Του Κώστα Στούπα
Παρατηρούμε τις τελευταίες μέρες μια ευρεία "δυσανεξία" σε σχέση με τα σήματα της διοργάνωσης των επετειακών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821.
Σύμφωνα με τα σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα αλλά και μερίδα του Τύπου πολλοί είναι αυτοί που δεν βλέπουν στο σήμα τα απαραίτητα εθνικά και θρησκευτικά σύμβολα που ενέπνευσαν τον ξεσηκωμό του γένους εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας.
Για κάποιους το σήμα του κυματισμού που καταλήγει στον αριθμό 1 ως ένας σχηματισμός δυναμικής κίνησης που θα μπορούσε να υποδηλώνει το 1 ως κοινό παρονομαστή των χρονολογιών δυο διαφορετικών αιώνων ( 1821-2021) θυμίζει το πακέτο "’Ασσος Κασετίνα" της Παπαστράτος...
Φοβάμαι πως αν ρωτούσαμε τα 15 εκατ. Έλληνες σε όλη την υφήλιο, ο καθένας θα είχε μια δική του ιδέα την οποία θα θεωρούσε αισθητικά και συμβολικά ιδιαίτερα πρωτότυπη και ευφυή ενώ θα περίσσευαν τα επικριτικά σχόλια για όλες τις άλλες.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι αυτό. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ιδεών θα περιλάμβανε ακαλαίσθητα πετραχήλια, σταυρούς, φουστανέλες, κεραυνούς του Δία και σπαρτιάτικες ασπίδες με κεφαλαίο Λ, ανακατεμένα με ό,τι άλλο ονειρεύεται ο κάθε νωθρός κληρονόμος που αδυνατεί να σηκώσει το βάρος μιας κληρονομιάς για την οποία νομίζει πως όλοι τον φθονούν και την οποία προσπαθούν να του υφαρπάξουν…
Για την ακρίβεια το πρόβλημα έγκειται στην ακηδία. Τη λέξη ακηδία μου την είχε πει πριν πολλά χρόνια ο Γιάννης Τσεκλένης σε μια συνέντευξη που είχε δώσει για τον "Επενδυτή". Όπως μου είχε εξηγήσει τότε σημαίνει αφροντισιά και στη συγκεκριμένη περίπτωση αφροντισιά της ψυχής η οποία γίνεται προσπάθεια να καλυφθεί με φανταχτερά ενδύματα...
Κάθε έθνος προοδευτικό που διαθέτει αυτοπεποίθηση θα εξελάμβανε μια επέτειο σαν ευκαιρία αναστοχασμού της κατάστασης στην οποία βρίσκεται και της κατάστασης στην οποία θα ήθελε να φτάσει.
Εμείς διανύουμε μια περίοδο που κοιτάμε πίσω και παρηγορούμεθα με τα κλέη των προγόνων και καυγαδίζουμε με όποιο τα προσβάλει ή νομίζουμε πως τα προσβάλει.
Ένας λαός με αυτοπεποίθηση και αυτογνωσία θα παρατηρούσε ποια είναι τα έθνη τα οποία σήμερα οι άλλοι σέβονται και θαυμάζουν και θα αντέγραφε τους θεσμούς και τις συνήθειες που τα βοήθησαν να φτάσουν εκεί που έφτασαν.
Παράδοση είναι να δημιουργείς και μάλιστα εκ του μηδενός, είχε πει κάποτε ο Διονύσης Σαββόπουλος, όπως ακριβώς οι πρόγονοι που δημιούργησαν έναν πολιτισμό τον οποίο όσοι άλλοι ήθελαν στην εποχή τους να προοδέψουν έπρεπε να αντιγράψουν και να εμπλουτίσουν.
Στην Ελλάδα πάσχουμε από αρρωστημένη προγονοπληξία γιατί μάλλον νιώθουμε ανασφαλείς γι’ αυτό που είμαστε.
"Ψυχώ"...
Συχνά θυμίζουμε τον ‘Αντονι Πέρκινς στην θρυλική ταινία του Αλφρεντ Χίτσκοκ "Ψυχώ" όπου ο κληρονόμος του πανδοχείου κρατούσε το πτώμα της προγόνου μέσα στο σπίτι άθαφτο, αντί να το κηδέψει και να προχωρήσει με τις δικές του δυνάμεις.
Ενδεχομένως να φοβόμαστε πως είμαστε υιοθετημένοι ή νόθοι και πως οι άλλοι αμφισβητούν και επιβουλεύονται συνεχώς την κληρονομιά μας την οποία έχουμε σπαταλήσει και ζούμε με δανεικά...
Δεν είναι τυχαίο που στην Ελλάδα κυρίαρχα ρεύματα ταυτοτικού αυτοπροσδιορισμού είναι η "σταλινοαριστερά" και η "ψεκασμένη δεξιά" με τις βασικές συστατικές αναφορές σε ιδεολογίες που ήκμασαν πριν 200 χρόνια.
Οι αναφορές της αριστεράς παραμένουν στην πρώτη βιομηχανική επανάσταση ενώ η "ψεκασμένη δεξιά πιστεύει πως ο Αριστοτέλης, ο Μέγας Αλέξανδρος και κυρίως ο πάτερ Παϊσιος και οι προφητείες του συνιστούν αδιαίρετη τριάδα πάνω στην οποία μπορεί να στηριχτεί κάποιος να πορευτεί στην εποχή της παγκοσμιοποίησης του πολέμου των πολιτισμών και την επέλαση των αλγορίθμων.
Η ιδιοτελής προγονολατρεία όμως είναι η μία πλευρά τους έθνους μας. Η άλλη είναι ο κοσμοπολιτισμός αυτών που συνέστησαν τον υπαρξιακό του πυρήνα. Δηλαδή Ελλήνων της διασποράς όπως ο Κοραής, ο Υψηλάντης, ο Καποδίστριας, εμπόρων όπως οι ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας και μαχητών όπως ο Κολοκοτρώνης και ο Μπότσαρης κλπ.
Χάρη σε αυτήν την μειοψηφική μερίδα στα 200 χρόνια έχουμε πετύχει πολλά. Καταφέραμε π.χ. να είμαστε η μοναδική επαρχία της οθωμανικής αυτοκρατορίας που έφτασε στις 30 πλουσιότερες χώρες του κόσμου, που γονάτισε πρώτη τις δυνάμεις του Άξονα στα βουνά της Αλβανίας, που επιβλήθηκε της μπολσεβίκικης ανταρσίας και η οποία οργάνωσε δυο Ολυμπιάδες που έκαναν την υφήλιο να …παραμιλάει.
Στα 200 χρόνια αποδείξαμε πως ο ελληνισμός διαθέτει ταλέντο και αν το "ενεργοβόρο" και παρασιτικό οθωμανικό κράτος συρρικνωθεί μπορεί να διαπρέψει διεθνώς σε ποικίλα πεδία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχίας είναι η ναυτιλία όπου η χώρα είναι παγκόσμια δύναμη. Το μυστικό της επιτυχίας της ελληνικής ναυτιλίας είναι ένα άρθρο του συντάγματος που προβλέπει χαμηλή φορολογία και επειδή αφορά το σύνταγμα δεν μπορεί να αλλάζει τρεις φορές το χρόνο όπως οι φορολογικοί νόμοι…
Στη δεύτερη δεκαετία του αιώνα που ξεκίνησε και 200 χρόνια μετά την επανάσταση δεν είναι φρόνιμο να προσπαθούμε να ανταγωνιστούμε τους Γερμανούς και του Κορεάτες στο ποιος φτιάχνει τα καλύτερα... ρουλεμάν. Ούτε να προσπαθούμε να αποδείξουμε πως έχουμε καλύτερες μεταφράσεις του Αριστοτέλη και του Θουκυδίδη από αυτούς αλλά να αναδείξουμε την ελληνική συνεισφορά σε οικουμενικά προβλήματα όπως κάνουν με επιτυχία Έλληνες όπως ο Δασκαλάκης στα μαθηματικά, ο Πήτερ Διαμάντης στην επιστημονική μελλοντολογία, ο Θεοδωράκης στη μελοποίηση μεγάλων ποιητών, ο Καστοριάδης, ο Αξελός ή ακόμη και φιλόσοφοι των κοινωνικών δικτύων όπως ο Θεοφάνης Τάσης ή Χαράλαμπος Τσέκερης ή φιλόσοφοι της νεοελληνικής παθολογίας όπως ο Στέλιος Ράμφος…
Καλά τα ρουλεμάν και οι τόρνοι με λέιζερ αλλά αν κάτι έχει ανάγκη ο κόσμος από εμάς είναι ο ελληνικός τρόπος ζωής και μια συστηματοποίηση της περί αυτού φιλοσοφίας.
Η χώρα έχει πολλές δυνατότητες αρκεί να δώσουμε χώρο να αναπτυχθούν αυτοί που κοιτάνε μπροστά...
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια