Πραξικόπημα-εισβολή στην Κύπρο το 1974: Η προτελευταία τραγωδία


Γράφει ο Παναγιώτης Ήφαιστος
Καθηγητής διεθνών σχέσεων - Στρατηγικών Σπουδών

Δυνατότητα αντιστροφής των συμφορών και ανάκαμψης προϋποθέτει γνώση της πραγματικότητας και της εξόφθαλμης αλήθειας. Το πραξικόπημα και η εισβολή στην Κύπρο το 1974 δεν ήταν «στιγμιαίο έγκλημα» αλλά ένα από τα πολλά απόρροια πολιτειακών και πολιτικών ασθενειών δύο αιώνων του νέου Ελληνικού κράτους. Μετά την Επανάσταση του 1821 οι Έλληνες αξίωσαν δημοκρατία και ελευθερία αλλά ο υψηλός αυτός σκοπός δεν εκπληρώθηκε. Το Ελληνικό κράτος όπως το γνωρίζουμε σήμερα σταθεροποιήθηκε την δεκαετία του 1830 μετά την δολοφονία του Καποδίστρια και την έλευση των Βαυαρών. Αφού εγκαθιδρύθηκε ξενοκρατία και εγχώρια ολιγαρχία που την υπηρετεί οι Έλληνες πλήττονται αδιάλειπτα και αβάστακτα από το ίδιο το κράτος τους:
  • Σε πρώτη φάση εκτοπισμός της Ελληνικής αστικής τάξης της διασποράς και κατάργηση του αυτεξούσιου των Κοινών και των Πόλεων.
  • Εγκατάλειψη και εξαφάνιση των Ελλήνων των Βαλκανίων.
  • Συνεχείς εσωτερικοί διχασμοί και αποτυχημένοι πόλεμοι.
  • Το 1922 που οδήγησε στην εξαφάνιση της πολλών χιλιετιών Ελληνικής παρουσίας Ανατολικά του Αιγαίου.
  • Διαρκείς διενέξεις που δίχαζαν το έθνος για λογαριασμό ξένων με χαριστική βολή τον διαιρετικό ιδεολογικά/κομματικά εμφύλιο της περιόδου 1945-49,
  • Μετά-εμφυλιακή διαδρομή μέχρι το 1967 που δίχασε τους Έλληνες ακόμη περισσότερο.
  • Κάτοχοι εξουσίας σπιθαμιαίου αναστήματος που το μόνο που ήξεραν είναι να ανήκουν στην Δύση και όχι να συμμετέχουν ισότιμα και να συναλλάσσονται εντός των δυτικών συμμαχιών.
  • Η επάρατη δικτατορία το 1967 ως λογική συνέπεια αυτών των αξιοθρήνητων διαδρομών.
  • Εγκληματικό πραξικόπημα/τουρκική εισβολή το 1974 στην Κυπριακή Δημοκρατία.
  • Δόγματα του είδους «α) η Κύπρος είναι μακριά, β) στο Αιγαίο διατηρούμε τα δικαιώματά μας αλλά δεν τα ασκούμε και γ) εσχάτως έκθαμβοι κάποιοι μιλούν για τις μεγάλες ακτές της Τουρκίας που οι μοναχοφάηδες Έλληνες αδικούν ενώ κάποιοι άλλοι σε θέσεις εξουσίας διερωτήθηκαν … «που βρίσκεται το Καστελόριζο».
  • Η μεταπολίτευση καταλήγει στα μνημόνια που πλήττει τους εντός συνόρων Έλληνες καταστέλλοντας την οικονομία, την κοινωνία και οδηγώντας εκατοντάδες χιλιάδες, κυρίως νέους, στην μετανάστευση.
  • ενώ η ΚΔ είναι στρατηγικά όμηρος και η Αθήνα στρατηγικά ανύπαρκτη (εκτός και εάν ενεργοποιήθηκε το casus belli του Ανδρέα Παπανδρέου του 1983 και ο Ενιαίος Αμυντικός Χώρος και δεν το γνωρίζουμε) η Τουρκία επιταχύνει δράσεις στα πεδία της Ανατολικής Μεσογείου, στην Αχίλλεια δηλαδή πτέρνα της Ελλάδας όπου μυστηριωδώς άντεξαν την επισημοποίηση της ομηρίας (ΔΔΟ την λένε) οι εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες και η αβάστακτη και βαθύτατων συνεπειών, πλέον, στρατηγική καταβύθιση του νέου Ελληνικού κράτους.
Επειδή εκτιμάται ότι δεν τίθεται καν ζήτημα αμφισβήτησης των ιστορικά πασίγνωστων γεγονότων που μόλις απαριθμήθηκαν (παραλείποντας βέβαια πολλά άλλα), το πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή του 1974 δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο ένας από τους πολλούς κρίκους της αλυσίδας των νεοελληνικών συμφορών. Τα αίτια είναι σχεδόν τα ίδια σε όλες τις περιπτώσεις και αφορούν πρωτίστως τις παθολογίες του «Μητροπολιτικού» Ελληνικού κράτους. Πολύ σύντομα θα προσπαθήσουμε να δώσουμε τις κύριες παθολογίες.

Πρώτον, το κράτος είναι ο θεσμός συλλογικής ελευθερίας της κοινωνίας που ενσαρκώνει η υψηλή και έσχατη λογική της εθνικής ανεξαρτησίας. Η εσωτερική και εξωτερική κυριαρχία κάθε κράτους απορρέουν από το σύγχρονο διεθνές καθεστώς που σταθεροποιήθηκε το 1945 με τον ΟΗΕ. Για όλα τα κράτη ισχύει ότι για να εκπληρώνονται οι σκοποί της ασφάλειας και της ευημερίας απαιτείται να τηρούνται απαράβατα κάποιες προϋποθέσεις. Μεταξύ άλλων τα εξής και ο καθείς κρίνει την κατάστασή μας:
  • Ισχυρά και υπερκομματικά κρατικά επιτελεία υψηλών ποιοτικών βαθμίδων.
  • Πλήρη γνώση του ανελέητα ανταγωνιστικού διεθνούς περιβάλλοντος, στάθμιση και εκτίμηση των γεγονότων μέσα στην κινούμενη δίνη της διεθνούς πολιτικής και ορθολογιστικά συμπεράσματα στερημένα ιδεολογημάτων και συναισθηματισμού, στρατηγικός σχεδιασμός που διαθέτει άξονες και αξιώματα αλλά και που διαρκώς προσαρμόζεται στο ρευστό διεθνές περιβάλλον, χάραξη αναρίθμητων εναλλακτικών αποφάσεων ανάλογα με το πώς εξελίσσονται οι ηγεμονικές πολιτικές και οι περιφερειακές διενέξεις και ανά πάσα στιγμή προτάσεις πάνω στο τραπέζι της εκάστοτε πολιτικής ηγεσία για βέλτιστες αποφάσεις.
  • Πολιτικό προσωπικό που διαθέτει καθαρό μυαλό όσον αφορά το διεθνές σύστημα και την διεθνή πολιτική, πολιτικό προσωπικό και κοινωνία που δεν αλληθωρίζει διεθνιστικά (δηλαδή θεωρεί το κράτος έσχατη λογική και όχι υποψήφιο για συγχώνευση μέσα σε ένα φαντασιόπληκτο ενωμένο πλανήτη).
  • Γνώση των στρατηγικών των ηγεμονικών δυνάμεων και αδιάκοπες συναλλαγές για την εκπλήρωση ισόρροπων και συμμετρικών σχέσεων.
  • Ορισμός και ιεράρχηση των εθνικών συμφερόντων με έσχατη λογική την Εθνική Επικράτεια όπως την ορίζουν οι πρόνοιες του διεθνούς δικαίου και των Συμβάσεων (που ασφαλώς συμπεριλαμβάνουν το δίκαιο της θάλασσας αλλά και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας όπου εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες με το Ελληνικό κράτος τυπικά και ουσιαστικά εγγυητή).
  • Ετοιμότητα όλων για όσες θυσίες χρειάζονται ή ακόμη και επίδειξη αυτοθυσίας για την υπεράσπιση της Ελληνικής κυριαρχίας, δηλαδή της εθνικής ανεξαρτησίας και της αυτεξούσιας εσωτερική πολιτικής συγκρότησης.
Δεύτερον, στα έσχατα συμφέροντα συμπεριλαμβάνεται εκ των ουκ άνευ και η εσωτερική κοινωνική συνοχή. Αυτό σημαίνει πολλά, μεταξύ των οποίων και τα ακόλουθα:
  • Ενίσχυση του δημοκρατικού προσανατολισμού πχ με νόμο που θα θέτει πανελλήνιες και κατά τόπους υποψηφιότητες σε ισότιμη βάση με τις λεγόμενες κομματικές. Νόμους επίσης που θα καθιστούν εφικτό όταν ένας αριθμός πολιτών το ζητήσει η πολιτική εξουσία όλων των επιπέδων να είναι ανακλητή. Έτσι μόνο όπως πρέπει οι πολίτες θα νοιώσουν εντολείς όχι με λευκά χαρτιά τετραετίας που δεν τηρούν τις υποσχέσεις.
  • Αντί ιδεολογικών σαπουνόφουσκων εστίαση του ενδιαφέροντος στην κοινωνικοπολιτικά προσδιορισμένη διανεμητική δικαιοσύνη που νομιμοποιεί την εξουσία και τις πολιτικοοικονομικές ιεραρχίες διασφαλίζοντας την κοινωνική συνοχή.
  • Ξεπέταγμα όλων αυτών των ανυπόστατων ιδεολογικών όρων και εννοιών του Ψυχρού Πολέμου σε αναφορά με τις οποίες κάποιοι μυστήριοι «προοδευτικοί» λαθρεπιβάτες της εξουσίας εμποτισμένοι με ιδεολογικό δεσποτισμό αντί να σχίσουν τα μνημόνια εγκλημάτησαν διπλωματικά στις Πρέσπες και ταυτόχρονα φωνασκούσαν ότι θεωρούν την κοινωνία «μάζα» και τους πολίτες «ετερόκλητο όχλο».
  • Καθολική καλλιέργεια της φιλοπατρίας, της πίστης και της νομιμοφροσύνης στο οικείο κράτος-πατρίδα και εκτεταμένη συζήτηση κατάδειξης του αυτονόητου, ότι δηλαδή οι Έλληνες είναι φορείς όχι ανυπόστατων ιδεολογικών δογμάτων (που το «εμφύλιο σύστημα» τους εθίζει) αλλά φορείς της Ελληνικότητας της οποίας η σημαία γράφει Δημοκρατία και Ελευθερία. Αξιώσεις δηλαδή που εδράζονται πάνω στον διαχρονικό οικουμενικό και παμμέγιστο Ελληνικό πολιτισμό και στις Ελληνικές πολιτικές παραδόσεις. Αυτό θα φέρει σε άμυνα και λογικά θα εξαφανίσει ανυπόστατους παρείσακτους που θεωρούν την κοινωνία μάζα και τους πολίτες ετερόκλητο όχλο. Θα ενθαρρύνει επίσης νομικά και πολιτικά βήματα ενίσχυσης της δημοκρατίας, όπως ήδη υπαινιχθήκαμε, στην βάση των παμμέγιστων Ελληνικών πολιτικών παραδόσεων που καθιστούν τον πολίτη εντολέα και την πολιτική εξουσία εντολοδόχο και ανακλητή.
Τέλος, αλλά όχι το τελευταίο που θα μπορούσε να αναφερθεί, είναι η Μεγαλόνησος Κύπρος για την οποία αυτή την εβδομάδα οφείλουμε 45 χρόνια μετά το πραξικόπημα και την εισβολή να προβληματιστούμε για το τι ακριβώς έγινε, τι ίσχυσε επί σχεδόν μισό αιώνα και ποια είναι η κατάσταση το 2019.
  • Αποτελεί βαθύτατη πνευματική και πολιτική ασθένεια των συγχρόνων Ελλήνων να μην θεωρούν το ένα δέκατο του Ελληνισμού σημαντικό και έσχατη εθνική λογική.
  • Αυτή η λογική έχει και κάτι συμβατικά πεζό πλην με ιστορικούς όρους πολύ σπουδαίο: Η Κύπρος της οποίας οι κάτοικοι είναι το 82% είναι Έλληνες είναι και το σημαντικότερο γεωπολιτικό σημείο του πλανήτη. Αυτό για λόγους που όλοι λένε πλην Ελληνικού κράτους και κάποιων φορέων τίτλων με «εθνομηδενιστικές προκαταλήψεις».
  • Η γεωπολιτική σημασία της Μεγαλονήσου Κύπρου, η Τουρκική παρουσία με δεκάδες χιλιάδες στρατό εισβολής, οι ανυπόστατες αξιώσεις της Τουρκίας ότι τα κατεχόμενα έχουν … «κρατικά» σύνορα, οι εμπράγματες πλέον εισβολές του στόλου της και γεωτρυπάνων, οι απειλές να κινηθούν Δυτικά και το γεγονός των ανεκμετάλλευτων από την δική μας πλευρά υποθαλάσσιων πλουτοπαραγωγικών πόρων, θέτουν επί τάπητος την ανάγκη στρατηγικής ανασύνταξης και στρατηγικών αποφάσεων με θέαση πέραν του ενός μέτρου από τα πόδια μας.
  • Στο ίδιο πλαίσιο το θαύμα της αντοχής των ομοεθνών στην Κύπρο που κράτησαν την Κυπριακή Δημοκρατία το μόνο αναγνωρισμένο κράτος απαιτείται να αποτελέσει αφετηρία νέων στρατηγικών προσεγγίσεων. Με γνώμονα ότι εάν η ΚΔ καταλυθεί και ελεγχθεί από την Τουρκία αλλάζει όλο το σύστημα των θαλάσσιων συνόρων και ίσως και άλλων συνόρων ανάλογα με το πώς εξελίσσονται οι περιφερειακές διενέξεις.
  • Στρατηγικά ανυπόστατα δόγματα όπως «η Κύπρος είναι μακριά» και αντιφάσεις της προηγούμενης κυβέρνησης όταν μιλούσαν για τις εγγυήσεις (στο τέλος και για αυτό θολά) αλλά όχι για την κυοφορούμενη «λύση» που θα καταστήσει ούτως ή άλλως την Μεγαλόνησο πεδίο Τουρκικής επικυριαρχίας, δημιουργούν ανάγκη για άμεση, προσεκτική, ψύχραιμη αλλά αποφασιστική επανατοποθέτηση στο Κυπριακό αλλά και με οτιδήποτε άλλο ζήτημα σχετίζεται με αυτό εν τέλει σε όλο το φάσμα των στρατηγικών επιλογών της Ελλάδας.
Ας πούμε μονολεκτικά ότι η νέα κυβέρνηση που εξελέγη τον Ιούλιο του 2019 θα κριθεί από
  • α) από το κατά πόσο θα κινηθεί στρατηγικά ορθολογιστικά με όρους αξιόπιστου κράτους στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και
  • β) από το κατά πόσο θα επιτύχει ένα άλλο πλαίσιο διαπραγματεύσεων με τους συνεταίρους της ΕΕ. Μεταξύ άλλων, στα χαρτοφυλάκιά τους οι νέοι υπουργοί απαιτείται να έχουν εκατοντάδες δηλώσεις αξιωματούχων της ΕΕ και του ΔΝΤ που ομολογούν φρικτά λάθη και θυματοποίηση των Ελλήνων της Ελληνικής οικονομίας και της Ελληνικής κυριαρχίας.
Βρισκόμαστε σε σταυροδρόμι, σε καμπή και ενόψει επαφών και διαπραγματεύσεων που θα προσδιορίσουν είτε ένα βιώσιμο προσανατολισμό είτε θα επιταχύνουν τον κατήφορο προς την Άβυσσο με συνέπειες πέραν κάθε φαντασίας.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στη “Μακεδονία της Κυριακής” 21 Ιουλίου 2019

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια