Του Κώστα Ράπτη
Οι αγορές είναι ανυπόμονες – και κινούνται με τη λογική της άμεσης απόδοσης. Η πολιτική πάλι είναι μπορεί να είναι και αγώνας ημιαντοχής. Δεν εκπλήσσει λοιπόν ότι η επιτυχία του Ταγίπ Ερντογάν να "αγοράσει χρόνο” με την παρουσία του στην Ατλαντική Σύνοδο δεν εκτιμήθηκε ιδιαιτέρως από τους επενδυτές, με την ισοτιμία της τουρκικής λίρας να υποχωρεί κατά 0,8% σήμερα το πρωί, μετά και από τις χθεσινές απώλειες της τάξης του 0,9%.
Τη νευρικότητα των αγορών εξηγεί το γεγονός ότι στο ζήτημα που έχει φθάσει να συμπυκνώνει όλες τις αμερικανο-τουρκικές τριβές, ήτοι τα ρωσικά συστήματα S-400 που έχει αποκτήσει η Τουρκία, ουδεμία πρόοδος προέκυψε κατά την χθεσινή συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν στις Βρυξέλλες, αφού και οι δύο πλευρές έμειναν αμετακίνητες στις γνωστές θέσεις τους.
Δεν είναι, ωστόσο, πολιτικά αμελητέο ότι ο Τούρκος πρόεδρος κατάφερε στις Βρυξέλλες να αμβλύνει την εικόνα του "μαύρου προβάτου” (ενδεχομένως δε και "Δούρειου Ίππου”) της Ατλαντικής Συμμαχίας. Από τις κατ' ιδίαν συναντήσεις του με τους ηγέτες της κυρίαρχης δύναμης της Συμμαχίας, του άμεσου γείτονα της Τουρκίας, καθώς και της ευρωπαϊκής δύναμης που κατεξοχήν ανταγωνιζόταν το τελευταίο διάστημα την Άγκυρα, ήτοι τους Τζο Μπάιντεν, Κυριάκο Μητσοτάκη και Εμανουέλ Μακρόν αντίστοιχα, ο Ταγίπ Ερντογάν πέτυχε, χωρίς μετατοπίσεις επί της ουσίας, να περάσει ένα κλίμα "εποικοδομητικού διαλόγου”.
Με τις ΗΠΑ όλα τα ανοικτά ζητήματα παραπέμφθηκαν σε ειδικές διμερείς επιτροπές, με την Ελλάδα έγινε λόγος για ένα "ήσυχο καλοκαίρι”, ενώ με τη Γαλλία συμφωνήθηκε ότι πρέπει να υπάρξει συνεργασία για την απομάκρυνση των ξένων στρατευμάτων από τη Λιβύη (σαν το ζήτημα να αφορούσε αποκλειστικά τους μισθοφόρους της ρωσικής εταιρείας Wagner και όχι τις τουρκικές δυνάμεις).
Η λέξη-κλειδί είναι η "αποδραματοποίηση”, που τόσο έχει ανάγκη ο Ερντογάν προσπαθώντας να σταθεροποιήσει τη θέση του στο εσωτερικό εν μέσω οικονομικής κρίσης, υποχώρησης της δημοτικότητας των κυβερνώντων και νέων αποκαλύψεων για σκάνδαλα σε αγαστή συνεργασία με τον υπόκοσμο.
Και η αποδραματοποίηση αυτή ασφαλώς θα αγγίξει και την επόμενη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., όπου ο αγώνας της Κυπριακής Δημοκρατίας θα είναι όλο και πιο μοναχικός.
Όχι ότι έλειψε εντελώς η διγλωσσία, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι ανήμερα της συνάντησης Ερντογάν-Μητσοτάκη ο σύμβουλος του Τούρκου προέδρου, Μεσούτ Χακί Τζασίν ανακάλεσε τις μνήμες του εμπρησμού της Σμύρνης το 1922 και προειδοποίησε, μιλώντας στο CNN Türk, ότι η χώρα του "περιμένει στα χαρακώματα”.
Ή ότι ένα 24ωρο πριν από την συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν γινόταν γνωστή η νέα συμφωνία ανταλλαγής 3,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Τουρκίας με την Κίνα, αυξάνοντας το όριο της υπάρχουσας νομισματικής συμφωνίας σε 6 δισεκατομμύρια δολάρια. Η συμφωνία με έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της γείτονος θα επιτρέψει στη χώρα να ενισχύσει το εμπόριο σε τοπικό νόμισμα και να αποφύγει τη χρήση δολαρίων, υποστηρίζοντας τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας.
Σε αντίθεση με τους φραστικούς λεονταρισμούς, η κίνηση αυτή έχει πραγματικό υλικό υπόβαθρο. Και αφορά την διεκδίκηση χώρου ελιγμών από την Τουρκία σε αυτό που είναι το υποκρυπτόμενο πραγματικό αντικείμενο της δύσκολης διαπραγμάτευσης με τον Μπάιντεν. Το αν δηλ. η έξοδος της Τουρκίας από την οικονομική κρίση θα επιτευχθεί με "συνδρομή” των ΗΠΑ, δηλ. μέσω μιας ταπεινωτικής πολιτικά προσφυγής στο ΔΝΤ ή όχι.
0 Σχόλια