Του Kirill Krivosheev
Τα γεγονότα που εξελίσσονται σήμερα στο Αφγανιστάν ελάχιστα μοιάζουν με τα σχέδια που έγιναν εν όψει της αποχώρησης των ΗΠΑ, η οποία δεν επρόκειτο να ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Αυγούστου. Η αφγανική κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο Ashraf Ghani, αρχικά αναμενόταν να παραμείνει για άλλους έξι μήνες, και μετά -αφού οι Ταλιμπάν άρχισαν να μπαίνουν στις πόλεις της χώρας- τουλάχιστον για έναν-τρεις μήνες. Αυτές ήταν οι προβλέψεις που γινόταν όχι μόνο στην Ουάσιγκτον αλλά και στη Μόσχα επίσης. Την προηγούμενη εβδομάδα, ημέρες πριν οι Ταλιμπάν μπουν στην πρωτεύουσα Καμπούλ, ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας στο Αφγανιστάν, Zamir Kabulov, επέμεινε ότι η κατάλληψη της Κανταχαρ δεν αποτελεί ένδιεξη ότι θα μπορούσαν σύντομα να καταλάβουν και την πρωτεύουσα.
Μέχρι το τέλος Ιουλίου, σχεδόν όλες οι αγροτικές περιοχές βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν, και έμενε να καταλάβουν αρκετές μεγάλες πόλεις. Καμπούλ, Χεράτ, Κανταχάρ και Μαζάρ-ε Σαρίφ. Το Σάββατο, όλες οι προβλέψεις έπεσαν έξω όταν ο αφγανικός στρατός, εκπαιδευμένος να Πολέμα τους Ταλιμπάν μέχρι το τέλος, απλώς εγκατέλειψε την Μαζαρ-ε Σαρίφ και κατευθύνθηκε προς τα σύνορα με το Ουζμπεκιστάν. Θύμιζαν όλα τόσο πολύ την απόσυρση των σοβιετικών στρατευμάτων από την ίδια γέφυρα, από το Χαϊρατόν στο Αφγανιστάν μέχρι το Τερέζ στο Ουζμπεκιστάν, το 1989.
Στις 15 Αυγούστου, ο κόσμος παρακολουθούσε σκηνές με απελπισμένους Αφγανούς να κρέμονται από αεροπλάνα που έφευγαν από την Καμπούλ μεταφέροντας ξένους διπλωμάτες. Στο μεταξύ, οι Ταλιμπάν κύκλωσαν την Καμπούλ και έθεσαν τους όρους τους στην αφγανική κυβέρνηση για μια "ειρηνική μετάβαση της εξουσίας” οι αρχές συμφώνησαν αμέσως και ο πρόεδρος Ghani έφυγε με το αεροπλάνο προς άγνωστη κατεύθυνση.
Στο μεταξύ, ο Abdullah Abdullah, επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Συμφιλίωσης, και ουσιαστικά ο Νο2 στη χώρα, μετέβη αεροπορικώς στην Ντόχα με εκπροσώπους των Ταλιμπάν για συζητήσεις αναφορικά με τον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης.
Οι Ταλιμπάν συμφώνησαν στις συζητήσεις, παρά το ότι απείχαν ένα βήμα από τη νίκη, προκειμένου να καταλάβουν την Καμπούλ χωρίς αιματοχυσία: πιθανότατα επειδή ήθελαν να αποφύγουν σκηνές βίας να μεταδίδονται από τα παγκόσμια δημοσιογραφικά δίκτυα. Επίσης, έλαβαν άλλα μέτρα για να διαψεύσουν την θλιβερή φήμη τους. Προσέφεραν εγγυήσεις ασφάλειας σε όλες τις ξένες πρεσβείες (φτάνοντας μέχρι και να προστατεύουν με ένοπλη φρουρά τη ρωσική πρεσβεία), απαγόρευσαν το πλιάτσικο στους μαχητές τους, υποσχέθηκαν αμνηστία σε όσους είχαν πολεμήσει εναντίον τους, και δήλωσαν πως δεν θα σταματήσουν κανέναν που θέλει να φύγει από τη χώρα.
Είναι δύσκολο να γίνει κάποια πρόβλεψη για το μέλλον του Αφγανιστάν αυτή τη στιγμή. Δεν υπάρχει καμία αρχή στη χώρα εκτός από τους Ταλιμπάν. Αλλά είναι ενδεικτικό ότι πολλοί κορυφαίοι εκπρόσωποι της αφγανικής ελίτ σπεύδουν να ενταχθούν στο νέο πολιτικό σύστημα.
Η Μόσχα είχε πάντα μια περίπλοκη σχέση με τον Ghani, επομένως η αποχώρησή του δεν αποτελεί πλήγμα για το Κρεμλίνο. Αντιθέτως, το προσωπικό της ρωσικής πρεσβείας στην Καμπούλ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο Αφγανός πρόεδρος είχε φύγει με "αυτοκίνητα γεμάτα με λεφτά”, ενώ ο Kabulov κατέστησε σαφές ότι οι Ταλιμπάν εδώ και καιρό θεωρούνταν από τη Μόσχα ως πιο εύκολοι για να διαπραγματευτεί μαζί τους, παρά η αφγανική κυβέρνηση.
Για τη Ρωσία, ο σχηματισμός προσωρινής κυβέρνησης με μέλη που συμμετείχαν στις συναντήσεις της Μόσχας, θα ήταν ένα από τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Θα επέτρεπε στη Μόσχα να μην αναγνωρίσει άμεσα την εξουσία των Ταλιμπάν, οι οποίοι επισήμως έχουν χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση, χωρίς να κόψει τις γέφυρες μαζί τους. Θα έδειχνε επίσης ότι οι διπλωματικές προσπάθειες της Ρωσίας την παραμονή της αποχώρησης των ΗΠΑ, ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικές.
Η Ρωσία δεν είναι η μόνη χώρα που δεν έχει ενοχληθεί από τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Άλλοι περιφερειακοί γείτονες -η Κίνα, το Ιράν και το Ουζμπεκιστάν- όλοι έχουν δημιουργήσει σχέσεις με τους Ταλιμπάν εδώ και καιρό, και οι διπλωμάτες τους συνεχίζουν να βρίσκονται και να εργάζονται στη χώρα, ακόμη και σε πόλεις που πέρασαν υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν, πριν από την Καμπούλ.
Μια εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, δήλωσε στις 16 Αυγούστου ότι οι Ταλιμπάν έχουν επανειλημμένως δηλώσει πως θέλουν να αναπτύξουν καλές σχέσεις με την Κίνα και ελπίζουν ότι το Πεκίνο θα συμμετέχει στην ανοικοδόμηση και ανάπτυξη του έθνους. Η οργάνωση έχει επίσης δώσει ότι δεν θα επιτρέπει ποτέ οποιαδήποτε δύναμη να χρησιμοποιήσει τη χώρα για να πλήξει την Κίνα, πρόσθεσε.
Η Ρωσία, η Κίνα, το Ιράν και το Ουζμπεκιστάν, μπορεί να έχουν ποντάρει στην έλευση των Ταλιμπάν στην εξουσία, αλλά η τρέχουσα εμπιστοσύνη τους στην ισλαμική ένοπλη οργάνωση μπορεί να είναι βραχεία. Τίποτα που να θυμίζει έστω και λίγο με την "χωρίς αποκλεισμούς κυβέρνηση που έχουν υποσχεθεί οι Ταλιμπάν δεν πρόκειται να εμφανιστεί, ενώ αντιθέτως θα ξεφυτρώσουν ο θρησκευτικός εξτρεμισμός και το εμπόριο ναρκωτικών. Αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι όλες οι προσπάθειες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ να δημιουργήσουν ένα σχετικά σταθερό κράτος στο Αφγανιστάν, διαλύθηκαν σε μία μόλις εβδομάδα. Και οι αντίπαλοι τους παγκοσμίως μπορεί να αντέξουν τώρα οικονομικά, διότι ακόμη και τα πιο προφανή προβλήματα -αυτό των προσφύγων- δεν είναι ακόμη εμφανές. Τα χερσαία σύνορα του Αφγανιστάν ελέγχονται από τους Ταλιμπάν, και για την ώρα, οι άνθρωποι απλώς δεν τολμούν να δοκιμάσουν την τύχη τους στα σημεία ελέγχου.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://carnegie.ru/commentary/85171
0 Σχόλια