Δύσκολοι γρίφοι για τον Αλέξη το ΚΙΝ.ΑΛ. και η πανδημία

Η αύξηση των κρουσμάτων κάνει αβέβαιη τη διεξαγωγή του συνεδρίου, ενώ η εμφάνιση του Γιώργου Παπανδρέου και οι εξελίξεις στη Χαριλάου Τρικούπη δυσχεραίνουν τα σχέδια για «προοδευτική διακυβέρνηση». Η απόφαση για σκληρή αντιπολίτευση με αιχμή την ακρίβεια και την κατάσταση στην Υγεία.

Τέσσερα πράγματα απασχολούν αυτή τη στιγμή τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ: η πανδημία, η ακρίβεια, το συνέδριο του κόμματος και ο Γιώργος Παπανδρέου. Η επιδείνωση της επιδημιολογικής εικόνας της χώρας -και ειδικά στη βόρεια Ελλάδα- είναι από τα θέματα στα οποία η αξιωματική αντιπολίτευση έχει αποφασίσει εφεξής να ασκήσει ακόμη πιο συστηματική και οξεία κριτική στην κυβέρνηση, καθώς, όπως υποστηρίζει συνεργάτης του τέως πρωθυπουργού, «η διαχείριση όχι μόνον έχει αποτύχει, αλλά τα πράγματα έχουν αφεθεί στην τύχη τους.

Ακόμη και το εμβολιαστικό πρόγραμμα έχει, ουσιαστικά, σταματήσει, ενώ οι μόνιμοι εργαζόμενοι στο ΕΣΥ είναι λιγότεροι απ’ όσοι ήταν πριν από την πανδημία». Προβλέπει, δε, ότι η κατάσταση θα χειροτερέψει και όχι μόνο τις επόμενες δύο εβδομάδες, όπως προβλέπει το ECDC, αλλά ενδεχομένως όλο τον χειμώνα. Και εφόσον αυτό συμβεί, εκτός από την κοινωνία και την οικονομία, θα υπάρξουν επιπτώσεις ακόμη και στην πολιτική λειτουργία των κομμάτων, αρχής γενομένης από την εκλογή αρχηγού στο ΚΙΝ.ΑΛ. τον Δεκέμβριο και το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ τον Φεβρουάριο.

Εάν τα κρούσματα ξεπεράσουν, όπως λέγεται, τις 5.000 και η επικράτεια «κοκκινίσει», η μετάθεση για αργότερα κομματικών διαδικασιών και πολιτικών πρωτοβουλιών θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Εξάλλου, συνέδρια τον Φεβρουάριο (ΣΥΡΙΖΑ) και τον Μάρτιο (ΚΙΝ.ΑΛ.) χωρίς να έχει υπάρξει προσυνεδριακή δουλειά ή περιφερειακά συνέδρια με zoom, δεν είναι και το καλύτερο.

Μετά την πανδημία είναι η ακρίβεια αυτή στην οποία επικεντρώνει την κριτική του προς την κυβέρνηση η αξιωματική αντιπολίτευση. Μάλιστα, στην Κουμουνδούρου θεωρούν πως οι αυξήσεις ειδικά στα τιμολόγια της ΔΕΗ, στο φυσικό αέριο, στη βενζίνη και το πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης είναι αυτές που απασχολούν -και δικαιολογημένα- περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Κάποιοι διατείνονται ότι το πρόβλημα τους επόμενους μήνες -εφόσον δεν αποδώσουν οι κυβερνητικές παρεμβάσεις με την επιδότηση των τιμολογίων και την προσπάθεια συγκράτησης των τιμών- θα πάρει δραματικές διαστάσεις, καθώς ήδη αρκετοί εργαζόμενοι ζητούν από τα λογιστήρια των επιχειρήσεων προκαταβολή από τον μισθό τους για να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες υποχρεώσεις.

Πιθανότατα, την ερχόμενη εβδομάδα θα κατατεθεί από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ πρόταση νόμου για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ, ενώ, όπως σημειώνει ο εκπρόσωπος Τύπου Νάσος Ηλιόπουλος, «επειδή το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τους μισθωτούς, αλλά το σύνολο της παραγωγής, θα πρέπει να μειωθούν άμεσα οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο».

Επιπροσθέτως, θα υπάρξει καμπάνια για την ακρίβεια, η οποία θα ξεδιπλωθεί ταυτόχρονα με την εκκίνηση των 13 περιφερειακών συνδιασκέψεων, εν όψει συνεδρίου, ενώ, σύμφωνα με τις εντολές της ηγεσίας, πρέπει να είναι και η αιχμή στις ομιλίες των βουλευτών και των στελεχών στην επαρχία και στην πρωτεύουσα προκειμένου να αλλάξει και το (δυσμενές για την Κουμουνδούρου) κλίμα στη μεσαία τάξη. Ο ανομολόγητος πόθος του Τσίπρα είναι να πληρώσει με το ίδιο νόμισμα τον Κυριάκο Μητσοτάκη: Να τον αποδομήσει στους ψηφοφόρους της μεσαίας τάξης. Αυτοί ήταν που στις εκλογές του 2019, λόγω και της υπερφορολόγησης, γύρισαν την πλάτη στον Αλέξη, σ’ αυτούς στηρίχτηκε ο Κυριάκος για να γίνει πρωθυπουργός.

Απρόβλεπτοι παράγοντες

Το συνέδριο, εάν δεν συμβεί κάτι δραματικό, θα πραγματοποιηθεί σε 116 ημέρες. Μπορεί η πανδημία να το επηρεάσει; Σαφέστατα, εάν δεν έχει ελεγχθεί ή -ακόμη χειρότερα- εάν η εξάπλωσή της έχει οδηγήσει τους πολίτες σε νέους καταναγκασμούς.

Το τυχαίο πάντα παίζει σημαντικό ρόλο στην Ιστορία και στην πολιτική. Για παράδειγμα, αν κάποιο κόμμα είχε σχεδιάσει να κάνει συνέδριο στις 24 Φεβρουαρίου, όπως τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το 1981, δηλαδή πριν από 40 χρόνια, θα το ανέβαλε, αφού εκείνη την ημέρα είχε γίνει ο μεγάλος σεισμός μεγέθους 6,7 Ρίχτερ στις Αλκυονίδες νήσους, που εκτός από υλικές καταστροφές είχε και 20 νεκρούς.

Πάντως «σεισμό» στον πολιτικό και δημόσιο βίο των Ελλήνων δεν πρόκειται να προκαλέσει το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Ούτε θα δρομολογήσει ευρύτερες πολιτικές εξελίξεις που μπορεί να επηρεάσουν και την κυβερνητική σταθερότητα. Εκτός κι αν θεωρήσουμε «σεισμό» την (πιθανολογούμενη από αυτούς που γνωρίζουν τα παρασκήνια της Κουμουνδούρου) ενίσχυση της «Ομπρέλας» στα κομματικά όργανα και πρωτίστως στην Κεντρική Επιτροπή ή την (αναμενόμενη και χωρίς αντίπαλο) επανεκλογή Τσίπρα στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.

Η μόνη περίπτωση να υπάρξει δεύτερη υποψηφιότητα για την αρχηγία, σύμφωνα με όσα μεταδίδονται από την αριστερή μειοψηφία, είναι ο Αλέξης Τσίπρας να εμφανιστεί ως Καίσαρας, που θέλει η φυσιογνωμία και οι προτεραιότητες του κόμματος να ορίζονται κυρίαρχα από τον ίδιο και να εξυπηρετούν πρωτίστως τις δικές του φιλοδοξίες. Κάτι που με τα υπάρχοντα δεδομένα δεν ισχύει.

Αντίθετα, ορισμένοι φίλοι του τέως πρωθυπουργού τον κατηγορούν ότι «είναι υπερβολικά ευγενής και ανεκτικός απέναντι σε՚ αυτούς που θέλουν να παραμείνει ο ΣΥΡΙΖΑ κόμμα της κομμουνιστογενούς Αριστεράς». Αυτό που ενδεχομένως θα κάνει ο Αλέξης είναι να προτείνει να αλλάξει το καταστατικό του κόμματος σχετικά με την εκλογή του προέδρου και αυτή να γίνεται από το σύνολο των κομματικών μελών και όχι από ένα Σώμα που κάθε φορά το ορίζει το συνέδριο.

Επειδή η αλλαγή αυτή αφορά το μέλλον και όχι πώς θα (επαν)εκλεγεί τώρα ο Τσίπρας, η εσωκομματική αντιπολίτευση, σύμφωνα με τις πληροφορίες, δεν πρόκειται να αντιδράσει, ούτε και να επιμείνει σε άλλες διαδικαστικού τύπου αντιπαραθέσεις που αφορούν ποσοστώσεις και την αριθμητική. Αυτό που κυρίως τους ενδιαφέρει είναι να μην αλλάξει το προοίμιο του καταστατικού και ιδιαίτερα η πρώτη φράση που ορίζει τον ΣΥΡΙΖΑ ως ενιαίο, μαζικό, δημοκρατικό, πολυτασικό κόμμα της σύγχρονης Αριστεράς.

Μάχη για τη φυσιογνωμία

Η μάχη της αριστερής αντιπολίτευσης, σύμφωνα με όσα δηλώνουν Φίλης, Σκουρλέτης, Τσακαλώτος και άλλα ηγετικά στελέχη της «Ομπρέλας», θα δοθεί «για τη φυσιογνωμία του κόμματος». Να παραμείνει στον χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς και να μη μετακομίσει σε εκείνον της Κεντροαριστεράς, όπως επιθυμούν οι πασοκογενείς και πολλοί από τους λεγόμενους προεδρικούς, με επικεφαλής τον Νίκο Παππά.

Σημειώνουμε ότι το τελευταίο διάστημα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, σε σχέση με τους άλλους συντρόφους του, εμφανίζεται προσγειωμένος και δεν δείχνει ιδιαίτερα πρόθυμος να ανεμίζει, όπως στο παρελθόν, τα φλάμπουρα της αριστεροσύνης και της ανατροπής του καπιταλισμού. Τάσσεται υπέρ ενός ρεαλιστικού και εφαρμόσιμου προγράμματος διακυβέρνησης, ενώ μιλά με καλά λόγια και για τη σοσιαλδημοκρατία. Στην κατεύθυνση αυτή είναι και το κείμενο των 21 σημείων που κατέθεσε στην Κεντρική Επιτροπή Ανασυγκρότησης. Για το οποίο ο Αλέξης Τσίπρας, όταν ο πρώην υπουργός Οικονομικών τού το ενεχείρισε μία ημέρα νωρίτερα, είπε χαριτολογώντας: «Ευκλείδη, αυτό θα μπορούσε να είναι το πρόγραμμα προοδευτικής διακυβέρνησης με το ΚΙΝ.ΑΛ.».

Βέβαια, για να υπάρξει πρόγραμμα προοδευτικής διακυβέρνησης θα πρέπει οι λεγόμενες προοδευτικές δυνάμεις, πρώτον, να έχουν πλειοψηφία στη Βουλή και, δεύτερον, να επιθυμούν να κυβερνήσουν μαζί. Εξυπακούεται ότι χωρίς το ΚΙΝ.ΑΛ., ακόμη και στην (απίθανη) περίπτωση που συναινούσε το ΚΚΕ και συμφωνούσε και ο Γιάνης Βαρουφάκης, δεν υπάρχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Με τον Ανδρέα Λοβέρδο επικεφαλής του ΚΙΝ.ΑΛ. μόνον ο Κυριάκος Μητσοτάκης -εφόσον δεν επιτύχει ούτε στις δεύτερες εκλογές την αυτοδυναμία- μπορεί να χαμογελά. Με τον Παπανδρέου η πρόταση για προοδευτική διακυβέρνηση παραμένει μεν ζωντανή, αλλά εάν θα ευδοκιμήσει εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και πρωτίστως από το εκλογικό αποτέλεσμα.

Σε περίπτωση που είναι καλό, όπως αρκετοί προεξοφλούν, για τη Χαριλάου Τρικούπη, το περιεχόμενο, η έκταση ακόμη και τα πρόσωπα της (πιθανολογούμενης) κυβερνητικής συνεργασίας δεν είναι σίγουρο ότι θα είναι αυτά που επιθυμούν ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του. Και σε κάθε περίπτωση την ευθύνη για τις δύσκολες αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν θα την έχει μάλλον η Κουμουνδούρου και όχι η Χαριλάου Τρικούπη.

Ενδεχομένως, αυτός είναι και ο λόγος που ορισμένοι από τους πασοκογενείς του ΣΥΡΙΖΑ και ιδιαίτερα οι λεγόμενοι και «κηπουροί» του ΓΑΠ (Ραγκούσης, Μωραΐτης κ.ά.) προσπαθούν να πείσουν την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ότι η εκλογή Ανδρουλάκη είναι αυτή που συμφέρει περισσότερο την Κουμουνδούρου, αφού το ΚΙΝ.ΑΛ. θα παραμείνει ένα μικρό κόμμα-μηχανισμός χωρίς κοινωνική δυναμική, το οποίο μπορεί να το λεηλατήσουν ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ, αφού για σχεδόν 18 μήνες θα παραμείνει κοινοβουλευτικά ακέφαλο. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι οι πασοκογενείς βουλευτές και ιδιαίτερα όσοι εξελέγησαν με ψήφους Παπανδρεϊκών ψηφοφόρων ανησυχούν επειδή στις επόμενες εκλογές το πιθανότερο είναι να δουν τη δύναμή τους να μειώνεται και η επανεκλογή τους να αντιμετωπίζει προβλήματα.

Βουλευτές που προέρχονται από τη μήτρα του ΣΥΡΙΖΑ και ανήκουν στη σκεπτόμενη προεδρική πλειοψηφία θεωρούν ότι ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές πρέπει να είναι ο σχηματισμός προοδευτικής πλειοψηφίας. Στις εκλογές του 2019 η Ν.Δ., έστω και οριακά, συγκέντρωσε μεγαλύτερο ποσοστό από το άθροισμα των ΣΥΡΙΖΑ - ΚΙΝ.ΑΛ. (39,85% έναντι 39,63%), κατά συνέπεια θα πρέπει, λένε, στις εκλογές με την απλή αναλογική η αριθμητική αυτή σχέση να ανατραπεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αν λάβουμε υπ’՚ όψιν και τις δημοσκοπήσεις, θα λάβει μικρότερο ποσοστό, η «μπετοναρισμένη» του βάση κινείται στο 25%-26%.

Αν το ΚΙΝ.ΑΛ. με τον Γιώργο Παπανδρέου φτάσει σε διψήφιο νούμερο, τότε το άθροισμα των δύο θα ξεπεράσει το ποσοστό της Ν.Δ., η οποία επίσης πιθανολογείται ότι θα έχει, λόγω και της κυβερνητικής φθοράς, μειωμένα ποσοστά. Στην περίπτωση αυτή θα μπουν δύσκολα σε όλους.

Στη μεν Αριστερά, στο ΚΚΕ αν με τη συμμετοχή του επιτυγχάνεται προοδευτική κυβερνητική πλειοψηφία, όπως στην Πορτογαλία, και με την άρνησή του επιλέξει να συνεχιστεί η κυριαρχία της συντηρητικής παράταξης.

Στη δε Δεξιά, αλλά και σε παράγοντες που επηρεάζουν τις εξελίξεις στον δημόσιο βίο, σε περίπτωση που επιλέξουν αντί για τη δημιουργία συνθηκών κοινοβουλευτικής ομαλότητας και κυβερνητικής σταθερότητας την αστάθεια και την πόλωση, που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε διχασμό, σε μια περίοδο όπου η χώρα πλήττεται από την υγειονομική κρίση και ελπίζει να ανακάμψει από τον (αναμενόμενο) πακτωλό των κοινοτικών κονδυλίων, τη δημοσιονομική χαλαρότητα και τον εύκολο δανεισμό.

Κοινωνική αναταραχή

Και φυσικά επειδή η κοινωνία, λόγω οικονομικής ανέχειας και πανδημίας, βράζει. Στο υπόστρωμά της οι δυνάμεις που αναπτύσσονται είναι κεντρόφυγες και σε άλλη κατεύθυνση από αυτές που κυριαρχούν στον δημόσιο λόγο. Και επιπλέον, η επιθετικότητα της Τουρκίας βαίνει αυξανόμενη. Τα εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν δεν ξέρεις πού μπορεί να τον οδηγήσουν.

Μετά το επεισόδιο με τους δέκα πρέσβεις των μεγάλων χωρών μπορεί να ξεσπάσει στο Διαδίκτυο και να απαγορεύσει οτιδήποτε τον ενοχλεί. Στην Κύπρο μπορεί να προκαλέσει «θερμό επεισόδιο» με την Ελλάδα, μπορεί να στείλει στα δικαστήρια και να θέσει εκτός νόμου πολιτικούς του αντιπάλους.

Αν μάλιστα καταφέρει τελικά να συναντηθεί με τον Μπάιντεν και να τα βρει με τη γραφειοκρατία της Ουάσινγκτον, ο «σουλτάνος» μπορεί να καταστεί ανεξέλεγκτος με όποιες επιπτώσεις μπορεί αυτό να έχει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στις μεταναστευτικές ροές. Εάν ο Ερντογάν… ξεσαλώσει, ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να λύσει ένα επιπλέον δύσκολο sudoku. Εκ του αποτελέσματος θα δικαιωθεί η απόφαση της κυβέρνησης να υπογράψει τις αμυντικές συμφωνίες με Γαλλία και ΗΠΑ.

Το παιχνίδι δεν είναι αποκλειστικά διπλωματικό ή στρατιωτικό, αλλά και πολιτικό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς αξίας 10 και πλέον δισ. ευρώ, με τον Εβρο και το «όχι» στη Συμφωνία των Πρεσπών έχει αφοπλίσει την εθνικιστική Δεξιά.

Και γι’՚αυτό η εκ δεξιών «τρύπα» της Ν.Δ. δεν είναι τόσο μεγάλη όσο ανέμεναν κομματικά επιτελεία, αναλυτές και δημοσιολογούντες, ενώ τον βοηθά να διεισδύσει, πιο εύκολα απ’ ό,τι ο ΣΥΡΙΖΑ, στον χώρο του Κέντρου, στον οποίο η έννοια του πατριωτισμού, ακόμη και πριν από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, βρίσκεται σταθερά υψηλά στις πολιτικές και εκλογικές του επιλογές...

Νίκος Φελέκης

Πηγή Πρώτο Θέμα

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.