Σε «ομηρία» από το Oruc Reis επιχειρεί να θέσει την Αθήνα η Άγκυρα - Τα όπλα της για να εκβιάσει

Γράφει ο Νίκος Μελέτης

Σε κατάσταση ομηρίας επιχειρεί να θέσει την Ελλάδα η Άγκυρα με εργαλείο το Oruc Reis, καθώς με τις τελευταίες επεκτάσεις των παράνομων ερευνών, παραβιάζει συστηματικά τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, επιχειρεί να ακυρώσει το δικαίωμα της χώρας για επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. και πλησιάζει επικίνδυνα το κρίσιμο σημείο της παραβίασης δικαιωμάτων εντός της οριοθετημένης περιοχής από την Συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου, δυτικά του 28ου Μεσημβρινού.

Και μάλιστα όπως φάνηκε και με την τελευταία NAVTEX που εκδόθηκε την νύκτα του Σαββάτου, λίγες ώρες μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του Κ. Μητσοτάκη με τον Τ. Ερντογάν για την έκφραση αλληλεγγύης μετά τον καταστροφικό σεισμό, η Τουρκία στέλνει το μήνυμα ότι η οποιαδήποτε προσέγγιση η αποκατάσταση διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των δυο χωρών, δεν επηρεάζει ούτε φυσικά αναστέλλει την αναθεωρητική διεκδικητική ατζέντα εις βάρος της Ελλάδας.

Ταυτόχρονα η Τουρκία έχοντας, ως επιτιθέμενη, την πρωτοβουλία των κινήσεων κρατά υπ’ ατμόν την Αθήνα με τον φόβο της έκδοσης νέας NAVTEX ενώ μόλις θεωρήσει ότι αυτό εξυπηρετεί την στρατηγική της θα αποσύρει το ερευνητικό σκάφος, απαιτώντας άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων, εγκλωβίζοντας έτσι την Ελλάδα η οποία έχει δηλώσει ότι οι συνομιλίες μπορούν να γίνουν μόλις σταματήσουν οι έρευνες του Oruc Reis στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Και έτσι θα υπάρχει ο κίνδυνος να ξεκινήσουν διερευνητικές επαφές υπό την πίεση και του διεθνούς παράγοντα με το Oruc Reis με αναμμένες μηχανές έτοιμο για την επόμενη πρόκληση και ενώ η Τουρκία θα έχει ήδη εγγράψει στα επιχειρήματα της, τις επί δίμηνο συνεχείς σεισμογραφικές έρευνες σε περιοχή της υφαλοκρηπίδας την οποία δηλώνει ως τουρκική και η οριοθέτηση της οποίας είναι ακριβώς το αντικείμενο των διερευνητικών!

Με την δημόσια συζήτηση που έχει προηγηθεί, τελικά ίσως θεωρηθεί και ως... επιτυχία το ότι η Τουρκία δεν πέρασε εντός των 6 ν.μ. και αυτό ακριβώς που θέλει να επιτύχει η Τουρκία είναι οι όποιες διαπραγματεύσεις να γίνουν με προκαταβολική αποδοχή και κατοχύρωση του ορίου των 6 ν.μ. ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης.

Η κυβέρνηση μετά από τον όχι και τόσο επιτυχή χειρισμό της δημόσιας συζήτησης για το ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές οφείλει να ξεκαθαρίσει στους «μεσολαβητές», ότι δεν αρκεί η απόσυρση του Oruc Reis για την επανέναρξη των Διερευνητικών αλλά θα πρέπει να υπάρξει σαφής δέσμευση ότι δεν θα υπάρξουν νέες τέτοιου είδους κινήσεις για ένα εύλογο διάστημα και κατόπιν θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες.

Το επόμενο διάστημα είναι εξαιρετικά κρίσιμο καθώς η Τουρκία και ο Ερντογάν γνωρίζουν ότι ο χρόνος που διαθέτουν και η ατιμωρησία που απολαμβάνουν από την διεθνή κοινότητα δεν θα είναι ανεξάντλητος. Και στο διάστημα αυτό θα επιδιώξουν να κλείσουν παλιούς λογαριασμούς και να ανοίξουν νέους εκεί που θεωρούν ότι τους δίνεται η ευκαιρία.

Οι έρευνες του Oruc Reis στην μη οριοθετημένη ελληνική υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο που απαγορεύει μονομερείς ενέργειες σε περιοχές μη οριοθετημένες. Συγχρόνως όμως πλήττουν την προσδοκία άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και προφανώς παραβιάζουν τα ipso facto και ab initio (αυτοδικαίως και εξ υπαρχής) δικαιώματα που έχει κάθε παράκτιο κράτος στην υφαλοκρηπίδα του ακόμη και εάν αυτή δεν έχει οριοθετηθεί.

Και πάντως πρέπει να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός σε δηλώσεις που υποβαθμίζουν το μέγεθος της πρόκλησης με αναφορές σε έρευνες σε μη οριοθετημένη περιοχή καθώς είναι προφανές ότι η επιχειρηματολογία αυτή δεν θα μπορούσε να σταθεί εάν για παράδειγμα η Τουρκία επέλεγε να κάνει έρευνες σε μη οριοθετημένη περιοχή στα 7 μίλια ανατολικά της Εύβοιας, που νομικά και τυπικά θα ήταν ακριβώς το ίδιο με τις έρευνες που πραγματοποίησε το Oruc Reis στα 130 ή στα 30 μίλια νότια του Καστελόριζου.

Η ενδεχόμενη παραβίαση των 6 ν.μ. θα πρόκειται περί εισβολής καθώς η αιγιαλίτιδα ζώνη είναι ζώνη άσκησης απόλυτης κυριαρχίας και όχι απλώς κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η παραβίαση από την Τουρκία της ζώνης 6-12 ν.μ. είναι μια κίνηση «ουδέτερη», ίδιας σημασίας με την παραβίαση π.χ. στα 50 η στα 30 μίλια.

Διότι με την είσοδο του Oruc Reis σε περιοχή κάτω των 12 ν.μ. όπως έγινε στο σύμπλεγμα της Μεγίστης και την επικάλυψη περιοχής στα 6 μίλια από την Ρω στην τελευταία τουρκική NAVTEX, ουσιαστικά η Τουρκία επιχειρεί να ακυρώσει το δικαίωμα της Ελλάδας για άσκηση του δικαιώματος επέκτασης της κυριαρχίας της με την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης έως στα 12 μίλια.

Η συζήτηση περί «κόκκινων γραμμών» δεν έχει κανένα νόημα, παρά μόνο εκθέτει όσους τις επικαλούνται, καθώς είναι αυτονόητη η μορφή της αντίδρασης σε μια ενδεχόμενη εισβολή της Τουρκίας εντός των χωρικών υδάτων, ενώ επίσης πρέπει να έχει άνεση χειρισμών η εκάστοτε κυβέρνηση για την επιλογή και αναζήτηση ισορροπίας μεταξύ των μέτρων της διπλωματίας και της στρατιωτικής αποτροπής, προκειμένου, είτε να αποτραπεί η βλάβη συμφερόντων της χώρας σε μη οριοθετημένη υφαλοκρηπίδα, είτε να δηλωθεί και να καταγραφεί με κάθε τρόπο ότι το τετελεσμένο των ερευνών δεν οδηγεί σε νομικό αποτέλεσμα, ούτε φυσικά γίνεται αποδεκτό.

Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν η ανάληψη στρατιωτικής δράσης σε μια τέτοια περιοχή δεν νομιμοποιείται από το διεθνές δίκαιο.

Η Τουρκία διαθέτει αρκετά ακόμη όπλα για να εκβιάσει:

- Δημοσίευση των αδειών για έρευνες που έχει ζητήσει η ΤΡΑΟ από τις 30 Μαΐου, σε Οικόπεδα που παράνομα έχει χαράξει η Τουρκία βάσει του Τουρκολυβικού Μνημονίου και φθάνουν στο όριο των χωρικών υδάτων των 6 ν.μ. ανατολικά των Νησιών (Ρόδου - Καρπάθου - Κάσου - Κρήτης). Αυτή η κίνηση δυτικά πλέον του 28ου μεσημβρινού, θα αποτελεί ευθεία αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας σε οριοθετημένη περιοχή της υφαλοκρηπίδας, βάσει της Συμφωνίας με την Αίγυπτο. Και στην περίπτωση αυτή η απαντηση της Αθήνας θα πρέπει να είναι τέτοια που να αποκρούει την προσπάθεια της Τουρκίας να επιβάλει ντε φάκτο το τουρκολυβικο Μνημόνιο επι της Ελληνοαιγυπτιακής Συμφωνίας στο σημείο που αλληλεπικαλύπτονται.

- Στην Τρίπολη εκκρεμεί η τυπική απόφαση για την ανακοίνωση παραχώρησης αδειών από κοινού ερευνών της Λιβυκής εταιρίας πετρελαίου και της Τουρκικής ΤΡΑΟ στην Λιβυκή υφαλοκρηπίδα σε περιοχή που ορίζεται απο το Τουρκολυβικό Μνημόνιο, νότια ή νοτιοανατολικά της Κρήτης. Στην περίπτωση αυτή η Τουρκία θα βάλει μπροστά την κυβέρνηση της Τρίπολης με την οποία η Ελλάδα δεν έχει σχέσεις και πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει αυτό το χαρτί εν μέσω των διερευνητικών για άσκηση πίεσης ,ισχυριζόμενη ότι δεν είναι αυτή που σπάει την δέσμευση για αποφυγή προκλητικών κινήσεων, αφου οι έρευνες αφορούν στην… Λιβύη.

- Σταθερά παραμένει στις επιλογές της Τουρκίας η αποστολή γεωτρύπανου στην περιοχή νότια του Καστελόριζου και μεταξυ του Καστελόριζου και της Ρόδου, σε περιοχές που έχει πραγματοποιήσει δυσδιάστατες έρευνες όμως οπότε θα χρειασθεί ένα χρονικό διάστημα ώστε να γίνει η επεξεργασία των στοιχείων αυτών και να ακολουθήσουν τρισδιάστατες έρευνες πριν σταλεί γεωτρύπανο στην περιοχή, που προφανως πλέον η πρόκληση αυτή δεν θα μπορεί να αντιμετωπισθεί όπως οι σεισμογραφικές έρευνες, καθώς αφορά παρέμβαση στον βυθό και επιφέρει μόνιμη αλλοίωση ή βλάβη…

Με την Τουρκία μετά και την ανοικτή σύγκρουση με το Παρίσι και την ΕΕ, έχουν κοπεί σχεδόν όλοι οι δίαυλοι έστω και έμμεσης επικοινωνίας και είναι προφανές ότι ο κ. Ερντογάν τωρα πλέον έχει ως χρονικό ορόσημο και τις αμερικανικές εκλογές καθώς ενδεχόμενη εκλογή Μπάιντεν θα βάλει σε πειρασμό τον τούρκο ηγέτη να επισπεύσει την υλοποίηση της αναθεωρητικής ατζέντας του σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.