Γράφει ο Κώστας Κουτσουρέλης
"Όχι σε μια Ευρώπη-φρούριο!", κάπως έτσι επιγραφόταν ένα άρθρο του Γιούργκεν Χάμπερμας που αναδημοσίευε το περιοδικό Αντί το 1993 – αν θυμάμαι καλά τη χρονιά. Η μετάφραση ήταν δική μου, από τις πρώτες μου συνεργασίες στον ελληνικό Τύπο. Το περιεχόμενο του άρθρου εύκολα μπορεί κανείς να το ανασυγκροτήσει από τον τίτλο.
Η Ευρώπη, έλεγε εκεί ο Γερμανός φιλόσοφος (και ο φοιτητής που ήμουν τότε συμφωνούσε απολύτως μαζί του), δεν πρέπει να κλείσει τα σύνορά της στους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Χρέος της ηθικό, απότοκο της διαφωτιστικής της κληρονομιάς, είναι να τους καταστήσει κοινωνούς της δικής της ευμάρειας και, συνάμα, φορείς των χειραφετητικών ιδεωδών της. Όσοι θέλουν μια Ευρώπη-φρούριο προδίδουν την ιστορία και το πνεύμα του πολιτισμού της.
Σήμερα, 25 χρόνια αργότερα, o Χάμπερμας δεν άλλαξε βέβαια θέσεις, αν κι αυτός ακόμη σαν να έβαλε νερό στο κρασί του, όπως δείχνουν οι τελευταίες του παρεμβάσεις. Όμως η Ευρώπη-φρούριο που εξόρκιζε, είναι ίσως το μόνο πράγμα, στο οποίο οι κυβερνήσεις της συμπίπτουν. Αν τα κρατητήρια για τους νεοεισερχομένους (hot spots κατά το βρυξελλιώτικο Newspeak) θα είναι εντός ή εκτός ενωσιακού εδάφους (λ.χ. στη διαλυμένη Λιβύη), αυτό μένει απλώς να διευθετηθεί. Το ίδιο και το αν η FRONTEX θα στελεχώνεται και από στρατιώτες. «Αν δεν βρεθεί τρόπος να ανακόψουμε το μεταναστευτικό και προσφυγικό ρεύμα», δήλωνε ο πρώην πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, και δεν υπερβάλλει διόλου, «το σχέδιο της Ενωμένης Ευρώπης είναι καταδικασμένο». Στερνή μου γνώση…
Και όμως, και τι δεν δοκίμασε η Ευρώπη όλες αυτές τις δεκαετίες για να κάνει τον ιδεαλισμό του φιλοσόφου πράξη! Τι μέτρα θετικής διάκρισης, τι πολυπολιτισμικά κηρύγματα, τι πλουσιοπάροχα επιδόματα, τι κοινωνικό κράτος, τι αναθεματισμούς τελετουργικούς του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, τι "κουλτούρες του καλωσορίσματος", τι φίμωτρα πολιτικής ορθοέπειας, τι σαλπίσματα αισιοδοξίας του τύπου «θα τα καταφέρουμε!» – τίποτε δεν βοήθησε.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια