Του Παντελή Σαββίδη
Υπάρχει μια παγκόσμια τάση προς τον ολοκληρωτισμό, παρά τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες. Η περίπτωση του αποκλεισμού του Αρκά από το Facebook, μετά από αντιδράσεις χρηστών του κοινωνικού δικτύου (προφανώς υπαγορευμένες από κάποιο πολιτικό κέντρο), δείχνει από τη μια τη νοοτροπία των κοινωνιών και από την άλλη τις δυνατότητες της τεχνολογίας.
Οι τεχνολογικές δυνατότητες είναι σχεδόν άπειρες. Το ζήτημα είναι πώς θα τις χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος. Και προς το παρόν υπάρχει μια τεράστια αναντιστοιχία μεταξύ της επιστημονικής προόδου και της αφομοίωσής της από τις κοινωνίες.
Ενδεχομένως η νέα γενιά που διάγει την παιδική της ηλικία να είναι περισσότερο προσαρμόσιμη στη χρήση των νέων τεχνολογιών, αλλά το πλαίσιο στο οποίο θα λειτουργήσει και στο οποίο θα έχει εθιστεί θα έχει τεθεί από τις προηγούμενες. Και το πλαίσιο αυτό είναι προβληματικό στα δημοκρατικά χαρακτηριστικά του.
Η περίπτωση Αρκά –και πολλών άλλων καθημερινά, αλλά του Αρκά είναι ηχηρή λόγω της διασημότητάς του είναι χαρακτηριστική.
Ένα μεγάλο μέρος του «προοδευτικού», «αριστερού» κόσμου προτιμά την ολοκληρωτική ομοιομορφία της άποψής του από τον πλουραλισμό γνωμών σε μια λειτουργική δημοκρατία. Και έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει αυτόν τον ολοκληρωτισμό. Όχι επειδή το θέλει κάποιος σταλινικού τύπου ηγέτης, αλλά διότι το ζητά η κοινωνία, στην οποία παρέχεται το δημοκρατικό δικαίωμα να εκφράσει την άποψή της.
Αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο αν δει κανείς τους ηγέτες που αναδεικνύονται με την ψήφο των λαών που κυβερνούν η διαπίστωση θα είναι απογοητευτική: Τραμπ, Πούτιν, Σι Τζινπίνγκ , Ερντογάν, Σαλβίνι, Όρμπαν, Μπόρις Τζόνσον και πολλοί άλλοι έχουν αναδειχθεί με τις ψήφους των κοινωνιών τους. Και το ερώτημα είναι «γιατί;». Τι αναγκάζει τις κοινωνίες να εγκαταλείπουν –ή να θέλουν να εγκαταλείψουν– τα αγαθά που προσφέρει αυτή, έστω, η προβληματική δημοκρατία που γνωρίσαμε ως σήμερα; Την οποία, αντί να φροντίσουν να διευρύνουν, επιθυμούν να περιορίσουν;
Πιστεύει κανείς ότι η αυταρχική παγκόσμια ηγεσία θα επιβάλλει δημοκρατικά πρότυπα ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών στη λειτουργία της παγκόσμιας κοινωνίας; Αν όχι, γιατί προτιμάται;
Μετά την παταγώδη αποτυχία του υπαρκτού, κάποτε, σοσιαλισμού, ψήγματα του οποίου επιβιώνουν μόνο στην Ελλάδα, και την κατάρρευσή του στις Ανατολικές χώρες, αναδύθηκε με δημοκρατικό προσωπείο αλλά με βαθιά ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά, η «ανοικτή κοινωνία» με κύριο εκφραστή τον Σόρος.
Τα χαρακτηριστικά αυτού του ιδεολογικού ρεύματος είναι ολοκληρωτικά, πρώτον διότι και αυτό, όπως και οι «αριστεροί» αντίπαλοί του, θέλει να επιβάλει με οργουελιανές μεθόδους την άποψή του, και δεύτερον διότι επιδιώκει μια ανθρωπολογική, κοινωνική και πολιτική ομοιομορφία προβάλλοντας την ιδέα του πολίτη του κόσμου ως διεθνούς καταναλωτή.
Αν παρατηρήσει κανείς τις μεθόδους που εφαρμόζουν οι οπαδοί και τα στελέχη της τάσης αυτής, δεν διαφέρουν ούτε των «αριστερών» ούτε των απροσδιορίστου χαρακτηρισμού τραμπουτινισμών.
Μου κάνει εντύπωση η απαξίωση με την οποία τα διεθνή ΜΜΕ και οι αναλυτές περιβάλλουν τον Αμερικανό πρόεδρο σε ό,τι αφορά τις πολιτικές γνώσεις του. Αντιθέτως, διακρίνω μια συνέπεια στις απόψεις και την ιδεολογία που ο ίδιος έχει διαμορφώσει, αναντίστοιχη, πράγματι, με τις διαφαινόμενες δυνατότητές του.
Για να μη χανόμαστε: Έχουμε μα τρομακτική πρόοδο στις νέες τεχνολογίες από τη μια, και από την άλλη μια πολιτική οπισθοδρόμηση σε σχέση με το παρελθόν. Μια «Αριστερά» που εκφράζεται από το στιλ Τσίπρα, έναν τραμπουτινισμό και μια αποδομητική τάση που απειλεί τη συνοχή των κοινωνιών.
Κανένα από αυτά τα πολιτικοϊδεολογικά ρεύματα δεν μπορεί να διαχειριστεί και να δώσει δημοκρατικές απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτουν οι νέες τεχνολογίες.
Έτσι, όλα τείνουν προς την ολοκληρωτική επιβολή της άποψής τους. Και το αποτέλεσμα είναι αυτό που βιώνουμε. «Ή εμείς, ή αυτοί» είπε ο μεγάλος Έλληνας τιμονιέρης της Αριστεράς. Και τα πλήθη τον χειροκρότησαν διότι στην εξουσία ήμασταν «εμείς».
Τώρα που δεν «είμαστε», επανήλθαμε στην οργουελιανή γλώσσα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ΕΡΤ την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ ξευτέλισε, καθιστώντας την κομματικό παραμάγαζο και φερέφωνο της κυβέρνησής του. Εξανίστανται, σήμερα, ο Τσίπρας και τα κομματικά του όργανα γιατί η νέα κυβέρνηση θα τοποθετήσει άλλη διοίκηση!
Σ’ αυτό το πολιτικό σκηνικό δεν υπάρχει ελπίδα. Πρέπει να εμβολιστεί με μια άλλη πολιτικοϊδεολογική πρόταση, η οποία προσώρας δεν διακρίνεται στον ορίζοντα.
Θέλουμε να πιστεύουμε πως υπάρχουν τα ικανά πρόσωπα στον ευρύτερο ελληνισμό που την κρίσιμη στιγμή θα αναλάβουν πρωτοβουλίες. Διότι επιστροφή στο παρελθόν θα είναι τραγωδία.
Πέραν όμως του ζητήματος της δημοκρατίας, στην Ελλάδα υπάρχει μια ακόμη μείζων διακύβευση. Η εθνική και κρατική επιβίωση. Το ψοφοδεές πολιτικό σύστημα, ανίκανο να θωρακίσει, τόσα χρόνια, αμυντικά τη χώρα, ετοιμάζεται για παραχωρήσεις.
Ακόμα και ο Μίκης Θεοδωράκης μιλά για μοιρασιά με την Τουρκία.
Το ζήτημα δεν είναι η μοιρασιά, η οποία υπό προϋποθέσεις μπορεί να καταστεί συμφέρουσα (αν π.χ. η Τουρκία δεχθεί μια βιώσιμη λύση στο Κυπριακό), αλλά οι όροι με τους οποίους σύρεσαι σ’ αυτήν. Και οι όροι αυτοί, όπως έχουν διαμορφωθεί, είναι εξευτελιστικοί. Σήμερα είναι οι υδρογονάνθρακες, αύριο θα είναι η κοινή διαχείριση του Παρθενώνα.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια