Eνα διαρκές λάθος της χώρας μας στις σχέσεις με την Τουρκία είναι ότι σχεδόν πάντα λειτουργούμε παθητικά και ετεροπροσδιορισμένα. Δηλαδή, αφήνουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων στην άλλη πλευρά και απλώς «αντιδρούμε».
Πριν από έναν χρόνο, ο Ερντογάν αποφάσισε «θερμό καλοκαίρι». Απαντήσαμε ανάλογα. Εφέτος προτίμησε «ήρεμα νερά» και «ήσυχο καλοκαίρι». Κανένα πρόβλημα.
Μήπως το μεγάλο πρόβλημα είναι αυτό το «κανένα πρόβλημα»; Δηλαδή ότι μονίμως η πρωτοβουλία των κινήσεων βρίσκεται στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι διαρκώς εγκλωβισμένη στην άμυνα;
Δυστυχώς, από το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ έως την πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις η εμπειρία δεν είναι υπέρ μας. Οσο καλή άμυνα και αν έχεις, κάποια στιγμή ο άλλος, με τη συνεχή πρωτοβουλία κινήσεων, θα σ’ την κάνει τη ζημιά.
Δυστυχώς και η κυβέρνηση Μητσοτάκη φαίνεται να είναι εγκλωβισμένη στα φτωχά όρια αυτής της φοβικής και παθητικής διπλωματίας. Παράδειγμα, η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής. Χωρίς να ανοίξει μύτη, η Τουρκία έφυγε με ένα δωράκι ύψους 3 δισ. ευρώ για το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό και με τη δέσμευση για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης με την Ευρώπη.
Για τη χώρα μας έμειναν οι «αστερίσκοι». Του τύπου ότι εάν η Τουρκία δεν είναι «καλό παιδί», τότε οι διαδικασίες μπορεί να είναι «αναστρέψιμες». Τρέχα γύρευε δηλαδή και καλό καλοκαίρι...
Τι θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά είναι το κλασικό ερώτημα. Σίγουρα πολλά αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ένιωθε ασφαλής να αλλάξει τον κανόνα της παθητικής και φοβικής διπλωματίας. Η εξήγηση για το έλλειμμα ασφάλειας είναι κοινό μυστικό ότι πηγάζει από την έκρυθμη στα εθνικά θέματα κατάσταση στο εσωτερικό της Ν.Δ. Εδώ τις συγκριτικά ανώδυνες συμφωνίες με τη Βόρεια Μακεδονία δεν φέρνει στη Βουλή, στα Ελληνοτουρκικά θα αναλάβει πρωτοβουλίες; Οποιος θέλει λεπτομέρειες μπορεί να απευθυνθεί στον Αντ. Σαμαρά και τον Κ. Καραμανλή...
Αν ο Κυρ. Μητσοτάκης είχε την τόλμη να απεμπλακεί από το φοβικό σύνδρομο, θα μπορούσε να αρπάξει την ευκαιρία που του πρόσφεραν τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Ο Αλέξης Τσίπρας και η Φώφη Γεννηματά κατέθεσαν μια τεκμηριωμένη και κυρίως ευρωπαϊκή πρόταση. Η Ελλάδα να ζητήσει τη σύνδεση της «θετικής ατζέντας» προς την Τουρκία με την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη Χάγη. Με αποκλειστικά θέματα την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο αρχηγοί θυμήθηκαν το Ελσίνκι. «Nα βασιστεί σε μια μακρόπνοη στρατηγική και ένα πλαίσιο όπως αυτό του Ελσίνκι το 1999 με νέους όρους», ζήτησε ο Τσίπρας. Στο ίδιο κλίμα και η δήλωση της Φώφης Γεννηματά: «H κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη για να πει το ναι στη “θετική ατζέντα” για την Τουρκία πρέπει να διασφαλίσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις από τη γειτονική χώρα στη λογική ενός νέου Ελσίνκι».
Οι προτάσεις της αντιπολίτευσης διαθέτουν ένα πλεονέκτημα: αλλάζουν την ατζέντα στο τρίγωνο Ε.Ε. - Ελλάδα - Τουρκία και επαναφέρουν την πρωτοβουλία των κινήσεων στην ελληνική πλευρά. Οπως δηλαδή έγινε και την περίοδο του Ελσίνκι.
Αλλιώς θα συνεχίσουμε στο ίδιο έργο θεατές. Η χώρα μας να παραμένει έρμαιο των διαθέσεων του Ερντογάν, η Ευρώπη να συνεχίζει τις δημόσιες σχέσεις με την Τουρκία και τα εθνικά προβλήματα, κρυμμένα κάτω από το χαλί, να μην τα βλέπει ο ήλιος. Είναι κι αυτό μια επιλογή...
Θανάσης Τσεκούρας
0 Σχόλια