Το κυρίαρχο στερεότυπο στην ελληνική δημόσια σφαίρα είναι: μην έρχεσαι σε
αντίθεση με το λαϊκό αίσθημα αν θέλεις να έχεις αναγνώστες ή τηλεθεατές. Το
ξεπερνούμε. Δεν μας επηρεάζει.
Δεύτερη προϋπόθεση. Για διάφορους λόγους επιμένουμε, ακόμη, στον ορθολογισμό
αν και ως φιλοσοφική αντίληψη δέχεται ισχυρά χτυπήματα.
Επειδή ο ορθολογισμός πολιορκείται, επιτρέψτε μου μια σύντομη αναφορά, γιατί
σ αυτόν θα βασιστεί το σχόλιό μου.
Σε μια χυδαία ιδεολογική καταγγελία του εβραίου φιλοσόφου Ρίχαρντ
Χένιγκσβαλντ ο Χάιντεγκερ αφού τον κατηγόρησε ως νεοκαντιανό, άρα
φιλελεύθερο, περιέγραψε τον ορθολογισμό με τα ακόλουθα, που αποτελούν μια
αμφισβήτηση του ορθού λόγου ως κυρίαρχης φιλοσοφικής αποδοχής:
“Η ουσία του ανθρώπου διαλύεται μέσα σε μία Συνείδηση δίχως έρμα και ό,τι
προκύπτει, στο τέλος, αραιωμένο μετατρέπεται σε έναν γενικό λογικό παγκόσμιο
νου. Στη διαδρομή αυτή και ενώ βαδίζουμε πάνω σε μία φαινομενικά αυστηρή
επιστημονική βάση το μονοπάτι απομακρύνεται από τον άνθρωπο ως προς το
ιστορικό του ρίζωμα και την λαϊκή του αίσθηση ότι ανήκει στο χώμα και το
αίμα από τα οποία κατάγεται. Μαζί με αυτά πηγαίνει μία συνειδητή απώθηση
κάθε μεταφυσικού προβληματισμού και ο άνθρωπος υπολογίζεται σαν υπάλληλος
μιας αδιαφοροποίητη γενικής παγκόσμιας κουλτούρας και τίποτε περισσότερο”.
Ανέφερα την παράγραφο περισσότερο για να δείξω ότι υπάρχει ισχυρή θεμελίωση
της άρνησης του ορθολογισμού. Αυτή η άρνηση εκφράζεται σήμερα από παγκόσμια
ιδεολογικά ρεύματα και παίρνει απειλητική μορφή.
Ο “τραμπισμός” ή το αντιεμβολιαστικό κίνημα αλλά και ποικίλες άλλες μορφές
του που διαμορφώνουν διεθνή ρεύματα ανήκουν στην γενικότερη ανορθολογική
τάση που αποκτά μια γοητεία.
Δεν είμαι υποστηρικτής του, πλην του σημείου που λέει πως ο άνθρωπος δεν
μαθαίνει, μόνο, με το νου αλλά και τις αισθήσεις.
Η δική μου προσέγγιση παραμένει στο πλαίσιο του ορθολογισμού. Ίσως και διότι
δεν αφήνομαι ανοικτός στα ανορθολογικά ρεύματα διότι οι κύριοι εκφραστές
τους ταυτίστηκαν με το ναζισμό.
Με βάση τον ορθό λόγο, στην εξωτερική πολιτική κυριαρχεί το εθνικό συμφέρον.
Βεβαίως, πρέπει να προσδιοριστεί ποιο είναι αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις
είναι προφανές.
ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΤΟ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ
Για τη δική μου ορθολογική προσέγγιση, το εθνικό συμφέρον, άρα και η
ακεραιότητα της Ελλάδας, απειλείται από τέσσερις παράγοντες. Την Τουρκία,
την συγκεντρωτική λειτουργία του κράτους, το κατεστημένο της χώρας και τις
διαλυτικές αντιλήψεις της κοινωνίας της.
Η ΤΟΥΡΚΙΑ: Η Τουρκία είναι μια δύναμη που διάβασε πολύ πριν την ελληνική
ιθύνουσα τάξη τις αλλαγές που επέρχονται και προετοιμάστηκε γι αυτό.
Ανεξαρτήτως κυβέρνησης η Τουρκία έχει στρατηγική, τακτική και
αποφασιστικότητα να την πετύχει. Στην περίπτωσή μας, η Τουρκία θέλει να
κυριαρχήσει στην περιοχή και μέχρι σήμερα, παρά τις δυσκολίες που συναντά,
το πετυχαίνει. Έχει απέναντί της μια παρακμασμένη και χωρίς όραμα Ευρώπη την
οποία διαχειρίζεται όπως θέλει. Η μόνη δύναμη που προς το παρόν της προκαλεί
κάποια αντίδραση είναι η Ελλάδα. Και επιδιώκει να την δορυφοροποιήσει. Η
Τουρκία δεν θέλει να λύσει τα προβλήματα που εγείρει με την Ελλάδα ακόμη και
αν, όπως κάνει ο πρωθυπουργός της χώρας Κ. Μητσοτάκης, η Αθήνα αποδεχθεί ότι
οι διαφορές είναι περισσότερες της μιας.
Θέλει να την καταστήσει επαρχία της.
Το ερώτημα, επομένως, βρίσκεται στην ελληνική πλευρά, όχι στην τουρκική. Τι
επιδιώκει η Ελλάδα;
Ποια Ελλάδα θα μου πείτε. Γύρω από τον όρο αυτό υπάρχουν διάφορες ερμηνείες.
α) Για τους κατοίκους του λεκανοπεδίου, στους οποίους το γεγονός ότι
βρίσκονται στο περιφρονητικό περιθώριο της Ευρώπης δημιουργεί πολύ άσχημα
συμπλέγματα, Ελλάδα είναι η Αθήνα. Οι άνθρωποι αυτοί διαμόρφωσαν μια
πολιτικοκοινωνική συνείδηση τα αρκετά χρόνια της μεταπολίτευσης που
επηρεάστηκε από το γεγονός ότι βρίσκονταν στο μοναδικό κέντρο αποφάσεων της
χώρας, την προκλητική κυριαρχία της διαφθοράς, ενός δημοσίου που
καταδυναστεύει τον πολίτη και το οποίο τους ανήκει, και της αρπαχτής. ‘Ο,τι
και να πουν είναι το πιο πολυάριθμο και πιο δυναμικό τμήμα της ελληνικής
κοινωνίας. Αυτοί επέβαλαν τα πολιτισμικά πρότυπα της χώρας. Αυτοί έχουν τα
μέσα να τα διαχύσουν. Κανείς άλλος. Πως αντιλαμβάνονται το εθνικό συμφέρον,
λοιπόν; Το πρόβλημα να μην φθάσει στην πόρτα τους. Εκεί εξαντλείται. Έτσι,
είδαν το σκοπιανό ως μια βορειοελλαδική εθνικιστική εμμονή και το κυπριακό
το συνδέουν με τον χαρακτήρα των Κυπρίων και το γεγονός ότι δεν πολέμησαν
(που είναι ψευδές, και το επικαλούνται για να τα έχουν καλά με τη συνείδησή
τους που εγκαταλείπουν στη μοίρα του ένα μέρος του ελληνισμού).
Β)Υπάρχει μια άλλη Ελλάδα που έχει επηρεαστεί από αποδομητικές αντιλήψεις.
Αυτή η Ελλάδα δεν έχει και μεγάλη αγωνία αν συνεχίσει να ζει σε έναν χώρο
όπου τίποτε δεν θα τον χαρακτηρίζει ως ελληνικό. Είναι υπάλληλοι ενός
παγκόσμιου νου, όπως θα έλεγε ο Χάιντεγκερ.
γ)Υπάρχει, επίσης, η Ελλάδα του κατεστημένου (πολιτικού, κοινωνικού,
οικονομικού, πολιτιστικού). Η αγωνία αυτού του κατεστημένου που αποτελεί τη
συνέχεια των κοτζαμπάσηδων της τουρκοκρατίας, είναι η επιβίωσή του έστω και
με εθνικές εκπτώσεις.
δ)Υπάρχει, τέλος η Ελλάδα ενός λαού που αγωνιά αλλά δεν έχει τη ίδια
αντίληψη για το πως θα πετύχει τον στόχο του. Είναι κατακερματισμένος
πολιτικά και καλύπτει όλο το πολιτικό φάσμα. Είναι ευνόητο πως ορισμένες
εκδηλώσεις αυτού του φάσματος είναι, εξ ορισμού, επικίνδυνες και
ολοκληρωτικές και άλλες χειραγωγημένες.
Άρα μιλάμε για μια κοινωνία που δεν έχει κοινή συνείδηση του τι θέλει.
Και, όμως, αυτή η κοινωνία για να συνεχίσει να υπάρχει- που προς το παρόν το
θέλει- πρέπει να αντιταχθεί στον τουρκικό επεκτατισμό. Άλλος δρόμος δεν
υπάρχει. Η σύγκρουση είναι μοιραία. Οι όροι διαμορφώνονται.
Η Τουρκία έχει εξαπλωθεί σε όλες τις διευθύνσεις του ορίζοντα και δημιουργεί
μια υπαρκτή απειλή για την κατακερματισμένη κοινωνικά, πολιτικά και όπως
άλλως Ελλάδα. Και αντί να διαμορφωθεί μια κοινή συνείδηση εθνικού
συμφέροντος, η αντίληψη περί αυτού διαχέεται στην προσωπική, υποκειμενική
αντίληψη του καθενός. Και μένει εκεί.
Αν, λοιπόν, η Τουρκία είναι η άμεση και πρώτη απειλή, δεν πρέπει να
διαμορφωθεί μια πολιτική και συμμαχίες για την αναχαίτισή της; Η λογική λέει
ναι. Και, όμως, υπάρχουν δυνάμεις στη χώρα που προτιμούν να ικανοποιήσουν το
θυμικό τους και την υποκειμενική τους αντίληψη, παρά να δουν το συμφέρον της
χώρας στην οποία ζουν. Αναφέρομαι στο σχόλιο που έκανα χθες και σας θέτω το
ερώτημα: αν μια χώρα συνεργάζεται στα Βαλκάνια με την Τουρκία η Ελλάδα
πρέπει να την διευκολύνει ή να βρει τρόπους να την αντιμετωπίσει; Αυτήν και
την Τουρκία;
2.-Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ: τις παρενέργειες που περιγράφηκαν
στο παραπάνω σχόλιο ως αντίληψη ενός μεγάλου τμήματος της ελληνικής
κοινωνίας που είναι συγκεντρωμένο στο λεκανοπέδιο τις αναπαράγει και τις
επιτείνει η συγκεντρωτική λειτουργία του κράτους. Με τρόπο που χαρακτηρίζει
ολοκληρωτικές αντιλήψεις όλες οι λειτουργίες του κράτους έχουν συγκεντρωθεί
στην πρωτεύουσά του. Και, φυσικά, η οικονομική δραστηριότητα η οποία ήταν
και παραμένει εν πολλοίς κρατικοδίαιτη. ‘Οποιος ήθελε μερίδιο της πίττας
έπρεπε να εγκατασταθεί στο λεκανοπέδιο. Συνήθως, η οικονομική αυτή
δραστηριότητα χαρακτηρίζεται από μια εξάρτηση κομμάτων και κρατικοδίαιτων
οικονομικών παραγόντων που τους ενώνει η νομή της εξουσίας. Οι δυνατότητες
αυτής της οικονομικής ανάπτυξης φάνηκαν με την κρίση. Η ελληνική οικονομία
και η διαχείρισή της από το πολιτικοοικονομικό κατεστημένο ήταν νομοτέλεια
ότι θα οδηγούνταν στην χρεοκοπία. Αντί, μάλιστα, το κατεστημένο να αναλάβει
τις ευθύνες του, τις φόρτωσε στο λαό με την χαρακτηριστική φράση του
Πάγκαλου: μαζί τα φάγαμε. Από αυτό το κοινό φαγοπότι ο αγρότης βοηθήθηκε να
φτιάξει, στην καλύτερη περίπτωση, μια αξιοπρεπή κατοικία και το αθηναϊκό
κατεστημένο κέρδισε δισεκατομμύρια τα οποία, με την κρίση, εξήγε στο
εξωτερικό. (Αυτό δείχνει και την αντίληψή του περί μιας κοινής πατρίδας.
Στην Ελλάδα, οι έννοιες αυτές είναι για λαϊκή κατανάλωση).
Ο συγκεντρωτισμός του κράτους υπονομεύει το εθνικό συμφέρον όχι, μόνο, με
τον συγκεντρωτισμό της οικονομίας αλλά και την δυναμική ροή των ανθρώπων
προς το κέντρο. Αποτελεί ιστορικό νόμο ότι οι ανθρώπινες ροές κατευθύνονται
εκεί που οι άνθρωποι θα βρουν εργασία και καλύτερες συνθήκες ζωής. Στην
ελληνική περίπτωση, μάλιστα, η, ας την πούμε, ελληνική πολιτεία, φροντίζει
να προωθεί στην ελληνική περιφέρεια τους μετανάστες και να δέχεται τα πλέον
δυναμικά τμήματα της κοινωνίας στο κέντρο. Αφού, φυσικά, αποδέχθηκε την
εντολή της Γερμανίας η οποία κρατά στα χέρια της το χρέος της χώρας.
Αντιλαμβάνεστε που μπορεί να οδηγήσει αυτή η πολιτική;
3.-ΤΟ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟ: Το κατεστημένο της χώρας είναι το μεγάλο πρόβλημά της. Με
κυρίαρχο πολιτισμικό χαρακτηριστικό ό,τι περιστρέφεται γύρω από το
μπουζουκτσίδικο και την Μύκονο (τα πολιτιστικά κέντρα του αλήστου μνήμης
υπουργού του ΠΑΣΟΚ), διακατέχεται από αυτό που πιο ειδικοί από μένα θα
μπορούσαν να χαρακτηρίσουν ως αθηναϊκή υποκουλτούρα. Αυτή η υποκουλτούρα που
του περιορίζει τους ορίζοντες, καθιστά το κατεστημένο χωρίς δυνατότητα
οράματος και πρόθυμο να ανταλλάξει τα πάντα με τη νομή της εξουσίας. Δεν
υπάρχει τίποτε που να ξεφεύγει από τον έλεγχό του διότι για να μπορέσεις να
υπάρξεις είτε επαγγελματικά είτε κοινωνικά πρέπει να αποδεχθείς τους όρους
του. Έχει την εντολή έξωθεν για έλεγχο της κοινωνίας. Το κυριότερο, ελέγχει
τα ΜΜΕ τα οποία θα μπορούσαν να ενσπείρουν κάποιες αμφιβολίες και να
αναδείξουν πως μέσω μικρών διολισθήσεων παραχωρούνται εθνικά δικαιώματα.
Ακόμη και κυριαρχία. Ορισμένα ΜΜΕ, μάλιστα, πρωταγωνιστούν στο να περάσει ως
επιτυχία και, μάλιστα, φιλειρηνική, αυτή η διολίσθηση. Διαφορετικά, και αυτό
είναι το απειλητικό μοτίβο τους, η άλλη λύση θα είναι ο πόλεμος.
Αυτό το δοτό κατεστημένο και όσοι το υπηρετούν δεν μπορούν ούτε να σκεφθούν
ότι θα αναζητήσουν μια πολιτική που θα διασφαλίσει και τα εθνικά συμφέροντα
και θα αποφύγει τον πόλεμο. Λύση υπάρχει και είναι ορατή: Ισχυρές ένοπλες
δυνάμεις που θα αποτρέψουν τον εχθρό από οποιαδήποτε σκέψη κατά της χώρας.
Αυτήν την πολιτική, όμως, υπονόμευσε ο πατριάρχης του σημερινού κατεστημένου
Κώστας Σημίτης. Πολλά από τα σημερινά αδιέξοδα έχουν τις ρίζες τους στην
λανθασμένη σύλληψη πολιτικής από μια φοβική ομάδα που δεν έβλεπε ούτε τον
ίσκιο της. Την ομάδα που διαμόρφωσε ο Σημίτης και μας κυβερνά μέχρι σήμερα.
Ο δεύτερος τη τάξη αυτής της ομάδας Γιώργος Παπανδρέου ήταν ο ‘Ελληνας
υπουργός εξωτερικών που όταν οι Κύπριοι υπέγραφαν με την Αίγυπτο συμφωνία
για ΑΟΖ, τους συνέστησε να κάνουν πίσω για να μην ενοχληθεί η Τουρκία. Έχετε
συνειδητοποιήσει σε ποια χώρα ζούμε; Ποιους ψηφίζουμε και τι αναδεικνύουμε;
Η ομάδα αυτή ήταν που εγκατέλειψε τον εξοπλισμό της χώρας αναπαράγοντας ο
ιδεολόγημα περί διαχειρίσιμης Τουρκίας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι η ίδια ομάδα που προτίμησε, τα κρίσιμα χρόνια της δεκαετίας του ’90,
να αφήσει την Τουρκία να κερδίσει πόντους στην κούρσα του ποια πόλη θα
καταστεί κέντρο των Βαλκανίων.
Το κοντόθωρο αθηναϊκό κατεστημένο προτίμησε να αφήσει χώρο στην Τουρκία παρά
να αναλάβει η Θεσσαλονίκη ένα βαλκανικό ρόλο. Και αυτά συνέβησαν, κυρίως,
επι κυβερνήσεων Σημίτη αλλά και οι άλλες με τον ίδιο τρόπο συμπεριφέρθηκαν.
ΓΙΑΤΙ, ΤΩΡΑ, ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ
Αφού, λοιπόν, έχασαν όλα τα βαλκανικά ερείσματα οι κυβερνήσεις της Αθήνας
συνειδητοποίησαν πως περικυκλώνονται από την Τουρκία η οποία καλύπτει τα
κενά με το παραπάνω. Η Ελλάδα περικυκλώνεται από την Τουρκία. Και
περικυκλώνεται με την συνεργασία και πρώην στρατηγικών συμμάχων της, όπως η
Σερβία η οποία συνειδητοποίησε ότι τίποτε δεν έχει να κερδίσει από ένα
κράτος, όπως η Ελλάδα, που περιορίζεται στην πρωτεύουσά του.
Η σημερινή, λοιπόν, κυβέρνηση λέει η είδηση θέλει να επανέλθει στα Βαλκάνια.
Στα Δυτικά Βαλκάνια, ειδικότερα διότι τα άλλα μπορεί να έχουν δομήσει
κρατικές δομές και οικονομίες καλύτερες των Αθηνών.
Αν η αντίληψη στην οποία θα στηριχθεί αυτή η επιστροφή είναι η γνωστή μέχρι
σήμερα, είναι βέβαιη η αποτυχία σε έναν χώρο που έχει, ήδη, την τουρκική
επιρροή. Μόνο ως οικιακή βοηθός μπορεί να παίξει ρόλο η Αθήνα.
4.-ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ: οι ευθύνες του λαού είναι πολλές. Δεν ισχύει καμιά
δικαιολογία. Δεν θα επεκταθώ, διότι θέλω να εστιάσω στα παραπάνω. Αλλά θα
αναφέρω ένα μόνο. Το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας έχει αποδεχθεί
αυτήν την πολιτική, όπως περιγράφηκε. Όσοι διαφωνούν ας δίνουν δυναμικά το
παρών στα ιστολόγια και τις διαδικτυακές εκπομπές που αμφισβητούν την
ελληνική υποκουλτούρα.
Η χώρα δεν έχει μέλλον. Θεωρείται ακόμη και από μικρές αλλά δυναμικές
εθνότητες ως δεδομένη. Κανείς δεν έχει την διάθεση να αλλάξει τίποτε. Όλοι
βολεύονται γύρω από έναν παρακμιακό μέσο όρο. Μόνο ως προτεκτοράτο
μπορεί να υπάρξει. Και έτσι αντιμετωπίζεται.
0 Σχόλια