Είναι ίσως μία από τις λίγες φορές που η χώρα μας… ήρθη στο ύψος των περιστάσεων όχι λεκτικά αλλά πρακτικά. Έδρασε πάλι ο από μηχανής «θεός της Ελλάδας» ή επαληθεύθηκε για μία ακόμη φορά ότι το «αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη»; Το ερώτημα είναι αυθόρμητο και η διερεύνηση για την απάντησή του μπορεί να αφεθεί για το μέλλον. Σημασία έχει το παρόν και ότι η χώρα κατάφερε σε ελάχιστο χρόνο να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά μία σοβαρότατη απειλή εθνικής ασφάλειας που οργανώνεται και διευθύνεται από την Τουρκία.
Πλέον σε κανέναν δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ερντογάν διαπιστώνοντας ότι οι ηγεμονικοί – νεοθωμανικοί σχεδιασμοί του, για πλειάδα, περισσότερο ή λιγότερο γνωστών λόγων αποτυγχάνουν, αποφάσισε να κλιμακώσει υιοθετώντας στρατηγική έμμεσης προσέγγισης. Χρησιμοποιεί τις προσφυγικές – μεταναστευτικές ροές για να ασκήσει άμεση πίεση στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση ώστε να εκμαιεύσει όσα περισσότερα ανταλλάγματα μπορεί στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο, τη Συρία και φυσικά για την κλονιζόμενη οικονομία του.
Ταυτόχρονα, όπως έχει ήδη σημειωθεί σε προηγούμενη ανάρτηση (βλ. «Όταν διακηρύσσεις “κλείσιμο των συνόρων” πρέπει να το εννοείς και να το δείχνεις»), η Τουρκία φανερά πλέον έχει αναγάγει τη διαχείριση των προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών σε επίσημη κρατική επιχειρηματική δραστηριότητα, αντλώντας τεράστιες ποσότητες «μαύρου χρήματος» (λόγω του μεγάλου όγκου τους), που εκτός τον ατομικό πλουτισμό των άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενων και των εποπτευόντων αποτελεί και πηγή χρηματοδότησης των τουρκικών «μαύρων επιχειρήσεων» σε διάφορες περιοχές του κόσμου.
Το οικονομικό κίνητρο δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί ως ένας εκ των παραγόντων που λήφθηκαν υπόψη στον σχεδιασμό των τουρκικών ενεργειών στη Συρία. Εφόσον τα άμεσα οικονομικά οφέλη από τον έλεγχο – διεύθυνση των ροών είναι τόσο σημαντικά, η συντήρηση και ενίσχυση τους είναι αναμενόμενη. Ας σημειωθεί ότι όποιες μαρτυρίες προσφύγων – μεταναστών έχουν δει το φως της δημοσιότητας, αναφέρονται σε πληρωμές με ευρώ («σκληρό συνάλλαγμα») και όχι με τις συνεχώς κλονιζόμενες τουρκικές λίρες.
Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η τουρκική προσπάθεια «εργαλειοποίησης» των προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών απέτυχε, τόσο στον κύριο αντικειμενικό σκοπό της, την ως είδος πλημμυρίδας μαζική είσοδο στη χώρα μας με σκοπό την αποσταθεροποίηση της αλλά και σε έναν τουλάχιστο δευτερεύοντα, τη δημιουργία εσωτερικού πολιτικού ρήγματος. Με την πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του, ο πρώην πρωθυπουργός και νυν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης διασφάλισε την αποτυχία των τουρκικών σχεδιασμών σε εσωτερικό επίπεδο.
Υπάρχουν όμως ορισμένα δεδομένα τα οποία θα πρέπει να μας προκαλούν ανησυχία καθώς αποτελούν ισχυρές ενδείξεις για την επόμενη φάση των τουρκικών σχεδιασμών. Καταρχάς, η συνεχής ανακοίνωση από επίσημα τουρκικά χείλη (Ερντογάν, Τσαβούσογλου) για την ύπαρξη νεκρών ή τραυματιών ως αποτέλεσμα της ελληνικής αντίδρασης. Η επιμονή αυτή είναι εύκολα εξηγήσιμη καθώς αφενός επιχειρεί να παρουσιάσει διεθνώς τη χώρα μας ως σφαγέα ανθρώπων που μετακινούνται για να ξεφύγουν από τον πόλεμο ή την ανέχεια και αφετέρου να ερεθίσει το θυμικό απελπισμένων ανθρώπων ώστε να εξωθηθούν να δράσουν δυναμικά.
Γενικά μέχρι σήμερα, οι δυνάμεις που ασφαλίζουν τα σύνορα της χώρας αλλά και οι κάτοικοι των παραμεθόριων περιοχών που συνδράμουν πολλαπλά (συμπεριλαμβανομένης και της άριστης γνώσης της γεωγραφίας των περιοχών όπου κατοικούν) έχουν επιδείξει πειθαρχία και αυτοκυριαρχία.
Όμως με βάση την προαναφερόμενη εκτίμηση περί των τουρκικών σχεδιασμών, η κοινή λογική υποδεικνύει ότι εφόσον το «ατύχημα» δεν μας προέκυψε, η Τουρκία δεν θα διστάσει να οργανώσει την πρόκληση του. Ή ακόμη και να το οργανώσει / σκηνοθετήσει και μετά να παρουσιάσει τα… αποτελέσματα του. Η προβοκάτσια και η παραπληροφόρηση πάντα αποτελούσαν μεθόδους υψηλού ανταποδοτικού οφέλους, ιδιαίτερα αν είναι καλά οργανωμένες.
Εδώ θα θυμίσουμε ότι η οργάνωση και εκδήλωση της αποκαλούμενης «αραβικής άνοιξης» στηρίχθηκε αποκλειστικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που έδρασαν καταλυτικά στην κινητοποίηση μεγάλων μαζών. Σε αυτό το πλαίσιο, ακόμη και σε αυστηρή γλώσσα διάψευση των τουρκικών ισχυρισμών περί νεκρών από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο μπορεί να αποδειχθεί μη επαρκής.
Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει συστηματικά, σε καθημερινή βάση, να δημοσιοποιεί σε παγκόσμιο επίπεδο όλα τα στοιχεία (οπτικό υλικό, επικοινωνίες και λοιπές πληροφορίες από ανοικτές πηγές ή από την ελληνική κοινότητα πληροφοριών) για την άμεση εμπλοκή τουρκικών κρατικών υπηρεσιών στη ανεξέλεγκτη είσοδο στη χώρα. Μπορεί σε κάποιους να φανεί υπερβολικό, αλλά σε πολλές περιπτώσεις κατά το παρελθόν η ελληνική κοινότητα πληροφοριών έχει αποδείξει ότι είναι ικανή να συλλέξει πληροφορίες υψηλής ακρίβειας.
Ένα άλλο ζήτημα που θεωρούμε ότι πρέπει να τύχει υψηλότατης προτεραιότητας είναι ότι θα πρέπει να αρχίσουμε τις προετοιμασίες για την μακρόχρονη αντιμετώπιση της προσπάθειας μαζικής και ανεξέλεγκτης παραβίασης των συνόρων μας.
Πάλι η κοινή λογική υποδεικνύει ότι η Τουρκία, μετά την αποτυχία της πρώτης φάσης του σχεδίου της, θα χρησιμοποιήσει τον μηχανισμό που έχει οργανώσει για να εντείνει τις προσπάθειες μαζικής και ανεξέλεγκτης παραβίασης των συνόρων μας.
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι οι περίπου 10.000 έως 12.000 άνθρωποι στον αυτοσχέδιο καταυλισμό στον Βόρειο Έβρο όσο περνάει ο καιρός θα εξαθλιώνονται και θα απελπίζονται ακόμη περισσότερο; Άρα, θα είναι περισσότερο δεκτικοί σε ψεύτικες ελπίδες (παραπληροφόρηση) και πιο αποφασισμένοι να διακινδυνεύσουν.
Δεν είναι πιθανό το ενδεχόμενο η Τουρκία να προωθήσει ακόμη περισσότερους ανθρώπους στη συγκεκριμένη περιοχή ή σε άλλες κατά μήκος των ελληνοτουρκικών συνόρων (το μήκος του ποταμού Έβρου σε ελληνικό έδαφος φθάνει τα 204 χιλιόμετρα); Είναι απίθανο μεταξύ των συγκεντρωμένων να παρεισφρήσουν μισθοφόροι της Τουρκίας, οι οποίοι υπό την κάλυψη του πλήθους να εκτελέσουν κάποια δυναμική ενέργεια ώστε να προκαλέσουν τη βίαια αντίδραση της ελληνικής πλευράς;
Ας σημειώσουμε ότι βρισκόμαστε στον πρώτο μήνα της άνοιξης και μπροστά μας έχουμε τουλάχιστον έξι μήνες κατά τους οποίους οι καιρικές συνθήκες θα βελτιώνονται. Επίσης, ότι φέτος οι χιονοπτώσεις στη Βουλγαρία δεν ήταν μεγάλες και άρα δεν θα πρέπει να αναμένεται άνοδος της στάθμης του ποταμού Έβρου, που εξ ορισμού αποτελεί φυσικό εμπόδιο.
Μετά δε τις τελευταίες εξελίξεις κατά τη συνάντηση του Ερντογάν με τον Βούλγαρο πρωθυπουργό και της δέσμευσης Μπορίσοφ να διασφαλίσει το απαραβίαστο των βουλγαρικών συνόρων θα ήταν μάλλον αφελές να αναμένουμε ότι οι Βούλγαροι θα αποδεσμεύσουν νερό από τους ταμιευτήρες ώστε να ανέλθει η στάθμη του ποταμού Έβρου. Αλλά ακόμη και αν αυτό συνέβαινε θα απαιτούνταν περίπου τέσσερις ημέρες ώστε να ανέλθει η στάθμη στον νότιο Έβρο.
Κατά συνέπεια, η μόνη αξιόπιστη μακροχρόνια επιλογή που διαθέτει η ελληνική πλευρά είναι η οργάνωση του εδάφους και ειδικότερα η κατασκευή φρακτών και εμποδίων απαγόρευσης πρόσβασης σε όποια σημεία είναι εφικτό ακόμη και εκεί που η ροή του ποταμού Έβρου επιβάλλει τη συστηματική αποκατάσταση – επισκευή τους. Φυσικά για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου το πρόβλημα είναι πιο περίπλοκο.
Για τα έργα αυτά, που μπορούν να εκτελεστούν από τοπικές τεχνικές εταιρίες (όπως ο περιβόητος φράκτης που ήδη υπάρχει) μπορούν να χρησιμοποιηθούν πιστώσεις από τα 350 εκατ. ευρώ που ανακοίνωσε ότι θα αποδεσμεύσει άμεσα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen κατά την πρόσφατη επίσκεψη της στο Έβρο, και τα υπόλοιπα 350 εκατ. ευρώ σε δεύτερο χρόνο. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι εφόσον το πρόβλημα συνεχίζεται σε βάθος χρόνου, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να απαιτήσει την αποδέσμευση πρόσθετων πιστώσεων.
Σκοπός των έργων οργάνωσης θα είναι ο μεγαλύτερος δυνατός περιορισμός της πρόσβασης, η δημιουργία αλληλεπικαλυπτόμενων (όσον αφορά τους τομείς) σταθμών επιτήρησης και καταγραφής 24ωρης λειτουργίας , η κατασκευή οδεύσεων για την επέμβαση ομάδων ταχείας αντίδρασης και βεβαίως η «οικονομία δυνάμεων», πρωτίστως του στρατιωτικού και αστυνομικού προσωπικού αλλά και των κατοίκων που συνδράμουν.
Επισημαίνεται, ότι αναφερόμαστε στην περίπτωση μακροχρόνιας εμπλοκής των ελληνικών δυνάμεων και όχι σε ένα επιχειρησιακό έργο που αφορά περιορισμένο χρονικό διάστημα. Κατά συνέπεια, η εξάντληση των δυνάμεων που ήδη κινητοποιήθηκαν και η ενδεχόμενη δυσκολία στην αντικατάσταση τους θα πρέπει να προβλεφθεί.
Εδώ, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κινητοποίηση στις παραμεθόριες περιοχές στρατιωτικού προσωπικού σε βάθος χρόνου θα αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά (εκπαίδευση στο κύριο έργο, συντήρηση μέσων και υλικών) την επιχειρησιακή ικανότητα και ετοιμότητα σχηματισμών και μονάδων.
Δηλαδή, κατά προέκταση θα επηρεάσει την αποτρεπτική ικανότητα της χώρας η οποία θα πρέπει να είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να αντιμετωπίσει αποφασιστικά οποιαδήποτε στρατιωτική ενέργεια προσβολής της εδαφικής ακεραιότητας και των ζωτικών συμφερόντων της χώρας.
Παράλληλα, με πιστώσεις από το ποσό που θα αποδεσμεύσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να γίνει η μαζική προμήθεια προηγμένης τεχνολογίας οργάνων νυκτερινής παρατήρησης και καταγραφής ώστε ανά πάσα στιγμή να υπάρχει αδιάψευστη καταγραφή για τα τεκταινόμενα.
Για παράδειγμα η μαζική χρήση μη επιτηρούμενων επίγειων αισθητήρων και αισθητήρων που θα μπορούν να επιτηρούν και να καταγράφουν σε βάθος (π.χ. επί δέσμιων αεροστάτων) θα μειώσει την ανάγκη δέσμευσης προσωπικού και άρα θα καταστήσει ευκολότερη τη διαχείριση για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Σε ό,τι αφορά το Αιγαίο, θα πρέπει να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση του καρκινοβατούντος επί χρόνια εθνικού συστήματος ολοκληρωμένης θαλάσσιας επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ), η συνεχής αναβάθμιση των δυνατοτήτων του και η ενίσχυση του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής με πλωτά και εναέρια μέσα (επανδρωμένα και μη επανδρωμένα).
Εξ ορισμού, η συνεχής επιτήρηση και καταγραφή των τεκταινομένων δρα αποτρεπτικά στην προσπάθεια οργάνωσης – καθοδήγησης των ροών και αποτελεί τον «άσσο στο μανίκι» της ελληνικής πλευράς να ακυρώσει με αποδείξεις τη ροή παραπληροφόρησης από την τουρκική πλευρά.
Επίσης, με ταχύτατους ρυθμούς θα πρέπει να αξιολογηθεί η μαζική εισαγωγή σε υπηρεσία, στην Ελληνική Αστυνομία, τους Συνοριακούς Φρουρούς και σε επιλεγμένες στρατιωτικές μονάδες, μη φονικών συστημάτων (εκ προθέσεως αποφεύγουμε την αναφορά της λέξης «όπλων») τα οποία διασφαλίζουν την αντιμετώπιση καταστάσεων χωρίς κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή.
Όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, θα πρέπει να ευχόμαστε για το καλύτερο, την αποκλιμάκωση χωρίς άσχημα παρεπόμενα, αλλά θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο.
Αιρετικός
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια