Τις ημέρες που ακολούθησαν τη 18η Φεβρουαρίου και την προκήρυξη οικοπέδων προς εκμετάλλευση στην Ανατολική Μεσόγειο από το υπουργείο Πετρελαίου της Αιγύπτου, στην Αθήνα επικράτησε αρχικά μια αναστάτωση. Και τούτο διότι, όπως αποκάλυψε ήδη προ δεκαημέρου η «Κ», σε ένα προς παραχώρηση οικόπεδο (EGY-MED-W18) ακολουθούνταν από τους Αιγύπτιους τα εξωτερικά όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, όπως αυτά έχουν κατατεθεί από την Αγκυρα στον ΟΗΕ (Νοέμβριος 2019). Της συνειδητοποίησης αυτής ακολούθησε ένα τηλεφώνημα του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι (26 Φεβρουαρίου) και λίγες ημέρες αργότερα (3 Μαρτίου) ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τηλεφώνησε στον πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι η σχέση Ελλάδας – Αιγύπτου είναι αρκετά ισχυρή, ωστόσο καλό θα ήταν αυτά τα θέματα να λύνονται από κοντά.
Ως εκ τούτου, ο κ. Δένδιας θα μεταβεί σήμερα στο Κάιρο και από εκεί στη Λευκωσία, όπου θα συναντηθεί με τον ομόλογό του Νίκο Χριστοδουλίδη αλλά και την κυπριακή ηγεσία, προκειμένου να κάμψει και τις ανησυχίες των Κυπρίων σχετικά με την αναμενόμενη μεν, ανησυχητική δε, τροπή που λαμβάνει η πιθανότητα υλοποίησης του αγωγού East Med.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, σε όλες τις έως τώρα επαφές που είχαν οι Ελληνες με τους Αιγυπτίους, σχετικά με την έμμεση αναγνώριση των νοτίων ορίων της τουρκικής υφαλοκρηπίδας από το υπουργείο Πετρελαίου της χώρας, αλλά και τις παρελκυστικές δηλώσεις που ακολούθησαν κυρίως από τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου για επαφές Καΐρου – Αγκυρας, οι απαντήσεις ήταν διττού χαρακτήρα.
Από το Κάιρο μεταδίδεται ότι πράγματι καταφθάνουν θετικά μηνύματα από την Αγκυρα, ωστόσο η Αίγυπτος παραμένει άκαμπτη, καθώς αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για προσπάθειες της Τουρκίας να παρουσιάσει ένα εποικοδομητικό προφίλ, το οποίο, ωστόσο, δεν συνοδεύεται από πράξεις. Η αιγυπτιακή πλευρά παρέμεινε μάλλον ασαφής σχετικά με τις προκηρύξεις του υπουργείου Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων (που παραμένει ενεργή έως την 1η Αυγούστου), αποφεύγοντας να διευκρινίσει για ποιο λόγο σε ένα οικόπεδο το οποίο χωρίζεται από τον 28 μεσημβρινό, επιλέχθηκε στα ανατολικά αυτού του ορίου (βλέπε χάρτη) η τουρκική άποψη σχετικά με την υφαλοκρηπίδα.
Κατά τα λοιπά, ως προς το σκέλος των δυνατοτήτων εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από την Αίγυπτο και το Ισραήλ προς τη Δύση, η Ελλάδα ενδιαφέρεται να διαδραματίσει ρόλο σταθμού, μάλιστα με την Αλεξανδρούπολη να διαδραματίζει κομβικό ρόλο. Η συγκεκριμένη πιθανότητα, αντιθέτως, ανησυχεί την Κυπριακή Δημοκρατία, ιδιαίτερα εφόσον πρακτικά δεν μπορεί να συμμετάσχει στο σχήμα αυτό, καθώς η εκμετάλλευση των κυπριακών κοιτασμάτων είναι ακόμα πολύ μακριά.
Επί της ουσίας, οι τουρκικές δηλώσεις θυμίζουν σε σημαντικό βαθμό ανάλογες απόπειρες (που έπεσαν στο κενό) περί συνεννόησης με το Ισραήλ και αντικατοπτρίζουν και την προσπάθεια της Αγκυρας να βελτιώσει την πολύ αρνητική διεθνή εικόνα της. Ωστόσο, η κίνηση του Καΐρου να λάβει υπόψη ένα κείμενο που έχει κατατεθεί στον ΟΗΕ για τα εξωτερικά σύνορα της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, εμπεριέχει πιθανά στοιχεία μιας μελλοντικής λύσης στην Ανατολική Μεσόγειο. Και τούτο διότι με τη συγκεκριμένη αποτύπωση οι Αιγύπτιοι δεν αμφισβητούν τις υφιστάμενες συμφωνίες με την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά αφήνουν χώρο και για την Τουρκία. Αλλωστε, οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι, όταν αναφέρονται σε τέτοιου είδους προκηρύξεις, επικαλούνται τη κρατική «θεσμική μνήμη». Το πρόβλημα συνίσταται, βέβαια, στο ότι η Τουρκία αποτελεί έναν αυθεντικά επεκτατικό παράγοντα και δεν εμφανίζεται διατεθειμένη να συζητήσει κάτι πέρα από τις μαξιμαλιστικές απόψεις της.
Βασίλης Νέδος
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της
αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια