Έρχεται ενεργειακή κρίση, ή έχει ήδη φτάσει;


Του Άγη Βερούτη

Η οριακή τιμή συστήματος της Ελλάδος χθες ξεπέρασε τα 204 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η τιμή αυτή κυμαίνεται περίπου στο τετραπλάσιο ύψος από την αντίστοιχη πριν από λίγους μήνες.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αξιολογούν κατά πόσον θα επαναφέρουν την απαγόρευση εξαγωγών πετρελαίου που εξέπνευσε το 2015 μετά από 40 χρόνια εφαρμογής της.

Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν έως και τετραπλασιαστεί από εκείνες προ ολίγων μηνών. Βασικός συντελεστής αυτής της αύξησης τιμής του φ.α. αποτελεί η ακόρεστη δίψα της Κίνας για ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητές του για να εντατικοποιήσει την ενεργοβόρα βιομηχανική παραγωγή της μετά το slow down που επέφερε η κρίση του κόβιντ, και κατόπιν να περάσει το αυξημένο κόστος παραγωγής στις τελικές τιμές χονδρικής των προϊόντων.

Σκουπίζοντας την παγκόσμια αγορά από οποιεσδήποτε ποσότητες μπορεί να βρεθούν, ώθησε την τιμή στο τετραπλάσιο. 

Αν και κάποιοι μαντεύουν ότι αυτή η εκτίναξη τιμών θα εξομαλυνθεί στους επόμενους λίγους μήνες (ποιος ξέρει πού αντλούν την αισιοδοξία αυτήν) το ενεργειακό πρόβλημα για την Ευρώπη είναι πολύ βαθύτερο...

Ουσιαστικά η ΕΕ εξωθεί τις χώρες μέλη της για μια μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με εξαιρετική ταχύτητα, έχοντας καθορίσει στρατηγικά ότι το καύσιμο μετάβασης θα είναι το φυσικό αέριο. Η μετάβαση αυτή από το πετρέλαιο στο φυσικό αέριο θα διαρκέσει 30 χρόνια. Όμως η ΕΕ επέλεξε να μην χρηματοδοτήσει επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου. 

Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν επαρκείς δεξαμενές αποθήκευσης στρατηγικών αποθεμάτων ενός μηνός σε φυσικό αέριο, κάτι το οποίο η ΕΕ θα πληρώσει ακριβά με τιμολογιακές αναταράξεις σε πιθανή εκτόξευση της τιμής του φ.α. όπως τώρα, αλλά και μακροπρόθεσμα καθώς οι αγωγοί φ.α. πιθανόν να είναι επαναχρησιμοποιήσιμοι, όταν θα επέλθει η οικονομία του Υδρογόνου που θα παράγεται με τη χρήση ανανεώσιμης ενέργειας.

Οι οριακές τιμές Συστήματος σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη, συχνά και υψηλότερα από την Ελλάδα. Η τιμή της μεγαβατώρας σημειώνοντας παραπάνω από 50% αύξηση σε μια μέρα, ανέβηκε πάνω από τα €300 στη Γερμανία, στην Ιταλία και στην Ολλανδία, δηλαδή πενταπλασιασμό ως και εξαπλασιασμό της προ ολίγων μηνών τιμής. 

Όλα τα παραπάνω είναι κακά νέα για τον χώρο των παραγωγών και παρόχων ηλεκτρισμού, όπου πιθανόν στις επόμενες βδομάδες ή μήνες να δούμε πτωχεύσεις ή συγχωνεύσεις των πιο ταμειακά αδύναμων παικτών. 

Καθώς οι επισφάλειες και οι καθυστερήσεις από τους καταναλωτές θα εκτοξευτούν με την άνοδο του κόστους της ενέργειας, οι εταιρείες πάροχοι με τη σειρά τους θα μεταφέρουν τις καθυστερήσεις προς τους Διαχειριστές του Συστήματος που με τη σειρά τους θα περάσουν τις καθυστερήσεις στους παραγωγούς, και έτσι θα τεθεί όλο το σύστημα σε κίνδυνο, στην περίπτωση που καταρρεύσει ένας ταμειακά αδύναμος κρίκος της αλυσίδας.

Θα πρέπει να ξανασκεφτούμε πολύ σοβαρά αν θέλουμε να ακολουθήσουμε την υπόλοιπη ΕΕ στη Στρατηγική της Ακέφαλης Κότας, που βιάζει την απολιγνιτοποίηση της παραγωγής της η οποία της παρέχει ενεργειακή ασφάλεια, για να κυνηγήσει μια υποθετική ενεργειακή αυτονομία με ΑΠΕ άμεσα, ενώ τσιγκουνεύεται τις επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου που ήδη γνωρίζει ότι θα είναι απαραίτητες για τα επόμενα 30 χρόνια της μετάβασης, ή ακόμα και 100 χρόνια εφόσον αυτές οι υποδομές επαναχρησιμοποιηθούν για τη διανομή του υδρογόνου όταν και αν αυτό είναι διαθέσιμο. 

Στην παρούσα κατάσταση, ως χρονικό μιας προαναγγελθείσας κρίσης, τα τσιρότα των επιδομάτων θέρμανσης ή ηλεκτρισμού μπορούν ίσως να μας περάσουν απέναντι σε μια κρίση διαρκείας ολίγων μηνών. 

Δεν μπορούν όμως να μας περάσουν απέναντι σε μια κρίση με αυξημένες τιμές διαρκείας ενός η παραπάνω ετών, ή ακόμα χειρότερα μιας δεκαετίας. Όσα χρήματα ξοδεύει το κράτος σε τέτοια επιδόματα φεύγουν στο εξωτερικό για να αγοράσουν ακριβά ορυκτά καύσιμα και αυξάνουν το έλλειμα εμπορικού ισοζυγίου της χώρας. 

Οι πιθανότητες να εξορύξουμε δικά μας, τυχόν υποθαλάσσια ενεργειακά αποθέματα στο Ιόνιο εγκαίρως, είναι ελάχιστες. 

Σε μια χώρα όπου το μη εξυπηρετούμενο ιδιωτικό χρέος προς τις τράπεζες και το κράτος, πιθανόν ήδη να ξεπερνά τα €250 δισ., μια ενεργειακή κρίση που θα εκτοξεύσει τις τιμές της θέρμανσης, των μεταφορών και των μετακινήσεων, των τροφίμων και των αγαθών πρώτης ανάγκης θα απειλήσει τη συνολική οικονομία με κατάρρευση. 

Αυτό που απαιτείται κατ’ ελάχιστον είναι η άμεση αναθεώρηση της απολιγνιτοποίησης της χώρας, ώσπου να ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η κρίση στον επόμενο χρόνο, η δραστική μείωση ή και απάλειψη των δικαιωμάτων ρύπων διοξειδίου, η μείωση της υπερφορολόγησης των καυσίμων για να απορροφηθεί η αύξηση της τιμής των υπολοίπων αγαθών για τον μέσο πολίτη, και κυριότερα η άκρως επιθετική εξοικονόμηση ενέργειας από παντού σε όλη τη χώρα. Ούτως ή άλλως είμαστε ήδη σε καλύτερο σημείο από την υπόλοιπη ΕΕ στις υποχρεώσεις μας για την κλιματική αλλαγή. 

Θα πρέπει άμεσα να πάψουν να καίνε τα αιρ-κοντίσιον στις δημόσιες υπηρεσίες επί 24ωρης βάσης, ΚΑΙ τα Σαββατοκύριακα. Ας ανατεθεί σε κάποιον αυτή η δουλειά. ΕΊΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ. 

Τώρα είναι η στιγμή να χαρίσει το κράτος έναν έξυπνο θερμοστάτη σε κάθε σπίτι, να επιδοτήσει την άμεση εγκατάσταση φωτοβολταϊκών με net metering σε όσες ταράτσες μπορεί να τα πάρουν, να αφαιρέσει όλη τη φορολογία για εγκατάσταση ελληνικών ηλιακών θερμοσιφώνων, να υλοποιήσει την δημιουργία δεξαμενής φ.α. με απόθεμα ενός μηνός για όλη τη χώρα, και οτιδήποτε μπορεί να μας απαλύνει την πρόσκρουση με το ενεργειακό τσουνάμι που έρχεται. 

Τώρα. 

Σε τρεις μήνες ίσως να είναι αργά. 

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια