 |
| (AP Photo/Petros Karadjias) |
Υπάρχει μια τακτική που πρέπει να υιοθετηθεί από Ελλάδα και Κύπρο ώστε να μην πέσουμε στην παγίδα της Τουρκίας, μια τακτική που μπορεί να μας φέρει στο νου το Δίζυγον Πυρ του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Μια βασική παραδοχή που θα οδηγήσει σε μια αποτελεσματική στρατηγική στα ελληνοτουρκικά είναι ότι Ελλάδα και Κύπρος είναι σε στρατηγικό και διπλωματικό επίπεδο το ένα και το αυτό. Για τα συμφέροντα του Ελληνισμού δεν υπάρχει καμία εξαίρεση. Αν η Ελλάδα αρρωσταίνει, η Κύπρος πεθαίνει και αντιστρόφως.
Η Κύπρος είναι το προκεχωρημένο φυλάκιο του Ελληνισμού: ένα νησιωτικό κράτος το οποίο είναι ανάμεσα στα πιο σημαντικά στον κόσμο από άποψη γεωστρατηγικής αξίας. Ο έλεγχος της Κύπρου από μια και μόνο δύναμη δίνει το απόλυτο πλεονέκτημα σε αυτήν τη δύναμη, όχι μόνο στη Μεσόγειο αλλά και στη Μέση Ανατολή.
Σε επίπεδο τακτικής και διπλωματίας, υπάρχει μια τακτική η οποία πρέπει να υιοθετηθεί από Ελλάδα και Κύπρο ώστε να μην πέσουμε στην παγίδα της Τουρκίας, η οποία αποζητά την αποκοπή των δύο πνευμόνων του Ελληνισμού για να μπορέσει έτσι μέσα από το Καστελόριζο να λύσει (και) το Κυπριακό με λύση που να είναι ''τουρκική''. Αυτή η τακτική, μπορεί να μας φέρει στο νου το Δίζυγον Πυρ του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Η ιστορία είναι γνωστή και αφορά τον αποκλεισμό της Τρίπολης πριν από την κατάληψή της από τους Έλληνες. Στόχος του Κολοκοτρώνη ήταν η πλήρης διακοπή του ανεφοδιασμού των Τούρκων. Σε ένα χαντάκι που έσκαψαν οι Έλληνες περίμεναν τους Τούρκους φορτωμένους προμήθειες και γλίτωσε ένας από αυτούς ο οποίος ζήτησε ενισχύσεις από τους Τούρκους που βρίσκονταν από την άλλη πλευρά. Έτσι, οι Τούρκοι ξεκίνησαν να χτυπούν από δύο πλευρές, βάζοντας τους Έλληνες στο χαντάκι ανάμεσα από τις τουρκικές δυνάμεις. Ο ιδιοφυής Κολοκοτρώνης τότε, διέταξε να λάβουν θέσεις με αυτό που σήμερα ονομάζεται Δίζυγον Πυρ και διδάσκεται σε όλες τις στρατιωτικές σχολές του κόσμου. Ο κάθε στρατιώτης ήταν πλάτη με πλάτη με έναν άλλον στρατιώτη (ανά ζεύγη) και έτσι πυροβολούσαν και τις δύο τουρκικές πλευρές. Πώς αυτό μπορεί να γίνει στο διπλωματικό επίπεδο με την Ελλάδα και την Κύπρο;
Η Τουρκία επιθυμεί να κάνει τη Γερμανία και τις Βρυξέλλες να κουραστούν από τα ελληνοτουρκικά ώστε στο τέλος το Βερολίνο να πιέσει την Ελλάδα. Ήδη ένα δημοσίευμα του γερμανικού Τύπου (Süddeutsche Zeitung) είναι ενδεικτικό για τη σκέψη της Γερμανίας. Για να γίνει αυτό, η Τουρκία θέλει να παρουσιάσει την Ελλάδα και την Κύπρο ως μαξιμαλιστικές δυνάμεις που έχουν δημιουργήσει έναν συνασπισμό εναντίον της. Η απόδειξη είναι ότι η Τουρκία με το που πάγωσε τις έρευνες στο Αιγαίο, στράφηκε για πολλοστή φορά μετά το 2013 στην Κυπριακή ΑΟΖ με το Barbaros.
Η Ελλάδα και η Κύπρος χρειάζονται εξωτερική εξισορρόπηση της τουρκικής απειλής. Η σπουδαία αποτροπή που επέδειξαν οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ελλάδας δεν γίνεται να λάβει χώρα και στην Κύπρο η οποία δεν έχει σημαντικές αμυντικές δυνατότητες. Επομένως, έχει ήδη ξεκινήσει μια προσπάθεια η οποία μπορεί να φανεί αρκετά αποτελεσματική.
Η Ελλάδα επιθυμεί να δείξει ότι είναι η λογική πλευρά ενός παράλογου διαλόγου που μάλλον θα γίνει προσχηματικά. Ο δικός μας σκοπός είναι να κρατήσουμε τη στάση αποτροπής απέναντι στην Τουρκία, κάνοντας τη Γερμανία να μην τρέφει αυταπάτες ότι επί της προεδρίας της θα γίνει κάποιος ουσιαστικός διάλογος ο οποίος θα είναι έτσι κι αλλιώς, ετεροβαρής για την Ελλάδα με βάση τις παράλογες και κατακτητικές προϋποθέσεις που θέτει η Τουρκία για την διεξαγωγή του.
Η Ελλάδα μπορεί να προχωρήσει στις διερευνητικές με την Τουρκία στο μέλλον. Αυτό το χρονικό διάστημα πρέπει να έχει μια προεδρεύουσα χώρα στην ΕΕ η οποία δεν θα έχει ειδικά συμφέροντα στην Τουρκία, θα έχει ισχυρή στρατιωτική παρουσία και συμφέροντα στη Μεσόγειο που δεν θα είναι συμπληρωματικά με της Άγκυρας και που ο Λευκός Οίκος δεν θα κωφεύει και δεν θα σιωπά στη Μαύρη Βίβλο που έχει φτιάξει η Αμερικανική Γερουσία για την Τουρκία.
Επίσης, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να καθυστερεί τις διαπραγματεύσεις σε μια περίοδο όπου η τουρκική λίρα κατρακυλά και τα αποθέματα της Τουρκίας σε δολάρια δεν ξεπερνούν τα 30 δις. εκ των οποίων τα περισσότερα είναι δανεικά. Μέχρι τον Σεπτέμβρη αναμένεται να τελειώσουν. Οι οικονομικές εξελίξεις που οδηγούν σε κατάρρευση την τουρκική οικονομία οδηγούν αναπόφευκτα και σε πολιτικές εξελίξεις στη γειτονική χώρα που μοιάζει ολοένα και πιο πολύ στη θεοκρατία του Ιράν.
Η Ελλάδα επομένως έχει κάθε συμφέρον να στηρίζει την Κύπρο ως αλληλέγγυα χώρα στην ΕΕ και ως εγγυήτρια δύναμη στη Μεγαλόνησο. Από εκεί και μετά, το δικό μας μέτωπο ορίζει την αξιοποίηση των καλών ελληνοαμερικανικών σχέσεων, της στάσης μας απέναντι στο Βερολίνο, όπως αυτή αναλύθηκε παραπάνω και της στήριξης της Μεσογειακής Συνόδου Κορυφής που εξήγγειλε η Γαλλία για το τέλος Αυγούστου. Αυτός είναι ο ένας ζυγός.
Ο άλλος ζυγός σε αυτό το διπλωματικό ''Δίζυγον Πυρ'' αφορά την Κύπρο. Το σκεπτικό είναι πάντα οι δύο χώρες να καλύπτουν η μια τα νώτα της άλλης, χωρίς να πέσουν στην παγίδα της Τουρκίας η οποία με θρασύτητα θα υποστηρίξει ότι ο Ελληνισμός έχει μαξιμαλιστικούς στόχους και επιθυμεί την περικύκλωσή της.
Η Κύπρος έχει υπογράψει αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης έγινε δεκτός στα Ηλύσια Πεδία ως σύμμαχος της Γαλλίας. Η Κύπρος έκανε και άλλη μια κίνηση. Έδωσε την άδεια για τη ρωσική NAVTEX η οποία θα λάβει χώρα στα μέσα Αυγούστου εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Παράλληλα, ζήτησε από τον Πούτιν να ''μαζέψει'' τον στρατηγικό του όμηρο, τον Ταγίπ Ερντογάν.
Στις 8 Σεπτεμβρίου ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών θα βρίσκεται στη Μεγαλόνησο. Με αυτόν τον τρόπο, ο Ελληνισμός μπορεί να αξιοποιήσει όλες τις διαθέσιμες συμμαχίες με δυνάμεις που έχουν μεγάλη ισχύ και ζωτικά συμφέροντα στη Μεσόγειο. Τα άλλοτε συμπληρωματικά και άλλοτε αντίθετα συμφέροντα που έχουν στην περιοχή, θα φέρουν τη διατήρηση του status quo την οποία τόσο πολύ επιθυμεί ο Ελληνισμός.
Με δεδομένες τις πολύ χαμηλές τιμές φυσικού αερίου λόγω των επιπτώσεων της COVID-19, η διατήρηση του υφιστάμενου status quo είναι ακόμη πιο πιθανή. Με άλλα λόγια, η Τουρκία θα έχει να αντιμετωπίσει την ελληνική αποτροπή από την πλευρά του Αιγαίου, τη γαλλική παρουσία σε Λιβύη, την κατάσταση συναγερμού στην οποία βρίσκεται η Αίγυπτος στη Λιβύη (Αιγαίο και Κρητικό Πέλαγος αποτελούν ουσιαστικά γραμμές άμυνας για την Αίγυπτο) και τις αμερικανικές ανησυχίες οι οποίες είναι ικανές να οδηγήσουν ακόμη και τον φιλικά διακείμενο ένοικο του Λευκού Οίκου -προς την Τουρκία- στο να μην μπορεί άλλο να κάνει πως δεν βλέπει τις κυρώσεις του νόμου CAATSA τις οποίες έχει ψηφίσει το αμερικανικό νομοθετικό σώμα.
Από την άλλη πλευρά, στην Κύπρο, η Τουρκία θα έχει ένα ακόμη σημείο τριβής με την Ρωσία η οποία σχεδιάζει ''νέα Αγία Σοφία'' στη Συρία και έχει μεγάλο πρόβλημα με την τουρκική στήριξη στο Αζερμπαϊτζάν στη σύγκρουσή του με την Αρμενία, ενώ και στη Λιβύη η Τουρκία δεν ασπάζεται τις ρωσικές θέσεις.
Επίσης, η Τουρκία θα αντιμετωπίσει τη Γαλλία η οποία μέσα από την Total και μέσα από την αμυντική συμφωνία με την Κύπρο είναι έτοιμη να στηρίξει την Κύπρο. Πιθανή έξαρση της τουρκικής επιθετικότητας στην Κύπρο θα θορυβήσει πολύ το Ισραήλ το οποίο επιχείρησε στη Συρία και οι σχέσεις του με τον Λίβανο δοκιμάζονται πάλι. Οι ΗΠΑ λόγω της προβολής στρατιωτικής ισχύος στην οποία δύνανται να προβούν, καταδίκασαν τις τουρκικές δραστηριότητες του Barbaros στην Κυπριακή ΑΟΖ και ήδη κατάλαβαν ότι η ουδετερότητα δεν μπορεί να συνεχιστεί επ' άπειρον καθώς δεν είναι προς όφελός τους το να καλύπτουν το αμερικανικό κενό άλλες δυνάμεις.
Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να αποφύγουν την τουρκική παγίδα και να εγκλωβίσουν την Άγκυρα χωρίς να της χαρίσουν ούτε ένα άλλοθι. Αυτό το ''Δίζυγον Πυρ'' που αφορά την πλήρη εκμετάλλευση άλλων δυνάμεων που δρουν στην περιοχή οφείλει να εφαρμοστεί κατά γράμμα από Αθήνα και Λευκωσία ώστε να έχουν ουσιαστικό δεσμό στους κοινούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν.
* Ο Αλέξανδρος Δρίβας είναι Research Fellow in Hellenic American Leadership Council (HALC), Ph.D. Cand. Greek-American relations.
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια