Του Κώστα Στούπα
Αυτά που συμβαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες δεν είναι παρά τα πρώτα δείγματα των συνεπειών της επιδημίας "covid-19" στην οικονομία και την κοινωνία.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών το πιθανότερο σενάριο είναι πως οι συνέπειες αυτές θα συνεχιστούν κατά κύματα έξαρσης και ύφεσης για περισσότερο από ένα χρόνο μέχρι να υπάρξουν ενδείξεις φυσικής ανοσίας του πληθυσμού ή ελέγχου της εξάπλωσης μέσω κάποιου εμβολίου...
Η αλήθεια είναι επίσης πως ακόμη βαδίζουμε στα τυφλά σε σχέση με τις ιδιότητες του "κορονοϊού", τις συνέπειες στα άτομα και τον πληθυσμό και κυρίως τα τρωτά του σημεία. Η επιδημία εξαπλώνεται εδώ και λίγους μήνες και θα χρειαστούν αρκετοί ακόμη μέχρι να προκύψει μια πληρέστερη εικόνα γι' αυτήν.
Δεν γνωρίζουμε π.χ. αν σε όσους έχει μεταδοθεί ο ιός αναπτύσσουν ανοσία απέναντί του και για πόσο καιρό. Άλλο είναι να προκύπτει ανοσία για πάντα, για δέκα χρόνια, για δέκα μήνες ή για δέκα μέρες.
Ακόμη και αν προκύπτει ανοσία δια βίου στον βαθμό που τα μέτρα καραντίνας πετύχουν να περιορίσουν την εξάπλωση, τον επόμενο χειμώνα θα έχουμε έναν πληθυσμό ευάλωτο απέναντι σε μια πιθανή αναζωπύρωση όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Το πλέον αισιόδοξο σενάριο σε σχέση με τη δημιουργία κάποιου εμβολίου αφορά το επόμενο Καλοκαίρι.
Αν δεν προκύψει εν τω μεταξύ κάποιο "θαύμα" όλα αυτά σημαίνουν πως για 1 με 1,5 χρόνο μεγάλα τμήματα της παγκόσμιας οικονομίας θα είναι "νεκρά" ή θα υπολειτουργούν. Για την Ελλάδα τα πράγματα προβλέπονται χειρότερα.
Η πτώση των μετοχών, η εκτίναξη των χρεών σε πρωτοφανή επίπεδα είναι το λιγότερο απ’ όσα μπορούμε να περιμένουμε. Στο κάδρο των πιθανών συνεπειών μπαίνουν οι χρεοκοπίες, οι έλεγχοι κεφαλαίων αλλά και οι ελλείψεις βασικών αγαθών... Στα μονόστηλα των εφημερίδων υπάρχουν ήδη ειδήσεις που ενημερώνουν πως κάποιες χώρες απαγορεύουν τις εξαγωγές βασικών αγαθών και υγειονομικού υλικού. Πολλές αλυσίδες παραγωγής και εφοδιασμού έχουν σπάσει και αυτό προμηνύει ελλείψεις.
Δηλαδή, μιλάμε για συνθήκες ανάλογες με αυτές ενός παγκοσμίου πολέμου.
Καθώς η χώρα (όπως και πολλές άλλες) έχει "νεκρώσει", η κυβέρνηση πολύ σωστά μοιράζει 800άρια σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που έχουν χάσει το εισόδημα το οποίο για τους περισσότερους ήταν η μοναδική πηγή εξασφάλισης της επιβίωσης.
Το γεγονός πως κάποιοι το συγκρίνουν με τις μονιμότερου χαρακτήρα επιδοματικές πολιτικές που δημιουργούν νοοτροπία παρασιτισμού και κρατικοδιαιτισμού είναι ανοησία. Οι συνθήκες είναι έκτακτες μοιάζουν με αυτές πολέμου όπου οι αλυσίδες εφοδιασμού διαλύονται και οι πόροι μιας χώρας προσανατολίζονται προς την άμυνα. Τα επιδόματα της επιδημίας είναι κάτι ανάλογο με τα δελτία τροφίμων σε συνθήκες πολέμου.
Αν κάπου κάνει λάθος η κυβέρνηση είναι πως τις συνέπειες της απώλειας εισοδήματος τις υπόκειται μέχρι στιγμής μόνο ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας, σαν να πλήττεται μόνο αυτός από την επιδημία και τα μέτρα ανάσχεσής της.
Μερικά ερωτήματα που προκύπτουν από τη συγκυρία είναι π.χ. ποια θα είναι τα έσοδα του κράτους αυτόν και τον επόμενο μήνα και ποιες οι δαπάνες; Ποια θα είναι τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων με το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας σε καραντίνα;
Το καλοκαίρι που αναμένεται να υποχωρήσει η επιδημία η οικονομική δραστηριότητα θα επανέλθει στο 100% της ισχύος που είχε πριν από αυτήν;
Υπό αυτές τις συνθήκες μέχρι πότε θα μπορούν να καταβάλλονται μισθοί και συντάξεις;
Αν δεν είναι εφικτό να καταβάλλονται σε ορίζοντα 12μηνου ή 24μήνου μήπως είναι σωστό τα έκτακτα μέτρα που πάρθηκαν για τον ιδιωτικό τομέα να αφορούν και ένα μέρος του δημοσίου που ουσιαστικά έχει τεθεί σε αργία;
Η ΕΚΤ βέβαια έχει ανοίξει τις κάνουλες και το κράτος θα μπορεί να δανείζεται μέσω των τραπεζών ενώ διαθέτει και το μαξιλάρι των 30 δισ. ευρώ περίπου. Μήπως αντί να καλύπτουμε τις έκτακτες "τρύπες" που προκύπτουν οι πόροι αυτοί θα πρέπει να αξιοποιηθούν με μια στρατηγική πως η κρίση στην οικονομία μπορεί να έχει διάρκεια 1 με 1,5 χρόνο και όχι 1-1,5 μήνα;
Εμείς ως πολίτες και οικονομικά δρώντα υποκείμενα πρέπει να αναδιατάξουμε τις προτεραιότητες και τις στρατηγικές σύμφωνα με τα νέα δεδομένα.
Στην περίπτωση αυτή ασφαλέστερο είναι να προσανατολιστούμε με βάση το χειρότερο πιθανό σενάριο και όχι το καλύτερο. Στις μεγάλες κρίσεις το πλέον κρίσιμο για κάποιο βιολογικό ή οικονομικό υποκείμενο είναι να επιβιώσει πρώτα και μετά να επωφεληθεί.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια