Του Τιερί Μεϊσάν
Σε μια προπαρασκευαστική συνάντηση της G7 στις 3 Μαΐου 2021, οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, Antony Blinken και Dominic Raab υπαινίχθηκαν ότι η Δύση θα πολεμήσει τόσο τη Ρωσία όσο και την Κίνα. Αλλά προετοιμάζεται η εφαρμογή ενός εντελώς διαφορετικού σεναρίου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι η υπερδύναμη που ονειρεύονταν να είναι. Υπέστησαν στη Συρία μια τρομερή στρατιωτική ήττα μαζί με μια εκατοντάδα συμμαχικών κρατών. Ακόμα κι αν τα τελευταία συνεχίζουν να πλανώνται, ήρθε η ώρα των λογαριασμών. Για να επιβιώσει, η Ουάσιγκτον δεν έχει άλλη επιλογή παρά να συμμαχήσει με έναν από τους αντιπάλους της. Ρωσία ή Κίνα; Αυτό είναι το ζήτημα.
ΔΙΚΤΥΟ ΒΟΛΤΑΙΡΟΣ | ΠΑΡΙΣΙ (ΓΑΛΛΙΑ) | 15 JUIN 2021
Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μια κοινωνία χωρίς κανόνες. Εάν αυτοί είναι άδικοι, επαναστατούμε και τους αλλάζουμε. Είναι αναπόφευκτο γιατί αυτό που φαίνεται σωστό σε μια δεδομένη στιγμή, δεν θα είναι απαραίτητα σωστό σε άλλη στιγμή. Σε κάθε περίπτωση, χρειαζόμαστε μια τάξη, διαφορετικά ό καθένας γίνεται ο εχθρός όλων. Αυτό που ισχύει για τους ανθρώπους ισχύει επίσης και για τους λαούς.
Το 1945, η διάσκεψη της Γιάλτα έθεσε τα θεμέλια για μια διαίρεση του κόσμου σε ζώνες επιρροής των τριών μεγάλων νικητών του Β ’Παγκοσμίου Πολέμου: των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και πάνω απ’ όλα της Σοβιετικής Ένωσης. Καθ ’όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, κάθε πλευρά ύβριζε δημόσια την άλλη, αλλά πάντα συνεννοούταν κάτω από το τραπέζι. Η ιστορική έρευνα έδειξε ότι, ενώ ανά πάσα στιγμή η συμφωνία θα μπορούσε να μετατραπεί σε αντιπαράθεση, οι βρισιές είχαν περισσότερο σκοπό να συγκολλήσουν κάθε πλευρά παρά να τραυματίσουν τον αντίπαλο/συνέταιρο
.
Αυτό το σύστημα δεν αμφισβητήθηκε ποτέ. Διήρκεσε μέχρι την εξαφάνιση της ΕΣΣΔ το 1991.
.
Έκτοτε, οι Ηνωμένες Πολιτείες ισχυρίστηκαν ότι είναι η μόνη υπερδύναμη που μπορεί να οργανώσει τον κόσμο. Δεν πέτυχαν. Σε πολλές περιπτώσεις, η Κίνα και η Ρωσία – κληρονόμος της ΕΣΣΔ – προσπάθησαν να ανακατέψουν τα χαρτιά. Ούτε εκείνες πέτυχαν, αλλά δεν σταμάτησαν να προχωρούν. Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, την άφησε για να ανταγωνιστεί ξανά («Global Britain»). Δεν είναι λοιπόν πλέον τρεις, αλλά τέσσερις δυνάμεις που φιλοδοξούν να μοιραστούν τον κόσμο.
Στο τέλος της περιόδου σύγχυσης του 1991-2021, από την «Καταιγίδα της Ερήμου» έως της «Αναδιαμόρφωση της ευρύτερης Μέσης Ανατολής», η φιλοδοξία των ΗΠΑ διαλύθηκε στη Συρία. Χρειάστηκαν μερικά χρόνια για να παραδεχτούν την ήττα τους. Ο ρωσικός στρατός διαθέτει τώρα πολύ πιο προηγμένα όπλα και ο κινεζικός στρατός πολύ πιο εξειδικευμένο προσωπικό. Είναι επείγον για την Ουάσινγκτον να δεχτεί την πραγματικότητα και να αποδεχτεί μια συμφωνία, διαφορετικά θα χάσει τα πάντα. Δεν είναι πλέον ζήτημα να υπολογίσει τι είναι καλύτερο για την ίδια, αλλά να κάνει τα πάντα για να επιβιώσει.
Οι σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών δεν αντιλήφθηκαν τη σημασία της στρατιωτικής πανωλεθρίας στη Συρία. Συνεχίζουν να λένε ψέματα στον εαυτό τους και να αντιμετωπίζουν αυτήν τη μεγάλη σύγκρουση, με τη συμμετοχή περισσότερων κρατών από ότι στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στον «εμφύλιο» πόλεμο σε μια μικρή, μακρινή χώρα. Επομένως, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο για εκείνους να υποκύψουν στις διαδοχικές αποτυχίες της Ουάσιγκτον.
Μια Γιάλτα Β’ είναι η τελευταία ευκαιρία για το Ηνωμένο Βασίλειο. Η παλιά «Αυτοκρατορία στην οποία ο ήλιος δεν δύει ποτέ» δεν έχει πλέον τα στρατιωτικά μέσα των φιλοδοξιών της. Διατηρεί όμως εξαιρετική τεχνογνωσία και κυνισμό παντός καιρού (η «Πονηρά Αλβιών»). Θα συμμετάσχει σε οποιαδήποτε αγορά, εφόσον της παρέχει πρόσοδο. Γλιστράει στα βήματα της αμερικανικής κυβέρνησης εκμεταλλευόμενη την κοινή κουλτούρα και ισχυρά δίκτυα επιρροής. Η Pilgrim’s Society (Κοινωνία των Πατεράδων Προσκυνητών), η οποία ήταν πολύ δραστήρια κατά την πρώτη διοίκηση Ομπάμα, επέστρεψε στον Λευκό Οίκο.
Η Ρωσία δεν είναι ΕΣΣΔ, στην οποία λίγοι ηγέτες ήταν Ρώσοι. Δεν επιδιώκει μια ιδεολογία να νικήσει. Η εξωτερική πολιτική της δεν βασίζεται ούτε σε θολή «γεωπολιτική» θεωρία, αλλά στην προβολή της ισχυρής προσωπικότητάς της. Είναι πρόθυμη να παραμελήσει τα συμφέροντά της παρά να αρνηθεί τον εαυτό της.
Η Κίνα επιστρέφει από πολύ μακριά χωρίς να οφείλει τίποτα σε κανέναν και ειδικά όχι σε εκείνους που την κατέστρεψαν στις αρχές του 20ού αιώνα. Προτίθεται πρωτίστως να ανακτήσει την περιοχή της περιφερειακής της επιρροής και του εμπορίου με τον υπόλοιπο κόσμο. Ξέρει να περιμένει, αλλά δεν είναι έτοιμη να κάνει οποιαδήποτε παραχώρηση. Σήμερα είναι σύμμαχος της Ρωσίας, αλλά θυμάται τον ρόλο της τελευταίας κατά τον αποικισμό της και δεν εγκατέλειψε τις εδαφικές της αξιώσεις για την Ανατολική Σιβηρία.
Εν ολίγοις, καμία από τις τέσσερις μεγάλες δυνάμεις δεν ενεργεί σύμφωνα με την ίδια λογική και επιδιώκει τους ίδιους στόχους. Αυτό διευκολύνει την επίτευξη συμφωνίας, αλλά πιο δύσκολο θα είναι να διατηρηθεί η τελευταία.
Το Πεντάγωνο έχει ορίσει μια ομάδα εργασίας υπεύθυνη για την εξέταση των πιθανών επιλογών έναντι της Κίνας (DoD China Task Force), την οποία φοβάται περισσότερο από τη Ρωσία. Πράγματι, ό, τι θα ανακτήσει το Πεκίνο από την περιοχή περιφερειακής επιρροής του, θα το κάνει εις βάρος των θέσεων της Ουάσινγκτον στην Ασία. Από την πλευρά του, ο Λευκός Οίκος έχει οργανώσει μια εξαιρετικά μυστική ομάδα εργασίας που έχει αναλάβει να εξετάσει τις δυνατές πιθανές νέες τάξεις. Η πρώτη ομάδα παρέδωσε την έκθεσή της που διαβαθμίστηκε. Κανείς δεν ξέρει αν η δεύτερη έχει τελειώσει τις εργασίες της ή όχι.
Είναι αυτή η ομάδα-παρατηρητήριο για το πεπρωμένο των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ίδια η σύνθεσή της είναι μυστική. Τα μέλη της είναι προφανώς πιο ισχυρά από έναν γεροντικό πρόεδρο. Διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων, συγκρίσιμο με εκείνο της Ομάδας Ανάπτυξης της Εθνικής Ενεργειακής Πολιτικής (National Energy Policy Development Group — NEPD) κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Bush-Cheney.
Προς το παρόν δεν υπάρχει ένδειξη εάν αυτή η ομάδα αντιπροσωπεύει πολιτικούς στόχους ή/και οικονομικά συμφέροντα. Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι η Global Finance επηρεάζει τόσο το ΝΑΤΟ όσο και τον Λευκό Οίκο. Δεν επιδιώκει να αλλάξει τις συμμαχίες, αλλά περισσότερα να διαθέτει τις απαραίτητες πληροφορίες για να προσαρμοστεί στη σκιά σε αυτές τις αλλαγές και να διατηρήσει την κοινωνική της θέση.
Τα ταξίδια διαφόρων ειδικών απεσταλμένων της Ουάσινγκτον υποδηλώνουν ότι η διοίκηση Μπάιντεν έχει ήδη επιλέξει να αποκαταστήσει το δίπολο του Ψυχρού Πολέμου. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για την Ουάσινγκτον να αποφύγει έναν πόλεμο εναντίον μιας ρωσο-κινεζικής συμμαχίας στον οποίο πιθανότατα δεν θα επιβίωνε.
Αυτή η επιλογή υπονοεί ότι η Ουάσινγκτον δεσμεύεται να υπερασπιστεί την ακεραιότητα της ρωσικής Σιβηρίας ενάντια στην Κίνα και ότι η Μόσχα θα υπερασπίζεται αμοιβαία τις βάσεις και τις περιουσίες των ΗΠΑ που βρίσκονται στην κινεζική ζώνη επιρροής.
Αυτή η επιλογή προϋποθέτει ότι η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει την οικονομική υπεροχή της Κίνας στον κόσμο. Αλλά της αφήνει τη δυνατότητα να ανασυστήσει πολιτικά τη «Μέση Αυτοκρατορία», ώστε να μην γίνει ποτέ παγκόσμια δύναμη με την πλήρη έννοια του όρου.
Ο μόνος πραγματικός ηττημένος θα ήταν η Κίνα, που εξακολουθεί να στερείται μέρους της περιοχής επιρροής της και θα είναι πολιτικά περιορισμένη. Ωστόσο, θα της ήταν ευχάριστο, προς το παρόν, να ανακτήσει την Ταϊβάν που το Think Tank του Πεντάγωνου θεωρεί εδώ και μια εβδομάδα «μη απαραίτητο» για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το κύριο εμπόδιο στις ΗΠΑ είναι διανοητικό. Από το 2001, η Ουάσιγκτον είναι πεπεισμένη ότι η αστάθεια και το χάος λειτουργούν υπέρ της. Αυτός είναι ο λόγος που εκπαιδεύει χωρίς κόμπλεξ τζιχαντιστές σε όλο τον κόσμο, εφαρμόζοντας έτσι τη στρατηγική Rumsfeld/Cebrowski. Ωστόσο, η έννοια μιας συμφωνίας τύπου Γιάλτας είναι, αντίθετα, ένα στοίχημα για τη σταθερότητα, αυτό που η Μόσχα δεν σταμάτησε να κηρύττει εδώ και δύο δεκαετίες.
Ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει προγραμματίσει να συναντηθεί με τους Βρετανούς εταίρους του για να ενισχύσει τη συμμαχία τους με το μοντέλο του Χάρτη του Ατλαντικού, στη συνέχεια να συγκεντρώσει τους κύριους συμμάχους του για την G7: και τέλος να συναντήσει τους στρατιωτικούς και πολιτικούς συμμάχους του στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο αφού επιβεβαιώσει την πίστη όλων, θα συναντήσει τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πουτίν στη Γενεύη στις 16 Ιουνίου.
Όλα αυτά είναι παράδοξα, διότι ισοδυναμούν με το να κάνει η κυβέρνηση Μπάιντεν ακριβώς αυτό που η κυβέρνηση Τραμπ εμποδίστηκε να κάνει. Τέσσερα χρόνια χάθηκαν για το τίποτα.
.
(Συνεχίζεται …)
Τιερί Μεϊσάν
Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια