Του Κώστα Στούπα
H κυρίαρχη άποψη είναι πως η παρούσα "έκρηξη" του πληθωρισμού διεθνώς είναι προσωρινή. Τούτη φαίνεται πως είναι και η άποψη που προεξοφλούν οι χρηματιστηριακές αγορές οι οποίες συνεχίζουν να κινούνται κοντά στα ιστορικά υψηλά.
Τούτο συμβαίνει γιατί άπαντες αποδίδουν την αύξηση του πληθωρισμού στην αυξημένη ζήτηση μετά την άρση του "Lockdown" και την περιορισμένη προσφορά λόγω διαταραχών στην παραγωγή και κυρίως τις εφοδιαστικές αλυσίδες...
Οι έχοντες ιστορική μνήμη θυμούνται πως ανάλογες ήταν οι προσδοκίες και στις αρχές της δεκαετίας του ’70 και του ’80 αλλά η πετρελαϊκή κρίση που ακολούθησε την αραβοϊσραηλινή σύρραξη τα τίναξε όλα στον αέρα...
Ο δείκτης CPI π.χ. από 2% περίπου το 1972 χρειάστηκε πολύ μικρό χρονικό διάστημα για να εκτιναχθεί πάνω από το 12% το 1975 και πάνω από 14% το 1980.
Στα δημοσιεύματα της αρχής εκείνης της περιόδου ανάλογες ήταν οι εκτιμήσεις περί της προσωρινότητας της αρχικής έξαρσης. Οι γεωπολιτικές αναταραχές της περιόδου που εκτόξευσαν τις τιμές των καυσίμων και τον πληθωρισμό λειτούργησαν σαν αφορμές. Καθώς φάνηκε όμως υπέβοσκαν μονιμότερα αίτια.
Την έξαρση του πληθωρισμού τη δεκαετία του ’70 ακολούθησε η επιθετική άνοδος των επιτοκίων και οι αυστηρότερες δημοσιονομικές πολιτικές προκειμένου να υπάρξει αποκλιμάκωση.
Μια ουσιώδης διαφορά που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι πως τότε οι οικονομίες άντεξαν γιατί το χρέος των ΗΠΑ π.χ. σε σχέση με το ΑΕΠ ήταν περί το 30% αντί του 130% σήμερα.
Κάποιες παράμετροι που αγνοούν όσοι σήμερα διατείνονται πως η αναζωπύρωση του πληθωρισμού είναι προσωρινή είναι οι εξής:
α) Την θέση πετρελαίου στα επόμενα χρόνια φαίνεται πως καταλαμβάνουν οι μικροεπεξεργαστές και οι πρώτες ύλες που αφορούν την ενεργειακή μετάβαση στην αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ και την αντικατάσταση των μηχανών εσωτερικής καύσης από ηλεκτροκινητήρες.
Μιλάμε για χαλκό και διάφορα μέταλλα όπως οι σπάνιες γαίες η ζήτηση των οποίων αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος αυξάνεται και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται για τα επόμενα αρκετά χρόνια. Αν κοιτάξει κάποιος τα σχέδια για το μερίδιο των ΑΠΕ και των αυτοκινήτων με ηλεκτρικούς κινητήρες τα επόμενα 5-10 χρόνια και τις δυνητικές ποσότητες των σχετικών πρώτων υλών που απαιτούνται θα διαπιστώσει πως υπάρχει ένα μεγάλο κενό...
β) Η δημογραφική γήρανση σε συνδυασμό με τις πολιτισμικές τριβές που δημιουργεί η αύξηση του πληθυσμού των μεταναστών σημαίνει πως πολλές θέσεις εργασίας θα είναι δύσκολο να βρουν σημαντική προσφορά εργαζομένων με αποτέλεσμα οι μισθοί και το κόστος εργασίας να αυξηθούν, γεγονός που θα μετακυληθεί στις τιμές των προϊόντων και το κόστος ζωής.
γ) Η υποχώρηση της παγκοσμιοποίησης επιταχύνεται μετά την πανδημία καθώς πολλές χώρες αναδιατάσσουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες προκειμένου να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα ή άλλες ασιατικές και μη χώρες. Τούτο θα συμβάλλει επίσης στην αύξηση του κόστους πολλών προϊόντων.
δ) Κατά τη δεκαετία του ’70 το εμπάργκο των αραβικών χωρών στη Δύση λόγω της υποστήριξής της προς το Ισραήλ λειτούργησε σαν αφορμή εκτίναξης του πληθωρισμού.
Όμως, τα αίτια υπήρχαν και σημαντική συμβολή στην πληθωριστική έξαρση είχαν οι αριστερές στροφές στις οικονομικές πολιτικές στη Δύση μετά την άνοδο των Κένεντι και τα τεράστια προγράμματα αναδιανομής πλούτου όπως το Great Society του Προέδρου Τζόνσον.
Ανάλογες τάσεις παρατηρούνται και σήμερα με την άνοδο Μπάιντεν αλλά και τον γενικότερο αριστερό προσανατολισμό της γενιάς της "Χιλιετίας".
Επίσης, σήμερα το 70% της παγκόσμιας παραγωγής μικροπεξεργαστών γίνεται στην Ταϊβάν η οποία τελεί υπό την απειλή μιας κινέζικης επέμβασης, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των κοιτασμάτων "σπάνιων γαιών" βρίσκεται στην Κίνα.
Η αύξηση της γεωπολιτικής έντασης μεταξύ Δύσης και Κίνας περιπλέκει τα πράγματα και δεν αποκλείει εκπλήξεις ανάλογες με εκείνες της δεκαετίας του ’70.
Αντί της ρηχής αισιοδοξίας που εκπέμπεται από τις περισσότερες πλευρές θα ήταν φρονιμότερο να κοιτάμε τη μεγάλη εικόνα η οποία δείχνει πως η δεκαετία που τρέχει θα είναι μια δεκαετία που ο πληθωρισμός θα αναδειχτεί σε έναν από τους βασικούς "πονοκεφάλους".
Πίσω έχει η αχλάδα τη ουρά λοιπόν *...
* Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά: Για την αποτροπή συναγωγής εύκολων ή πρόωρων συμπερασμάτων, ως προειδοποίηση ότι στο τέλος θα φανούν τα άσχημα αποτελέσματα: άστον να χαίρεται…." (λεξικό Μπαμπινιώτη).
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια