Η ουσιαστική πολιτική αντιπαράθεση αρχίζει τον Οκτώβριο με την κατάθεση του προσχεδίου του νέου Προϋπολογισμού - Εκτός από την οικονομία το πολιτικό σκηνικό θα πάρει φωτιά από τις εξελίξεις στη σκευωρία με την υπόθεση Novartis, τη συνταγματική αναθεώρηση, τον εκλογικό νόμο και την επιλογή του εκλεκτού για την Προεδρία της Δημοκρατίας.
Με την ομιλία και τη συνέντευξη Τύπου του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης ολοκληρώνεται το «δεκαήμερο πολιτικό διάλειμμα της Θεσσαλονίκης», όπως χαρακτηρίζει εύστοχα τη ΔΕΘ σημαντικός πολιτικός (και πολιτειακός κατά το παρελθόν) παράγων. Οι εξαγγελίες, τα σχόλια, η κριτική, οι υποσχέσεις και από τα δύο μεγάλα κυβερνητικά κόμματα περίσσεψαν, αλλά, ως είθισται, η ζωή των πολιτών δεν άλλαξε.
Η διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι ότι επειδή η ΔΕΘ γίνεται μόλις δύο μήνες μετά τις εκλογές, η... μετρομαχία των δύο αρχηγών δεν οδηγεί σε μεγάλες φορτίσεις. Οι εκατέρωθεν θέσεις είναι γνωστές, ενώ τόσο η Ν.Δ. όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται στο στάδιο προσαρμογής για τα νέα τους καθήκοντα. Η πρώτη για να κυβερνήσει και ο δεύτερος για να αντιπολιτευτεί.
Η ουσιαστική αντιπαράθεση θα αρχίσει τον Οκτώβριο με την κατάθεση του προσχεδίου του νέου Προϋπολογισμού. Η μητέρα όλων των μαχών είναι σίγουρα η οικονομία, όμως υπάρχουν άλλα τέσσερα πεδία στα οποία, τους επόμενους έξι μήνες, οι κομματικοί διαξιφισμοί θα χρωματίσουν έντονα το πολιτικό σύστημα και ευρύτερα τον δημόσιο βίο. Στο παρασκήνιο, δε, Μαξίμου και Κουμουνδούρου ετοιμάζονται για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στις τέσσερις δοκιμασίες που εν πολλοίς θα σφραγίσουν όχι μόνον αυτή, αλλά ενδεχομένως και την επόμενη τετραετία διακυβέρνησης.
Το πρώτο, χωρίς καμία αμφιβολία, είναι η Novartis. Η κυβερνητική αλλαγή αντέστρεψε και τους ρόλους. Πλέον στο στόχαστρο βρίσκονται οι κύριοι Παπαγγελόπουλος και Τσίπρας και όχι οι Σαμαράς, Βενιζέλος και οι υπόλοιποι οκτώ κατηγορούμενοι. Μπορεί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης να μην επιθυμεί, όπως είπε, «να μετατραπεί η Βουλή σε βιομηχανία εξεταστικών επιτροπών», όμως είναι σίγουρο ότι η κυβερνητική πλειοψηφία θα συστήσει εξεταστική και πιθανώς και προανακριτική επιτροπή για τα πρόσωπα που ανέφερε στους ανακριτές Ευάγγελο Ζαχαρή και Λάμπρο Σοφουλάκη ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς στην κατάθεση που έδωσε ως μάρτυρας για τη Novartis. Βεβαίως, στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι αρκετοί αυτοί που θεωρούν ότι ο Κυριάκος δεν θα (πρέπει να) επαναλάβει, με τον Αλέξη Τσίπρα, το λάθος του αείμνηστου πατέρα του, ο οποίος το 1989 είχε παραπέμψει τον Ανδρέα Παπανδρέου σε Ειδικό Δικαστήριο με ολέθρια πολιτικά αποτελέσματα για τον ίδιο και τη Νέα Δημοκρατία. Για τον «Ρασπούτιν» Παπαγγελόπουλο εκτιμούν ότι θα ταλαιπωρηθεί επί μακρόν, αφού Σαμαράς, Βενιζέλος και λοιποί δεν θα τον αφήσουν σε χλωρό κλαρί, καθώς, όπως λένε, σε περίπτωση που δεν αποδειχθεί και νομικά η «σκευωρία» εις βάρος τους, θα τον κυνηγήσουν αστικά, διεκδικώντας μεγάλες χρηματικές αποζημιώσεις.
Ο «Ρασπούτιν»
Στην Κουμουνδούρου δεν φαίνεται να ανησυχούν και ιδιαίτερα για τις εξελίξεις στην υπόθεση Novartis, καθώς η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι «ο Μητσοτάκης δεν θα μας κάνει ένα τόσο μεγάλο πολιτικό δώρο, να παραπέμψει τον Τσίπρα. Αν μετά το «βρώμικο ’89» έχουμε και «βρώμικο ’19», τότε η Δεξιά θα αποδειχτεί αδιόρθωτη και θα πάθει από τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη ό,τι έπαθε και από το ΠΑΣΟΚ και τον Ανδρέα πριν από τριάντα χρόνια». Η πιθανότητα παραπομπής του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα τους βουλευτές και τα στελέχη της Κουμουνδούρου, καθώς δεν θεωρούν τον «Ρασπούτιν» δικό τους, αλλά καραμανλικό, και κατά συνέπεια αυτός που θα ενοχληθεί περισσότερο, λένε, είναι ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής που τον είχε διορίσει αρχηγό στην ΚΥΠ. Επίσης, «σε περίπτωση δίωξης του Μίμη, περισσότερο θα στενoχωρηθεί ο Προκόπης παρά ο Αλέξης», υποστηρίζει εξ απορρήτων του τέως πρωθυπουργού, αφού ο τέως αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης είναι αλήθεια ότι είναι φίλος του Προέδρου της Δημοκρατίας - αν και πληροφορίες από το Προεδρικό Μέγαρο λένε ότι τους τελευταίους 18 μήνες ο Δ. Παπαγγελόπουλος είχε σταματήσει τις κατ’ ιδίαν επαφές με τον Πρόεδρο, ενώ ακόμη και τα τηλεφωνήματα ήταν ολοένα και λιγότερα. Ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του θα ήθελαν να υπάρξει σύγκρουση για τη Novartis, γιατί έτσι βουλευτές, στελέχη και οπαδοί θα συσπειρωθούν γύρω του, ενώ θα περιοριστούν και οι διαμαρτυρίες εκείνων (μεταξύ των οποίων και υπουργοί, όχι μόνο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ) που από την αρχή είχαν διαφωνήσει με τον χειρισμό, τους υψηλούς τόνους και τη συμπερίληψη των Σαμαρά, Βενιζέλου και Πικραμμένου στον κατάλογο των κατηγορουμένων.
Δεν είναι λίγοι μάλιστα αυτοί που έχουν τη γνώμη ότι οι εξελίξεις σχετικά με τη Novartis σε συνδυασμό με την αποδοχή, εκ μέρους της κυβερνήσεως, της Συμφωνίας των Πρεσπών μπορεί να οδηγήσουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη να επιλέξει για λόγους κομματικών ισορροπιών κάποιον «σκληρό δεξιό» για την Προεδρία της Δημοκρατίας και όχι κάποιον μετριοπαθή από τον χώρο της Κεντροαριστεράς που θα τον βοηθήσει να αλώσει έτι περαιτέρω το ΚΙΝ.ΑΛ. - δεν είναι σίγουρο ότι αυτός θα είναι ο Αντώνης Σαμαράς. Πάντως, η δυσφορία του πρώην πρωθυπουργού για τον τρόπο με τον οποίο το Μαξίμου χειρίστηκε το θέμα του επιτρόπου και της αντιπροεδρίας στην Κομισιόν θα μπορούσε, λένε, να ξεπεραστεί εάν η Ν.Δ. τον υποδείκνυε για το ύπατο αξίωμα της χώρας.
Η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος;
Ορισμένοι πάντως υποστηρίζουν ότι κατά βάθος ο Μητσοτάκης θα ήθελε επί κυβερνήσεώς του να εκλεγεί η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος στην Ελλάδα, όμως άνθρωποι που συνομιλούν μαζί του διατείνονται ότι τα ονόματα που έχουν, κατά καιρούς, ακουστεί (Γιάννα Αγγελοπούλου, Μαρία Δαμανάκη, Αννα Διαμαντοπούλου) συγκεντρώνουν μικρές πιθανότητες. Η επανεκλογή του Προκόπη Παυλόπουλου δεν είναι ψηλά στις προτεραιότητες του Κυριάκου Μητσοτάκη, αν και η στάση που κράτησε ο ΠτΔ στο θέμα της ηγεσίας της Δικαιοσύνης έχει εκτιμηθεί, λένε, από το περιβάλλον του πρωθυπουργού. Βεβαίως, το γεγονός ότι την επανεκλογή του Πρ. Παυλόπουλου την έχει προτείνει ο Αλέξης Τσίπρας προσφέρει αριθμητική άνεση κινήσεων στον πρωθυπουργό προκειμένου να ξεπεράσει τα πιθανά εμπόδια που θα του έθεταν -ενδεχομένως και βέτο- όσοι βουλευτές της Ν.Δ. δεν συμπαθούν ιδιαίτερα τον Πρόεδρο. Επίσης, άνεση κινήσεων, και μάλιστα μεγάλη, του δίνει το γεγονός ότι ο επόμενος Πρόεδρος θα μπορεί να εκλεγεί με 151 βουλευτές. Ο Μητσοτάκης θα ήθελε στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, η οποία θα ολοκληρωθεί εντός του Νοεμβρίου, η διάταξη για την εκλογή ΠτΔ να ψηφιστεί αν όχι και από τον ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον από 180 βουλευτές - κάτι μάλλον δύσκολο. Η υπερψήφιση της διάταξης, όμως, έστω και από τους 158 βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας, του λύνει τα χέρια για να διορίσει ουσιαστικά ο ίδιος -αν το θελήσει ή αναγκαστεί- Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Και ενδεχομένως να το κάνει. Αλλωστε και ο πατέρας του Κωνσταντίνος Μητσοτάκης το 1990 εξέλεξε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή Πρόεδρο με 151 ψήφους αποκλειστικά «γαλάζιες». Επιπροσθέτως, η αποσύνδεση της προεδρικής εκλογής από τις κάλπες του προσφέρει μια καθαρή τετραετία διακυβέρνησης.
Από την πλευρά του, ο Τσίπρας θα επιθυμούσε ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας να μην είναι προϊόν συναίνεσης. Αν είναι ο Παυλόπουλος, είναι υποχρεωμένος να τον ψηφίσει, αφού είναι και δική του πρόταση. Αλλη υποψηφιότητα δύσκολα θα υπερψηφίσει η Κουμουνδούρου. Ούτε και του Κώστα Καραμανλή. Και ο λόγος είναι ότι θέλει να βρεθεί στην ίδια όχθη του ποταμιού με τη Χαριλάου Τρικούπη. Την υποψηφιότητα Καραμανλή ούτε να την ακούσουν δεν θέλουν στο ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝ.ΑΛ. Περιπτώσεις όπως αυτές του Μιχάλη Σταθόπουλου και του Νίκου Αλιβιζάτου αντιμετωπίζονται με θετική διάθεση από τον Αλέξη Τσίπρα και τους συνεργάτες του, όπως και οποιαδήποτε άλλη σοβαρή υποψηφιότητα που θα προέρχεται από τον χώρο της Κεντροαριστεράς και στην οποία θα μπορούν μαζί με το ΚΙΝ.ΑΛ. να εμφανιστούν ως «η προοδευτική απάντηση στη δεξιά αντίληψη για μονοκομματικό κράτος».
Εκεί όμως που ελπίζουν περισσότερο είναι στον εκλογικό νόμο. Εκεί περιμένει η Κουμουνδούρου να δει αν το ΚΙΝ.ΑΛ. θα παραμείνει στην πρόταση που είχαν καταθέσει το 2015 ο Ευάγγελος Βενιζέλος, η Φώφη Γεννηματά, ο Κώστας Σκανδαλίδης και άλλοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ για καθιέρωση της απλής αναλογικής ή θα συμπαραταχθεί με τη Ν.Δ. για να καταργηθεί. Το σίγουρο είναι ότι ο πρωθυπουργός θέλει να αλλάξει τον εκλογικό νόμο - και θα το επιχειρήσει όχι άμεσα, ούτε όμως και προς το τέλος της τετραετίας όπως ήταν ο αρχικός του σχεδιασμός, πριν γίνουν οι εκλογές και λάβει ποσοστό που να αγγίζει το 40%. Μετά τη συνταγματική αναθεώρηση και εντός του 2019 θα συζητηθεί το νομοσχέδιο για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού. Θα συζητηθεί ξεχωριστά από τον εκλογικό νόμο ώστε να μπορούν τα άλλα κόμματα, αν θέλουν, να το ψηφίσουν. Επίσης, είναι σίγουρο ότι, παρά τα όσα λένε ορισμένοι συνταγματολόγοι και πολιτικοί, ο Κυριάκος δεν προτίθεται να συνδέσει την αλλαγή του εκλογικού νόμου με τη συνταγματική αναθεώρηση, και ειδικότερα το άρθρο 54 που απαιτεί 200 ψήφους προκειμένου ο νέος εκλογικός νόμος να έχει άμεση εφαρμογή. Πράγματι, ο Μητσοτάκης θα μπορούσε -παρότι οι γνώμες των συνταγματολόγων διίστανται- με τη συνδρομή της Γεννηματά (158 + 22 = 180 ψήφοι) να μειώσει την προβλεπόμενη πλειοψηφία από 200 σε 180 βουλευτές, ώστε, αμέσως μετά, Ν.Δ. και ΚΙΝ.ΑΛ. να προχωρήσουν στην αλλαγή και του εκλογικού νόμου. Ομως δεν θα το κάνει.
Δικομματισμός
Οντως, μπορεί διά της πλαγίας, όπως του εισηγήθηκε πρώτος ο Νίκος Αλιβιζάτος (και τον πιέζουν και πολλοί άλλοι στο κόμμα του να το κάνει), να αποφύγει τις διπλές εκλογές το 2023 και να ενταφιάσει από σήμερα την απλή αναλογική, η απόφασή του όμως, όπως τη διατύπωσε ευκρινώς και στη ΔΕΘ, είναι να χρησιμοποιήσει το επιχείρημα της διπλής κάλπης για να αυξήσει το ποσοστό του κόμματός του. Οι επόμενες εκλογές σχεδιάζεται να είναι μετωπική σύγκρουση ανάμεσα σε Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ. Οπως και ο Τσίπρας, έτσι και ο Μητσοτάκης έχουν επιλέξει να συνθλίψουν το ΚΙΝ.ΑΛ. Η εκτίμηση που υπάρχει στα επιτελεία και των δύο αρχηγών είναι ότι στις επόμενες κάλπες ο δικομματισμός μπορεί να φτάσει σε ποσοστά που είχαμε πριν από το 2009. Δεν αποκλείουν Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ να κινηθούν, και οι δύο, στην περιοχή του 40%, με τη διαφορά του ενός από τον άλλο στις 3 μονάδες.
Ο εκλογικός νόμος στον οποίο έχει καταλήξει ο Μητσοτάκης και ο οποίος, αφού δεν προβλέπεται να ψηφιστεί από τα 2/3 της Βουλής, θα εφαρμοστεί στη δεύτερη εκλογή του 2023 είναι παρόμοιος με τον υφιστάμενο. Θα έχει μπόνους, αλλά θα είναι κλιμακωτό. Αν το πρώτο κόμμα λάβει 20%, θα πάρει μπόνους 20 έδρες, αν πάρει 30% το μπόνους θα είναι 30 και ούτω καθεξής. Οσο μεγαλώνει το εκλογικό ποσοστό τόσο θα αυξάνεται το μπόνους το εδρών. Στόχος είναι το πρώτο κόμμα να μπορεί να έχει αυτοδυναμία αν λάβει υψηλό ποσοστό, αλλά όχι και να λαμβάνει 50 έδρες, όπως συμβαίνει τώρα, και να μην εξασφαλίζει αυτοδυναμία. Το μπόνους θα είναι υποβοηθητικό για την κατάκτηση της αυτοδυναμίας και όχι για να αυξήσει απλώς το πρώτο κόμμα τις έδρες του. Στη συζήτηση που είχε με τους συνεργάτες του ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέρριψε το γερμανικό σύστημα, που προβλέπει οι μισοί βουλευτές να εκλέγονται σε μονοεδρικές περιφέρειες και οι άλλοι μισοί με κομματική λίστα.
Νίκος Φελέκης
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια