Εκεί που όλοι πίστευαν ότι σε καμία περίπτωση η ανάκαμψη της οικονομίας δεν θα μπορούσε να είναι απότομη, να έχει δηλαδή σχήμα «V», ήρθαν τα στοιχεία για τις λιανικές πωλήσεις στην Ευρωζώνη να μας πουν ότι οι καταναλωτές επέστρεψαν δυναμικά στην αγορά τον Μάιο και τον Ιούνιο. Είναι, όμως, πολύ νωρίς για πανηγυρισμούς. Αφενός γιατί η ανάκαμψη των λιανικών πωλήσεων δεν συνεπάγεται συνολική ανάκαμψη της οικονομίας και αποκατάσταση της κανονικότητας και αφετέρου επειδή το δεύτερο κύμα της πανδημίας είναι εδώ και απειλεί να διαλύσει κάθε προσπάθεια επιστροφής.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Την περασμένη εβδομάδα είδαν το φως της δημοσιότητας τα στοιχεία για τις λιανικές πωλήσεις και πολλοί αναλυτές έμειναν με… το στόμα ανοιχτό, αφού οι πωλήσεις του Ιουνίου επέστρεψαν στα προ κρίσης επίπεδα. Σύμφωνα με την ING τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι οι αρχικές καταναλωτικές δαπάνες μετά τα lockdown ήταν τόσο εντυπωσιακές που ήδη κατάφεραν να καλύψουν το κενό. Σε ορισμένες χώρες, μάλιστα, όπως στη Γερμανία, στην Ιταλία και στην Ολλανδία, ξεπέρασαν το επίπεδο του Φεβρουαρίου.
Είτε οι καταναλωτές είχαν… ανάγκη να αφήσουν πίσω τους το ψυχολογικό στρες των lockdown, είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο σημειώθηκε το rebound των λιανικών πωλήσεων, δείχνει ότι οι προσδοκίες για ισχυρή οικονομική ανάκαμψη δεν είναι εντελώς ουτοπικές και θα μπορούσαν να ενισχυθούν περαιτέρω αν πλησίαζε το εμβόλιο. Στο γράφημα της Oxford Economics που ακολουθεί φαίνεται ξεκάθαρα η τύπου V ανάκαμψη που συνεπάγεται ότι οι λιανικές πωλήσεις ξεπερνούν την πανδημία πολύ πιο γρήγορα από άλλους κλάδους της οικονομίας.
Δυστυχώς, όμως, η ανάκαμψη αυτή είναι πλασματική καθώς το πιθανότερο σενάριο παραμένει ότι θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να επουλωθούν τα τραύματα της πανδημικής κρίσης. Οι δείκτες PMI, για παράδειγμα, οι οποίοι αντανακλούν την κατάσταση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, αρχίζουν μεν να ξεπερνούν το ορόσημο του 50, όμως η ανάκαμψη του μεταποιητικού κλάδου είναι πολύ αργή, με την παραγωγή να παραμένει περίπου 20% χαμηλότερα από το επίπεδο που βρισκόταν πριν ξεσπάσει η πανδημία.
Όπως εκτιμά η ING, η εικόνα στο λιανεμπόριο θα… ξεθωριάσει στο υπόλοιπο του έτους, καθώς η αυξημένη ανεργία και η χτυπημένη καταναλωτική εμπιστοσύνη θα χαλάσουν το κλίμα. Το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσο τα νοικοκυριά θα ξοδέψουν τα χρήματα που έβαλαν στην άκρη όλο αυτό το διάστημα ή θα τα κρατήσουν στην άκρη για κάθε ενδεχόμενο υπό το φόβο μιας παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης.
Με το δεύτερο κύμα της πανδημίας να δείχνει εξαιρετικά απειλητικό, η απάντηση είναι προφανής. Αν οι λιανικές πωλήσεις και κάθε άλλος τομέας, υποστούν ένα νέο χτύπημα, τότε η ανάκαμψη θα είναι βασανιστικά αργή. Οι επόμενοι μήνες θα καθορίσουν το βάθος της ύφεσης και της κρίσης, κάτι που είχε επισημάνει ο ΟΟΣΑ τον Ιούλιο όταν έδωσε εκτιμήσεις για το πώς θα κινηθούν οι οικονομίες ανάλογα με το αν θα υπάρξει δεύτερο κύμα πανδημίας. Ενδεικτικά, για την Ελλάδα ο ΟΟΣΑ έβλεπε ύφεση 8% το 2020 χωρίς δεύτερο κύμα πανδημίας και 9,8% με δεύτερο κύμα.
Αν η επιδείνωση κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες δεν είναι κάτι πολύ εντυπωσιακό, αρκεί να πούμε ότι σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, αν δεν σημειωνόταν δεύτερο κύμα πανδημίας οι οικονομίες των χωρών-μελών του οργανισμού θα αναπτύσσονταν με ρυθμό 13,7% στο δ’ τρίμηνο του 2020, αλλά και πάλι η ύφεση στο σύνολο του έτους θα διαμορφωνόταν στο 6%. Με ένα δεύτερο κύμα οι ίδιες οικονομίες θα δουν το ΑΕΠ τους να συρρικνώνεται κατά 16,6% στο τρίμηνο, που σημαίνει πλήρη αντιστροφή της τάσης.
Και επειδή η οικονομία είναι ψυχολογία, μία ύφεση double-dip και ένα νέο lockdown θα έχουν πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στα πάντα και τα δύο χρόνια που αρχικά υποστήριζαν οι αναλυτές ότι θα χρειαστούν για να ξεπεραστεί η κρίση θα γίνουν τρία, τέσσερα ή πέντε, ανάλογα με το πότε θα βρεθεί το εμβόλιο. Ακόμη όμως και με το εμβόλιο η πορεία της οικονομίας θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πώς θα γίνει η προσαρμογή στην εποχή του social distancing, την ώρα που οι πρώτες ενδείξεις δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικές αφού αρκετοί κλάδοι παραμένουν στην ουσία ανενεργοί με κυριότερους τους κλάδους του τουρισμού και της ψυχαγωγίας. Μόνο ο κλάδος του τουρισμού συνεισφέρει 2,9 τρις. δολάρια στο παγκόσμιο ΑΕΠ…
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια