Του Κώστα Ράπτη
Τι είναι το κρισιμότερο στην νέα στρατιωτική συμφωνία Aukus η οποία παίρνει την ονομασία της από τα αρχικά των συμμετεχουσών χωρών, ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας; Το ποιούς στοχοποιεί ή το ποιούς αφήνει εκτός;
Το άμεσο μήνυμα είναι περισσότερο πολιτικό παρά επιχειρησιακό. Η εντατικοποίηση της συνεργασίας των Αγγλοσαξόνων στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης, του κυβερνοχώρου κ.ο.κ. αποτελεί ένα στοίχημα που θα ξεδιπλωθεί σε βάθος χρόνου. Η δε μεταφορά στην Αυστραλία της τεχνογνωσίας για την απόκτηση πυρηνοκίνητων, αλλά συμβατικά εξοπλισμένων με πυραύλους Tomahawk, υποβρυχίων, με άμεσο αντάλλαγμα το δικαίωμα ελλιμενισμού των αμερικανικών υποβρυχίων στα αυστραλιανά λιμάνια (όπως το απέκτησαν πέρσι στην Αρκτική συνάπτοντας αντίστοιχη συμφωνία με τη Νορβηγία), αποτελεί εγχείρημα το οποίο επίσης θα πάρει καιρό και σε κάθε περίπτωση έρχεται στο φόντο ενός ήδη αμείλικτου συσχετισμού: τα υποβρύχια της Κίνας είναι 74, των ΗΠΑ 69 και της Ρωσίας 59. Πραγματική ανατροπή στις στρατιωτικές ισορροπίες θα αποτελέσει μόνο η κατάκτηση και από τη Δύση της δυνατότητας ανάπτυξης υπερηχητικών βαλλιστικών πυραύλων απεριόριστους βεληνεκούς, σαν και αυτούς που παρουσίασε ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ότι το ενδιαφέρον των ΗΠΑ, επί Μπάιντεν, όπως και επί Τραμπ και Ομπάμα, μετατοπίζεται ολοένα και περισσότερο στην ανάσχεση της Κίνας δεν αποτελεί έκπληξη. Ότι όμως η Ουάσιγκτον προχωρά σε μια κίνηση αγγλοσαξονικής συσπείρωσης δίχως τους συμμάχους της ηπειρωτικής Ευρώπης είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Πόσω μάλλον όταν "αρπάζει τη δουλειά” της ενίσχυσης του αυστραλιανού στόλου υποβρυχίων από τη Γαλλία.
Το ότι η γαλλο-αυστραλιανή συμφωνία του 2016 για την κατασκευή 12 υποβρυχίων συμβατικής τεχνολογίας (επιπλέον των 6 που ήδη διαθέτει η Καμπέρα), έναντι 56 δισ. ευρώ, καρκινοβατούσε, λόγω καθυστερήσεων και ανατροπής του προϋπολογισμού, ήταν γνωστό. Όμως η ακύρωση της συμφωνίας, χάριν της αμερικανικής προσφοράς, οπωσδήποτε αφήνει πικρή γεύση.
Ήδη ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν έκανε λόγο για "πισώπλατη μαχαιριά”, ενώ ο Αυστραλός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον απάντησε ότι σε συνάντησή του με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν τον Ιούνιο είχε προειδοποιήσει ότι η χώρα του επανεξέταζε τη συμφωνία του 2016 και ενδεχομένως να άλλαζε γνώμη. Αυτό που δεν ομολογεί όμως είναι ότι δύο μέρες νωρίτερα, σε συνάντησή του με τους Τζο Μπάιντεν και Μπόρις Τζόνσον στην Κορνουάλη, είχαν μπει οι βάσεις για τη συμφωνία Aukus, που ανακοινώθηκε τώρα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια αποτελούν επιθετικό όπλο, σε αντίθεση με τα συμβατικά τα οποία έχουν μικρότερη ακτίνα δράσης. Είναι προφανές ότι η στροφή της Αυστραλίας, η οποία θα επιφέρει μεγαλύτερες καθυστερήσεις και θα αυξήσει τα κόστη, προκειμένου να εξασφαλισθούν μόλις 8 υποβρύχια, με πλήρη εξάρτηση από τους προμηθευτές για την τροφοδοσία τους σε πυρηνικά καύσιμα, υπακούει αποκλειστικά και μόνο στη λογική μιας προετοιμασίας υπεράσπισης της Ταϊβάν από τον αγγλοσαξωνικό παράγοντα σε περίπτωση κινεζικής εισβολής.
Υπάρχουν όμως και οι χαιρέκακοι τρίτοι που δείχνουν να το διασκεδάζουν. "Πόθεν η οργή και η λύπη; Η διακοπή συμβολαίων για την Γαλλία, είναι μάλλον μια συνήθης υπόθεση. Το 2015 το Παρίσι ακύρωσε τη συμφωνία [του 2011] με τη Ρωσία για τα δύο ελικοπτεροφόρα Mistral. Ή μήπως είναι κακά μόνο τα μαχαίρια που τα νιώθεις στην πλάτη σου;", σχολίασε δηκτικά στο κανάλι της στο Telegram, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα.
Όμως, η σημασία των γεγονότων πηγαίνει βέβαια πολύ πιο πέρα από τις δυσαρέσκειες που γεννά η ακύρωση ενός συμβολαίου. Όπως το θέτουν σε κοινή ανακοίνωσή τους οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας της Γαλλίας, Ζαν-Ιβ Λεντριάν και Φλοράνς Παρλί, "η αμερικανική επιλογή του παραγκωνισμού ενός Ευρωπαίου συμμάχου και εταίρου, όπως η Γαλλία, από την οικοδόμηση μιας εταιρικής σχέσης με την Αυστραλία, σε καιρούς που αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις στην περιοχή Ινδικού-Ειρηνικού... δείχνει μιαν έλλειψη συνέπειας την οποία η Γαλλία σημειώνει με λύπη”.
Για τις γαλλο-βρετανικές σχέσεις δεν χρειάζεται να γίνει λόγος. Η αντιπαράθεση έχει αναβαθμιστεί από τους "πολέμους των ψαράδων” πέριξ των νησιών της Μάγχης στα όσα παρακολουθούμε να εκτυλίσσονται στους αντίποδες. Ο "λογαριασμός” του Brexit εξοφλείται με εκδικητικότητα, μολονότι μόνο μια νέα γαλλο-βρετανική συνεννόηση θα μπορούσε να απαλλάξει και τις δύο χώρες από το βάρος της γερμανικής ηγεμονίας στην Ευρώπη. Ερώτημα όμως σε αυτή τη φάση είναι κατά πόσον η ηπειρωτική Ευρώπη είναι σε θέση να αναθεωρήσει την πολιτική ασφαλείας της που προεξοφλούσε την αμερικανική "ομπρέλα”. Αλλά και κατά πόσον ο αγγλοσαξωνικός κόσμος είναι σε θέση να ανταγωνιστεί τις αναδυόμενες ευρασιατικές δυνάμεις χωρίς τη στήριξη της ηπειρωτικής Ευρώπης, την οποία μοιάζει να εξωθεί στην αντίθετη κατεύθυνση.
0 Σχόλια