Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Αυτή την ώρα διεξάγονται δύο παράλληλες μάχες. Η υγειονομική απέναντι στον κορωνοϊό και η οικονομική απέναντι στις συνέπειες που προκαλούνται.
Τις συνέπειες που επιφέρει η πανδημία, αλλά και τα μέτρα αντιμετώπισής της, στην κοινωνική και οικονομική - επιχειρηματική δραστηριότητα. Η πρώτη μάχη είναι στα χέρια των επιστημόνων. Το αν προηγήθηκαν σφάλματα, από λάθος πολιτικές, απουσία χρηματοδότησης ή και εγκληματικές αμέλειες, είναι κάτι που θα απασχολήσει στο μέλλον. Αυτή την ώρα προέχει η προσπάθεια για την ανακάλυψη αποτελεσματικής φαρμακευτικής αγωγής και την παρασκευή του εμβολίου. Αυτή η μάχη όμως, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στη συγκεκριμένη νόσο, αργά ή γρήγορα θα κερδηθεί. Όσες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και αν -δυστυχώς- προκαλέσει. Και μακάρι στο τέλος αυτής της περιπέτειας να έχουν γίνει τα παθήματα μαθήματα για όλους και να αντιμετωπιστεί υπό νέο -χρηματοδοτικό κυρίως- πρίσμα η έρευνα και η πρόληψη.
Η δεύτερη μάχη όμως αφορά ένα πολύ δυσκολότερο και ευρύτερο μέτωπο. Η μάχη για την οικονομία δεν θα τελειώσει ούτε γρήγορα, ούτε αναίμακτα. Και πολύ περισσότερο, δεν θα τελειώσει με τη λήξη συναγερμού για την πανδημία. Όταν η μάχη των γιατρών και των φαρμακευτικών θα ολοκληρώνεται, η μάχη της οικονομίας θα βρίσκεται ακόμα στην αρχή της. Μία μάχη που θα κρίνει πολλά όχι μόνο σε επιχειρηματικό επίπεδο όπου πολύ φοβάμαι ότι το... αίμα θα τρέξει άφθονο, όχι μόνο σε ό,τι αφορά εργασιακές σχέσεις, απώλειες κεκτημένων και ενδεχομένως μεγάλη κοινωνική ανέχεια, αλλά και σε γεωπολιτικό και σε θεσμικό επίπεδο. Θα δοκιμαστούν -ήδη δοκιμάζονται- και θα επαναξιολογηθούν πολιτικές, ηγεσίες και οικονομικά μοντέλα. Θα δοκιμαστεί η συνοχή θεσμών και συμμαχιών που έχουν καθιερωθεί εδώ και δεκαετίες. Ιδιαίτερα στη... γειτονιά μας, την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι προοπτικές δυστυχώς δεν δείχνουν διόλου ευοίωνες. Εκτός και αν κάτι αλλάξει...
Βεβαίως, για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να καταλήξει υπέρ... του Νότου, η μάχη που δίνεται μέσα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκεί όπου η σύγκρουση για το χρηματοδοτικό μοντέλο που θα αντιμετωπίσει την κρίση κλονίζει ήδη και θα κλονίσει περισσότερο προσεχώς τα θεμέλια της Ευρωζώνης. Γιατί ακόμα και αν υπάρξει κάποιος οδυνηρός συμβιβασμός, το γυαλί έχει ραγίσει. Βορράς και Νότος δεν θα είναι εύκολο από εδώ και πέρα να συμβιώσουν. Γιατί πλέον ανάμεσά τους δεν βρίσκονται μόνο χρεολύσια και δανεικά, αλλά και χιλιάδες νεκροί. Και όσο η Γερμανία και οι δορυφόροι της αρνούνται να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση στο μέγεθος που της αναλογεί, ωσάν να έχουν βγει χώρες από καταστροφικό πόλεμο και επιμένουν στην αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και την εκ νέου ένταξη σε μνημόνια, προτάσσοντας το ζήτημα του Χρέους λησμονώντας ότι κάποτε, όταν εκείνοι ήταν κατεστραμμένοι τους προσφέρθηκε αφειδώς χρηματοδότηση, η ενότητα της Ε.Ε. και το ίδιο το ευρώ θα τεθούν υπό αμφισβήτηση.
Και ας βρεθεί προσωρινά λύση. Δεν θα επαρκέσει αν δεν αλλάξουν πολιτικές και μοντέλα. Κάποιοι θέλουν να λησμονούν ότι η Ευρώπη όδευε προς την ύφεση και πριν την εμφάνιση του κορονοϊού. Θέλουν να λησμονούν ότι το τραπεζικό σύστημα στην Ευρώπη βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού και η κρίση ρευστότητας και έλλειψης εμπιστοσύνης ήταν καθημερινό φαινόμενο στη διατραπεζική αγορά. Θέλουν να λησμονούν το αθρόο χρήμα που ρίχτηκε από τις κεντρικές τράπεζες για να αποφευχθούν σειρά από κανόνια... Λησμονούν ότι η πολιτική των μηδενικών επιτοκίων δεν κατόρθωσε να τονώσει την ανάπτυξη, παρά να δημιουργήσει νέες φούσκες... Λησμονούν ότι η δημοσιονομική πειθαρχία έφερε κλίμα ευρωσκεπτικισμού σε πολλά κράτη, το οποίο βεβαίως διογκώθηκε από το μεταναστευτικό που επίσης αποτυχημένα επιδίωξαν να αντιμετωπίσουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Εθελοτυφλούν μπροστά στις κοινωνικές αναταραχές με τις οποίες μπορεί να βρεθεί τη... μεθεπόμενη ημέρα πολλές χώρες λόγω της επικείμενης ύφεσης. Αρνούνται να κατανοήσουν ότι με το υφιστάμενο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, σε πολλές χώρες δεν υπάρχει καμία περίπτωση ουσιαστικής επανεκκίνησης. Και επιμένουν να θεωρούν ότι όσα ίσχυαν πριν την εμφάνιση της πανδημίας, μπορεί να ισχύσουν και την επόμενη ημέρα... Αρνούνται να κατανοήσουν ότι ο κορονοϊός δεν ήταν η αιτία αλλά η αφορμή...
Ανεξάρτητα όμως από τη μάχη για την επόμενη ημέρα, οι κυβερνήσεις και βεβαίως και η ελληνική - αξιοποιώντας τα μέχρι στιγμής μέτρα- έχουν ρίξει το βάρος αυτή τη στιγμή στην ανακούφιση των άμεσα οικονομικά πληγέντων. Όσο και αν τα μέχρι στιγμής μέτρα στήριξης, παρά τη σχετική μαζικότητά τους και την προσπάθεια, αρωγής, μπορεί τελικά να μην είναι παρά... ασπιρίνες. Βεβαίως και πρέπει να κρατηθούν "πυρομαχικά" γιατί ουδείς γνωρίζει τη διάρκεια της αρχικής κρίσης, αλλά επί της ουσίας, τα μέτρα στήριξης δεν μπορούν να δώσουν λύση στο δράμα που έχει αρχίσει να συντελείται. Τη δραματική συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Η οποία σε ό,τι αφορά εμάς, την Ελλάδα, είναι μπροστά. Γιατί θεωρητικά η επιβάρυνση από τη χαμένη χρονιά στον τουρισμό είναι μπροστά μας. Τώρα μόλις επρόκειτο να ξεκινήσει ουσιαστικά η σεζόν. Οι επιπτώσεις είναι μπροστά. Και πάλι καλά, που οι προσπάθειες θεσμικών παραγόντων του τουρισμού, όπως ο ΣΕΤΕ και οι πρωτοβουλίες που πήρε, συνέβαλαν στο να υπάρξουν κάποιες διασφαλίσεις. Όμως η χρονιά χάνεται. Και δεν είναι υπερβολική η εκτίμηση ότι γύρω από τον τουρισμό, κινείται δραστηριότητα που αντιστοιχεί σχεδόν στο 30% του ΑΕΠ. Αλλά δεν είναι μόνο ο τουρισμός, Οικονομία δεν είναι μόνο ο τουρισμός στην Ελλάδα, Είναι και ο τομέας της παραγωγής. Και η παραγωγή πλούτου, άρα και εσόδων και εισοδημάτων, δέχεται και θα δεχτεί ισχυρά πλήγματα...
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια