Σε προηγούμενα άρθρα επισημάνθηκε ο στόχος των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ να οδηγήσουν τους ανταγωνιζόμενους συμμάχους τους στην Αν. Μεσόγειο σε ένα μεγάλο συμβιβασμό, ο οποίος θα δυσκολέψει τη διείσδυση άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων στην περιοχή, ενώ ταυτόχρονα θα διευκολύνει τον έλεγχο της Δύσης επί του φυσικού της πλούτου. Παράλληλα αναδείχτηκε ότι η προσέγγιση τους στα ελληνοτουρκικά ζητήματα συνδέεται με αυτό το στόχο, θέτοντας στο επίκεντρο την επίτευξη μιας ελληνοτουρκικής συμφωνίας
Σήμερα οι παρεμβάσεις αυτών των παραγόντων στην εξελισσόμενη ελληνοτουρκική κρίση έρχονται να αποκαλύψουν και την πολιτική που ακολουθούν για την επίτευξη αυτού του ελληνοτουρκικού συμβιβασμού. Ανάμεσα σε αυτές ξεχωρίζουν:
Η πρωτοβουλία του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ για την έναρξη “τεχνικών συζητήσεων” Ελλάδας-Τουρκίας, προκειμένου να αναπτυχθεί μηχανισμός “αποφυγής σύγκρουσης”, ενώ το Oruc Reis δραστηριοποιείται στην Ελληνική υφαλοκρηπίδα συνοδεία του Τουρκικού στόλου, “μαρκάροντας” ως Τουρκική την περιοχή μεταξύ Ρόδου και Κύπρου, και η Τουρκική πολεμική αεροπορία εξακολουθεί να παραβιάζει τον Ελληνικό εναέριο χώρο. Οι συγκεκριμένες συζητήσεις αφορούν ενέργειες από τις οποίες καλούνται να απέχουν οι δύο χώρες (τέτοιες θα μπορούσαν να είναι η πτήση εχθρικών μαχητικών αεροσκαφών σε πολύ μικρή απόσταση), ώστε να μην προκύψει κάποιο επεισόδιο από «ατύχημα». Ως εκ τούτου μπορεί να λειτουργήσουν ως μέσω για το «γκριζάρισμα» περιοχών από το κράτος που λειτουργεί επιθετικά.
Το ψυχρό κλίμα και οι παραινέσεις για διάλογο δίχως να αναφέρονται προϋποθέσεις, που συνάντησε ο Έλληνας αντιπρόσωπος στο ΝΑΤΟ, όταν έθεσε το ζήτημα της Τουρκικής προκλητικότητας στη Συνεδρίαση των Μόνιμων Αντιπροσώπων της συμμαχίας. Όλα αυτά τη στιγμή που η Τουρκική κυβέρνηση επιμένει να πολλαπλασιάζει τα ζητήματα που θέτει προς διαπραγμάτευση.
Η επανάληψη του χαρακτηρισμού “διεκδικούμενες” από Ελλάδα και Κύπρο, για τις περιοχές, εντός της Ελληνικής και Κυπριακής υφαλοκρηπίδας-AOZ, στις οποίες δραστηριοποιείται η Τουρκία για την έρευνα φυσικών πόρων, αλλά και η παραίνεση για την “αξιοποίηση των πόρων της Ανατολικής Μεσογείου κατά έναν τρόπο που θα προάγει τη συνεργασία..”, οι οποίες συνόδευσαν τη δήλωση-προβληματισμό του Αμερικανικού State Department, σχετικά με τις πληροφορίες που θέλουν την Τουρκία να εκδίδει νέα NAFTEX, δεσμεύοντας για έρευνες την περιοχή ανάμεσα σε Ρόδο και Καστελόριζο. Να σημειωθεί ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα σήμαινε την «περικύκλωση» του Καστελόριζου, αλλά και την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Τουρκία σε περιοχές που βρίσκονται μεταξύ 6 και 12 ν.μ. από τις ακτές των Ελληνικών νησιών, στις οποίες η Ελλάδα δικαιούται μονομερώς να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και άρα να ασκήσει κυριαρχία.
Η πρόταση του Πρόεδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σ. Μισέλ για την πραγματοποίηση διεθνούς διάσκεψης για την Αν. Μεσόγειο, με αντικείμενο τα θαλάσσια σύνορα και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων πλευρών και του ΝΑΤΟ, στα πλαίσια της προσέγγισης “καρότο-μαστίγιο” προς την Τουρκία, την οποία, όπως δήλωσε, προτίθεται να ακολουθήσει η ΕΕ. Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχη πρόταση διατύπωσε παλαιότερα και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Ερντογάν. Από την άλλη μεριά το “μαστίγιο” που με εξαιρετικά διστακτικό τρόπο επιδεικνύει η Ένωση απέναντι στις απειλές και τις ύβρεις της Τουρκικής κυβέρνησης, είναι η απειλή επιβολής ασήμαντων κυρώσεων στη σύνοδο κορυφής στις 24-25/9, οι οποίες κατέληξαν τελικώς να αναφέρονται ως “περιοριστικά μέτρα”.
Στη βάση όλων των παραπάνω προκύπτει ότι η πολιτική με την οποία η Δύση (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ κ.α.) επιχειρεί να πετύχει το στόχο της επίτευξης ελληνοτουρκικού συμβιβασμού χαρακτηρίζεται από τρία σημαντικά στοιχεία.
Από την επιθυμία της να εκκινήσει άμεσα ο ελληνοτουρκικός διάλογος, ακόμη και πριν τις 24/9, ώστε να αποφευχθούν γεγονότα που θα καταστήσουν περισσότερο περίπλοκη τη διαδικασία έναρξης-εξέλιξης της ελληνοτουρκικής διαπραγμάτευσης.
Από την ανοχή που επιδεικνύει στις Τουρκικές προκλήσεις.
Από την αποδοχή σημαντικού μέρους των Τουρκικών θέσεων όσον αφορά την ερμηνεία του Διεθνούς Δικαίου, η οποία γίνεται ευκολότερα κατανοητή αν θυμηθούμε την προ εβδομάδων δήλωση Μέρκελ “Πρέπει να πάρουμε σοβαρά τα όσα λένε οι φίλοι μας οι Έλληνες και να τους στηρίξουμε ΟΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΙΟ. Αλλά πάντοτε έλεγα ότι δεν επιθυμούμε περαιτέρω κλιμάκωση. Και για να μην έχουμε περαιτέρω κλιμάκωση, θα πρέπει ΝΑ ΣΥΝΟΜΙΛΟΥΜΕ ΜΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ”, αλλά και τις αναφορές Γερμανών αξιωματούχων για “διαφιλονικούμενα ζητήματα δικαίου της θάλασσας”
Σε αυτά τα πλαίσια η στρατηγική της Ελληνικής κυβέρνησης να “μεταφέρει το βάρος” της αποκλιμάκωσης της τρέχουσας ελληνοτουρκικής κρίσης σε ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ και να παρουσιάσει αυτή ως κρίση Δύσης-Τουρκίας, φαίνεται να στρέφεται εναντίον της. Βρυξέλες-Ουάσιγκτον και Βερολίνο καταλήγουν να πιέζουν την Αθήνα να αποδεχθεί ένα ευρύτερο και περισσότερο αρνητικό πλαίσιο διαπραγμάτευσης με την Άγκυρα απ’ αυτό που θα επιθυμούσε, καθώς η διατήρηση μιας στρατηγικής και συμμαχικής σχέσης με την Τουρκία κρίνεται περισσότερο επωφελής από μια σημαντική ρήξη μαζί της, προκειμένου να προστατεύσουν την Ελληνική κυριαρχία και τα Ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Άλλωστε για τη Δύση προέχει ο ανταγωνισμός της με άλλες παγκόσμιες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, όπως η Ρωσία και η Κίνα, αλλά και η διαχείριση κρίσιμων ζητημάτων, όπως είναι για την ΕΕ το προσφυγικό και η απόπειρα διαφοροποίησης των ενεργειακών εισαγωγών της από τη Ρωσία. Απ’ αυτή τη σκοπιά εξετάζουν όλοι οι ισχυροί Δυτικοί παράγοντες τις σχέσεις τους με την Άγκυρα, εκτιμώντας ότι οι φιλοδοξίες της να ανελιχθεί σε παγκόσμια δύναμη μπορούν να χαλιναγωγηθούν εν ευθέτω χρόνο.
Η συγκεκριμένη οπτική διακατέχει και τη Γαλλία, η οποία βρίσκεται σε μεγαλύτερη διάσταση συμφερόντων με την Τουρκία απ’ ότι οι άλλες ισχυρές χώρες του ΝΑΤΟ. Η τουρκογαλλική διάσταση συμφερόντων διόλου δε σημαίνει ότι το Παρίσι δε βρίσκεται σε “παζάρι” με την Άγκυρα ή ότι δεν του επιβάλλονται περιορισμοί στη συμπεριφορά από τις επιδιώξεις της του Βερολίνου, της Ουάσιγκτον και της Μόσχας. Ίσως αυτοί είναι οι λόγοι για τους οποίους την παραμονή της συνάντησης Μητσοτάκη-Μακρόν το Γαλλικό αεροπλανοφόρο παρέμενε στην Κορσική, ενώ και οι σαφέστατα πιο αιχμηρές και ξεκάθαρες Γαλλικές ανακοινώσεις καταδίκης της Τουρκικής επιθετικότητας καταλήγουν επίσης σε παραινέσεις για διάλογο, δίχως να αναφέρονται προϋποθέσεις, αλλά και σε καλέσματα για οικονομική περιφερειακή συνεργασία.
Συνακόλουθα και καθώς εξελίσσεται η κατάσταση στην Αν. Μεσόγειο η Αθήνα κινδυνεύει:
Να απωλέσει συντριπτικό μέρος ή όλη την Ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού (27,59ο -μέση της Ρόδου) από την Τουρκία. Υπενθυμίζεται ότι η μερική οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου και η συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών Ελλάδας-Ιταλίας, οι οποίες διαφημίζονται από την κυβέρνηση ως μοντέλο για τη σύναψη μιας αντίστοιχης συμφωνίας με την Τουρκία, δημιούργησαν προηγούμενο που υπονομεύει σοβαρά τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας σε όλο το Αιγαίο, διευκολύνοντας μία ελληνοτουρκική συμφωνία.
Να αποδεχθεί μια ελάχιστη ή μηδενική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης της στο Αιγαίο. Σημειώνεται ότι η σχεδιαζόμενη επέκταση των Ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. στο Ιόνιο και ίσως στην Κρήτη στέλνει μήνυμα στη Άγκυρα ότι η Αθήνα είναι διατεθειμένη να κουβεντιάσει μαζί της την άσκηση αυτού του μονομερούς της δικαιώματος.
Να εξαναγκασθεί σε de facto ή de jure παραίτηση από μέρος των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στην περιοχή του Τουρκολυβικού μνημονίου, καθώς το τελευταίο εξακολουθεί να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ Δύσης-Άγκυρας.
Να βρεθεί σε ένα τραπέζι όπου θα κουβεντιάζονται ζητήματα πέραν της οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών (π.χ. αποστρατιωτικοποίηση νησιών).
Να παρασυρθεί σε μία πολεμική αναμέτρηση, επιχειρώντας να δραπετεύσει απ’ όλα ή από κάποια από τα παραπάνω.
Γιάννης Χουβαρδάς
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια