Ερντογάν - Μπάιντεν: Τα "μυστήρια της Ρώμης" και η παράμετρος της Συρίας

Του Κώστα Ράπτη

Ποιά προβλεψιμότητα; Και μόνο οι αλλεπάλληλες αλλαγές στο πρόγραμμα του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν τα τελευταία 24ωρα δείχνουν ότι οι σχέσεις της γείτονος με τη Δύση έχουν κάτι το πραγματικά ακροβατικό.

Ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας επιθυμούσε να συναντήσει τον Αμερικανό ομόλογό του Τζο Μπάιντεν στο περιθώριο της Συνόδου της G20 στη Ρώμη, ωστόσο μέχρι την τελευταία στιγμή τα μηνύματα της αμερικανικής πλευράς ήταν ότι το περιπόθητο ραντεβού θα έπρεπε να μετατεθεί για τη Γλασκώβη αμέσως μετά, όπου και θα λάβει χώρα το μεγάλο ραντεβού των διεθνών ηγετών για την Διεθνή Διάσκεψη για το Κλίμα.

Ωστόσο, σε μία ενδιαφέρουσα υποχώρηση των Αμερικανών (η οποία ανακαλεί την αντίστοιχη πρωτοβουλία τους να αποκλιμακώσουν την ένταση την περασμένη εβδομάδα, όταν ο Ερντογάν απειλούσε να απελάσει τους πρεσβευτές δέκα δυτικών χωρών για την κοινή παρέμβασή τους υπέρ του κρατούμενου Οσμάν Καβαλά), ο Τούρκος ηγέτης εξασφάλισε εντέλει τη συνάντηση με τον Μπάιντεν στη Ρώμη. Μόνο και μόνο για να ανακοινωθεί κατόπιν αιφνιδιαστικά η ακύρωση της μετάβασής του στην Γλασκώβη, με την επίκληση "προβλημάτων πρωτοκόλλου”.

Τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης στάθηκαν σχεδόν αποκλειστικά στις τουρκο-αμερικανικές τριβές που έχουν προκύψει λόγω της προμήθειας ρωσικών συστημάτων S-400 από την γείτονα και του επακόλουθου αποκλεισμού της Τουρκίας από τη συμπαραγωγή των νέων μαχητικών F-16. Όμως αν πιστέψουμε τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης το "κύριο πιάτο” της συνάντησης ήταν άλλο: η επαπειλούμενη νέα εισβολή της Τουρκίας στην επικράτεια της Συρίας, για την οποία ήδη συγκεντρώνονται το τελευταίο διάστημα τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις στα σύνορα.

Δημοσιεύματα φέρουν την Άγκυρα διατεθειμένη να αποκτήσει τον έλεγχο και των δύο πλευρών των τουρκο-συριακών συνόρων κατά τα δύο τρίτα του μήκους τους, συνενώνοντας, τα τμήματα που ήδη κατέχει από τις προηγούμενες επεμβάσεις της, με την επίκληση του "τρομοκρατικού κινδύνου”. Ήδη η Τουρκική Εθνοσυνέλευση παρέτεινε την εξουσιοδότησή της για στρατιωτικές ενέργειες αυτού του τύπου (αν και η αρνητική ψήφος των κεμαλιστών της αξιωματικής αντιπολίτευσης καταδεικνύει ότι ο "εθνικός οίστρος” έχει υποχωρήσει, ενδεχομένως και μέσα στους κόλπους του στρατού).

Οι στρατιωτικοί τυχοδιωκτισμοί στη Συρία αποτελούν διαπραγματευτικό χαρτί ισχυρότερο από οποιοδήποτε άλλο στα παζάρια της Τουρκίας με τις διεθνείς δυνάμεις και επιπλέον απομακρύνουν τον κίνδυνο αποκλεισμού της Άγκυρας από τις εξελίξεις της "επόμενης μέρας”, σε μία συγκυρία κατά την οποία η Δαμασκός επιστρέφει σταδιακά στις αγκάλες της "αραβικής οικογένειας” και οι μοναρχίες του Κόλπου διαπραγματεύονται ένα νέο modus vivendi με την Άγκυρα.

Το ότι ο πολιτικοστρατιωτικός ακτιβισμός σε ένα ευρύ μέτωπο αποτελεί τον τρόπο της χώρας του Ερντογάν να εκβιάσει, ως αναδυόμενη περιφερειακή δύναμη, ρόλο συνομιλητή των "μεγάλων” της διεθνούς σκηνής εικονογραφείται και από την ατζέντα της συνάντησης της Ρώμης σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση του Λευκού Οίκου: Αφγανιστάν, Λιβύη, Ανατολική Μεσόγειος, Νότιος Καύκασος...

Εν προκειμένω η Τουρκία "μοχλεύει” τις απειλές για νέα επέμβαση στη Συρία με τον ίδιο τρόπο που χειρίζεται την κρίση των S-400. Στο μεν εξοπλιστικό μέτωπο, διεκδικεί τα 1,4 δισ. δολάρια που επένδυσε στο πρόγραμμα των F-35 και διακινεί την πληροφορία ότι με αμερικανική πρωτοβουλία συζητείται ως αντάλλαγμα η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός του τουρκικού στόλου των μαχητικών F-16. Προειδοποιεί ωστόσο ότι σε περίπτωση που αυτό το σχέδιο δεν ευοδωθεί, θα υποχρεωθεί να στραφεί στην αγορά ρωσικών μαχητικών, όπως συνέβη και με τους S-400, όταν δεν εξασφαλίσθηκαν αμερικανικά συστήματα Patriot. Όλα αυτά, στο φόντο της "πολυγλωσσίας” που επικρατεί στη Ουάσιγκτον, με την εκτελεστική εξουσία να προσπαθεί να παρακολουθήσει αλλά και να οριοθετήσει τα αντιτουρκικά αντανακλαστικά του Κογκρέσου.

Αντιστοίχως, στη Συρία η τουρκική πολιτική απειλεί τους υπό αμερικανική προστασία Κούρδους των βορειοανατολικών επαρχιών, την ίδια ώρα που διαπραγματεύεται με τους Ρώσους συμμάχους της Δαμασκού την τύχη των υπό τουρκική προστασία ισλαμιστών ανταρτών στον θύλακα της Ίντλιμπ στα βορειοδυτικά. Το ένα μέτωπο λειτουργεί ως αντίβαρο στο άλλο, με στόχο να χρησιμοποιηθούν οι επιδιώξεις των ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας ή το αντίστροφο.

Και δεν είναι μόνο η Μόσχα και η Ουάσιγκτον συμμέτοχοι στο παζάρι του Ερντογάν. Στις συναντήσεις του Τούρκου προέδρου με Ευρωπαίους ηγέτες στη Ρώμη, άνοιξε ένα παράθυρο για την συμμετοχή της Τουρκίας στο γαλλο-ιταλικό αντιπυραυλικό πρόγραμμα SAMP-T. Μέχρι τώρα, ο Εμανουέλ Μακρόν παρεμπόδιζε αυτή τη συνεργασία, αλλά τυχόν σύμπτωση των τουρκικών και γαλλικών βλέψεων στη Συρία θα διευκόλυνε κατά πολύ την προσέγγιση των δύο πλευρών.

Πηγή capital.gr

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.