Σωσίβιο Μητσοτάκη στον Ερντογάν

Γράφει ο Παντελής Σαββίδης

Πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν εκφράζουν ανησυχίες για τη διαχείριση των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής, με το σωσίβιο που παρέχει η ελληνική κυβέρνηση στον Τούρκο πρόεδρο τόσο με τις διερευνητικές όσο και με την πενταμερή στο Κυπριακό.

Οι πηγές δεν θεωρούν εκ προοιμίου αρνητικές τις συναντήσεις, αλλά στην παρούσα συγκυρία από τη μία δίνεται συγχωροχάρτι στην Άγκυρα για τις προκλητικές δηλώσεις και πράξεις της, και από την άλλη με την πενταμερή δρομολογείται μια διαδικασία που η ορατή έκβασή της είναι ο έλεγχος ολόκληρης της Κύπρου από την Τουρκία.

Στα ελληνοτουρκικά δε εκφράζεται η ανησυχία ότι η Αθήνα ακολουθεί μια πορεία προδιαγεγραμμένη από ευνοϊκά διακείμενα στην Άγκυρα κυρίως ευρωπαϊκά κέντρα, πορεία που θα οδηγήσει σε εκπτώσεις από τις ελληνικές θέσεις.

Αποκορύφωμα των λανθασμένων κινήσεων θεωρούν οι πηγές την απόφαση να επισκεφθεί ο κ. Δένδιας την Τουρκία και να συναντηθεί με τον ομόλογό του κ. Τσαβούσογλου για την προετοιμασία συνάντησης Μητσοτάκη–Ερντογάν.

Είναι αφελές να πιστεύει κανείς πως η Τουρκία θα δεχθεί τις ελληνικές θέσεις, ότι οι μεταξύ των δύο χωρών διαφορές περιορίζονται στην οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών.

Και από αυτή την πλευρά είναι εντελώς ανεξήγητη μια συνάντηση στο ανώτατο επίπεδο. Ίσως να είναι και παρακινδυνευμένη ενέργεια. Είναι διατεθειμένη η Αθήνα να συζητήσει κάτι περισσότερο;

Ο υπουργός Εξωτερικών μιλώντας σε πρέσβεις χωρών της ΕΕ μετά τις διερευνητικές είπε πως η Ελλάδα δεν αντιτίθεται σε μια θετική προς την Τουρκία ατζέντα, αλλά ζητά παράλληλα να υπάρχουν και μέτρα σε περίπτωση που η γειτονική χώρα επαναλάβει τις προκλητικές της ενέργειες.

Ο κ. Δένδιας –και η κυβέρνηση προφανώς– συνεχίζουν να διακατέχονται από την ψευδαίσθηση ότι η ΕΕ θα βοηθήσει μια χώρα-μέλος της με κυρώσεις στην Άγκυρα, διακυβεύοντας τα οικονομικά συμφέροντα που υπάρχουν στην Τουρκία.

Αν υπάρχει μια αλλαγή στην τουρκική συμπεριφορά, έχει να κάνει με την αναμονή της Άγκυρας για την νέα αμερικανική πολιτική στην περιοχή και την κρίση που περνά η τουρκική οικονομία.

Το οικονομικό πρόβλημα, όπως και το πρόβλημα με την καταπάτηση στοιχειωδών  ελευθεριών και δικαιωμάτων στην Τουρκία, καθίστανται οξύτατα, γεγονός που έχει επιπτώσεις στην δημοφιλία του Τούρκου προέδρου. Τα δημοσκοπικά ποσοστά του κ. Ερντογάν έχουν πέσει πολύ και τον κατατάσσουν τρίτο στην σειρά προτίμησης. Όπως είναι αυτονόητο, το ενδεχόμενο απώλειας της εξουσίας δημιουργεί μια ανεξέλεγκτη νευρικότητα στον Ερντογάν, δεδομένου ότι η απομάκρυνσή του θα ενεργοποιήσει το «Σύνδρομο Μεντερές» στη γειτονική χώρα.

 Η πολιτική της κυβέρνησης να στηρίξει τον Ερντογάν είναι εντελώς ανορθολογική. Η οικονομία, η απαξίωση από τις ΗΠΑ, η απομόνωση στην περιοχή, η επισφαλής υγεία του Ερντογάν που παθαίνει συνεχώς επιληψίες και αναζητά διάδοχο στο πρόσωπο του αποπεμφθέντος γαμπρού του είναι μερικά από τα δεδομένα που κάνουν απαγορευτική την εξεύρεση “λύσης πακέτο” τώρα μαζί του. Και στα ελληνοτουρκικά και στο κυπριακό. Η “λύση πακέτο” θα ήταν αρνητική ούτως ή άλλως.

Είναι εντελώς εκτός λογικής το επιχείρημα, από ελληνικά χείλη, ότι η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα που ασφυκτιά από τα ελληνικά νησιά.

Ούτε και το “να κερδίσουμε χρόνο” είναι επιχείρημα. Μονίμως, χρόνο ψάχνουμε να κερδίσουμε.

Υπάρχει, όμως, και κάτι άλλο που εκθέτει κραυγαλέα την πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση.

Στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο η Ε.Ε. θα αποφασίσει κυρώσεις κατά Κίνας και Ρωσίας για την καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Και οι δύο είναι χώρες με αυταρχικές κυβερνήσεις. Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το εύλογο ερώτημα, όμως, είναι γιατί κυρώσεις για ανθρώπινα δικαιώματα κατά Κίνας και Ρωσίας και όχι κατά Τουρκίας η οποία είναι πρωταγωνιστής στην καταπάτηση.

Και επειδή η πολιτική της κ. Μέρκελ στο θέμα αυτό είναι πασιφανής (ποια σημασία έχουν τα ανθρώπινα δικαιώματα για τη Γερμανία και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες μπροστά στο οικονομικό συμφέρον και την γερμανοτουρκική συνεργασία) το ερώτημα είναι γιατί δεν θέτει το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής ο κ. Μητσοτάκης.

Εντάξει, δεν θέλουν να συμπαρασταθούν στην Ελλάδα απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις. Η βάρβαρη καταπάτηση, όμως, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την τουρκική κυβέρνηση δεν είναι ελληνικό θέμα. Και μπορεί να συσπειρώσει τους Σκανδιναυούς, τους Ολλανδούς και άλλους.

Δυτικοί παρατηρητές αναμένουν ακόμη να δουν αν το «βαθύ κράτος» στην Τουρκία συνίσταται απλώς από μαφιόζους και άλλα εγκληματικά στοιχεία, ή υπάρχουν σ’ αυτό στοιχεία που σε κρίσιμες περιόδους προκρίνουν το συμφέρον τα κράτους από του ηγέτη που κυβερνά. Σε μια τέτοια περίπτωση, δεν αποκλείεται να υπάρξει ένα πραξικόπημα στην Τουρκία, όπως προέβλεψε και ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας Αχμέτ Νταβούτογλου, και αυτήν τη φορά δεν θα είναι «πραξικόπημα της πιτζάμας».

Πάντως, ο κ. Ερντογάν άρχισε τις κινήσεις του στο εσωτερικό για να ανακάμψει από τον δημοσκοπικό κατήφορο ενεργοποιώντας διαδικασίες για να θέσει εκτός νόμου το κουρδικό κόμμα HDP, γεγονός που προκάλεσε την αμερικανική και την ευρωπαϊκή αντίδραση.

Η τακτική να δημιουργεί ανάλογα προβλήματα στο εσωτερικό για να τα διαπραγματευθεί με τις ΗΠΑ δεν θα είναι αποτελεσματική αυτήν τη φορά, διότι η Ουάσινγκτον δεν θα ανεχθεί τουρκικούς εκβιασμούς.

Η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή, όπως όλα δείχνουν, βρίσκεται υπό διαμόρφωση, και τίποτε δεν είναι σίγουρο ακόμη.

Το άνοιγμα, όμως, από τις ΗΠΑ των μετώπων και με τη Ρωσία και με την Κίνα δείχνει ότι θα ακολουθήσουν μια δυναμική πολιτική που θα τις επανατοποθετήσει στο χαμένο βάθρο της παγκόσμιας δύναμης.

Μια τέτοια πολιτική δεν επηρεάζεται από τα τουρκικά καπρίτσια. Και καθώς ο Ερντογάν προσωπικά, αλλά και η Τουρκία ως χώρα, έχουν εκτεθεί στις ΗΠΑ, είναι δικαιολογημένη η αγωνία της τουρκικής ηγεσίας για τη θέση που θα δώσει στη χώρα τους η νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ουάσινγκτον.

Ενώ λοιπόν όλα είναι ρευστά, το σωσίβιο Μητσοτάκη και Δένδια στην Τουρκία δημιουργεί ερωτηματικά.

Τα ερωτηματικά εντείνονται, διότι σε ανάλογα ανοίγματα του τουρκικού καθεστώτος δεν ανταποκρίθηκαν ούτε το Ισραήλ, ούτε η Αίγυπτος. Η Αθήνα γιατί το κάνει;

Πηγή anixneuseis.gr

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.