Τα «μυστικά» των Εμιράτων και η εσπευσμένη επίσκεψη Μητσοτάκη στο Αμπού Ντάμπι

Γράφει ο Νίκος Μελέτης

Την αναβάθμιση των σχέσεων Ελλάδας - Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και την ανάδειξη του στρατηγικού χαρακτήρα των σχέσεων αυτών, τόσο σε διμερές, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, σηματοδοτεί η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Άμπου Ντάμπι, όπου θα συναντηθεί με τον διάδοχο του θρόνου Σεΐχη Mohammed Bin Zayed Al Nahyan.

Στο Αμπού Ντάμπι αναμένεται να υπογραφούν η Διακήρυξη Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης, καθώς και η Συμφωνία Συνεργασίας στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, που θα δώσουν προοπτική στις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις, αλλά και στην κοινή προσέγγιση για τις απειλές ασφάλειας και την ανάγκη συνεργασίας για την αντιμετώπισή τους.

Η επίσκεψη του Κ. Μητσοτάκη στα ΗΑΕ, μια εβδομάδα μετά την επίσκεψη του αιγύπτιου προέδρου Άλ Σίσι στην Αθήνα, είναι ένα ακόμη δείγμα της προσπάθειας της Αθήνας να στραφεί και να επενδύσει διπλωματικά σε περιφερειακές συνεργασίες με σημαντικούς «παίκτες» της περιοχής, τη στιγμή που η Τουρκία εμφανίζεται ως ο περιφερειακός ταραξίας και μετατρέπεται σε δύναμη αναθεωρητική και απειλητική όχι μόνο έναντι της Ελλάδας.

Το γεγονός, μάλιστα, ότι η επίσκεψη αυτή του πρωθυπουργού στα Εμιράτα γίνεται, ενώ έχουν περιορισθεί δραστικά λόγω πανδημίας όλες σχεδόν οι ανταλλαγές επισκέψεων, δείχνει τη σπουδή της Αθήνας να μην αφήσει να χαθεί η συγκυρία και να ατονήσει η δυναμική που έχει δημιουργηθεί στις σχέσεις των δυο χωρών, ειδικά αυτή την χρονική στιγμή.

Τα Εμιράτα έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια στον ισχυρό πόλο του μετώπου αραβικών χωρών εναντίον της επέκτασης της επιρροής του Ιράν στην Μέση Ανατολή, αλλά και της επεκτατικής πολιτικής της Τουρκίας, η οποία γίνεται όλο και πιο παρεμβατική στον αραβικό, αλλά και στον σουνιτικό κόσμο. Με όχημα μάλιστα τους Αδελφούς Μουσουλμάνους η Τουρκία επιχειρεί να αποσταθεροποιήσει αρχικά και κατόπιν να ελέγξει τόσο την Αίγυπτο όσο και τις χώρες του Κόλπου.

Του τελευταίους μήνες με τις σχεδόν κοσμογονικές αλλαγές που επέφεραν οι συμφωνίες που προώθησε ο Ντ. Τραμπ για την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν και το Σουδάν, τα Εμιράτα αποκτούν κεντρικό ρόλο σε μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας που δημιουργείται σε ολόκληρη την περιοχή.

Και η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να βρίσκεται κοντά σε αυτόν τον νέο πυλώνα ασφάλειας που καλύπτει από την Ιορδανία και το Ισραήλ μέχρι την Αίγυπτο και τον Κόλπο. Οι σχέσεις με τα Εμιράτα έχουν εμβαθυνθεί το τελευταίο διάστημα υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για προσέλκυση επενδύσεων (στην επίσκεψη του ο κ. Μητσοτάκης θα συνοδεύεται εκτός του ΥΠΕΞ Ν. Δένδια από τον υπουργό Ανάπτυξης Α. Γεωργιάδη και τον ΥΦΥΠΕΞ Κ. Φραγκογιάννη) και δεν είναι τυχαίο ότι εμιρατιανά μαχητικά έχουν συμμετάσχει σε κοινές ασκήσεις με ελληνικά μαχητικά και μάλιστα έχουν μετασταθμεύσει και σε ελληνικά αεροδρόμια.

Οι συμφωνίες αυτές με το Ισραήλ έδωσαν τη δυνατότητα στα Εμιράτα να εξασφαλίσουν την πώληση από τις ΗΠΑ (αφού έδωσε το πράσινο φως το Τελ Αβίβ) 50 F35 και 18 υπερσύγχρονων οπλισμένων drones MQ-9B με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να σπεύδει αμέσως μετά τις αμερικανικές εκλογές να εγκρίνει την πώληση αυτή, προκειμένου να μην υπάρξουν «εμπλοκές» με την ανάληψη των καθηκόντων της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.

Η αγωνία όλων στην περιοχή είναι ποιες θα είναι οι πολιτικές επιλογές του Τ. Μπάιντεν, καθώς είναι γνωστή η ευαισθησία του για το παλαιστινιακό, που θα αποτελεί ένα αγκάθι στις σχέσεις του με τον Μ. Νετανιάχου (εφόσον μάλιστα επιμείνει σε νέους εποικισμούς), κυρίως όμως το «κλειδί» είναι το πως θα χειριστεί το θέμα Ιράν, μια και ο ίδιος είναι υπέρ της επιστροφής στη Συμφωνία για τα Πυρηνικά, την οποία είχε επιτύχει ο Μ. Ομπάμα, και από την οποία είχε αποχωρήσει ο Ντ. Τραμπ. Το Ισραήλ και τα Εμιράτα θα βρεθούν σε δύσκολη θέση, εάν οι ΗΠΑ επιστρέψουν σε μια πολιτική που θα προέχει η διαπραγμάτευση με το Ιράν, καθώς ειδικά το Ισραήλ θεωρεί ότι ο διάλογος είναι προσχηματικός και δίνει χρόνο στο Ιράν για να προωθήσει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του και μέσω της χαλάρωσης του εμπάργκο να εξασφαλίσει πόρους για την επέκταση της επιρροής του στη Μ. Ανατολή. Ένα ακόμη ζήτημα που ενδεχομένως θα προκύψει είναι η πίεση των φιλελεύθερων στο Δημοκρατικό Κόμμα, να συνδεθεί η σχέση των ΗΠΑ με τα καθεστώτα του Κόλπου, αλλά και την Αίγυπτο με την κατάσταση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, κάτι που εφόσον αποτελέσει επίσημη πολιτική της Ουάσιγκτον θα οδηγήσει σε εντάσεις και αναζήτηση νέων ισορροπιών, αν και η ισχυρή επιρροή του εβραϊκού λόμπι στην Ουάσιγκτον πιθανότατα θα αποτρέψει ακραίες «φιλελεύθερες» επιλογές προωθώντας πιο ρεαλιστικές πολιτικές.

Τα Εμιράτα αυτή τη στιγμή προβάλουν με κάθε ευκαιρία ως το αντίπαλο δέος και στρατηγικά και στρατιωτικά, της επεκτατικής πολιτικής της Τουρκίας στον αραβικό κόσμο, στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Και εκ των πραγμάτων η βελτίωση των σχέσεων της Ελλάδας με την χώρα αυτή του Κόλπου έχει ουσιαστική και συμβολική σημασία...

Την ώρα που παραδοσιακοί συνασπισμοί, συμμαχίες και διακρατικοί οργανισμοί, ΝΑΤΟ,ΟΑΣΕ, Ε.Ε. δεν μπορούν να δώσουν απαντήσεις σε σοβαρές απειλές ασφάλειας, οι περιφερειακές συνεργασίες, όσο κι αν έχουν συχνά συγκυριακό χαρακτήρα, είναι σημαντικές. Και η Ελλάδα οφείλει να μην αφήσει τέτοιες ευκαιρίες ανεκμετάλλευτες.