Γράφει ο Μενέλαος Τασιόπουλος
Η περιοδεία του υπουργού
Από την άλλη πλευρά ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας επισκέφθηκε εκτάκτως την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα όπου σε ανώτατο επίπεδο υπήρξαν συζητήσεις για το ποιες θα είναι οι αντιδράσεις απέναντι στο Ιράν και της διάθεσης που έχει το ισλαμικό καθεστώς να δημιουργήσει συνθήκες ανασφάλειας στα στενά του Ορμούζ, αλλά και να δρομολογήσει θερμή σύγκρουση με τους Άραβες , το Ισραήλ και φυσικά τις δυνάμεις των ΗΠΑ που εδρεύουν στις περιοχές της Εγγύς Ανατολής.
Ο κ. Πομπέο σε δηλώσεις του από την Τζέντα στο πλαίσιο των επαφών του με τον Βασιλιά της Αραβίας και τον ισχυρό διάδοχο του θρόνου Μπιν Σαλμαν μίλησε σχεδόν ανοικτά για την προοπτική ενός παγκόσμιου συνασπισμού στη βάση μιας «αραβικής συμμαχίας» για τη διαμόρφωση των εξελίξεων στην Ανατολή και την αντιμετώπιση σε πρώτη φάση του κινδύνου Ιράν. « θα μιλήσουμε με την Σαουδική Αραβία και με τα Αραβικά Εμιράτα για το πως θα εξασφαλίσουμε ότι είμαστε όλοι στρατηγικά ευθυγραμμισμένοι» δήλωσε ο αμερικανός υπουργός « και γιατί μπορούμε να οικοδομήσουμε έναν παγκόσμιο συνασπισμό , έναν συνασπισμό που να κατανοεί αυτήν την πρόκληση».
Η ευκαιρία για την Ελλάδα
Στο πεδίο αυτό δημιουργείται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την Ελλάδα να εμπλακεί κυρίως διπλωματικά αλλά και στρατιωτικά (σε επίπεδο βάσεων ανεφοδιασμού σε πρώτη φάση) στην συγκρότηση μιας «αραβικής συμμαχίας» , συγγενούς ως προς την δομή και τον προσανατολισμό με την ήδη σε εξέλιξη «μεσογειακή συμμαχία» , αξιοποιώντας το «τρίγωνο» Ελλάδα- Κύπρος – Αίγυπτος που λειτουργεί παράλληλα με το Ελλάδα- Κύπρος –Ισραήλ. Στο πεδίο αυτό το κρίσιμο είναι η σύμπραξη Αιγύπτου και Σαουδικής Αραβίας που θα συμπαρασύρει και την ενσωμάτωση στον άξονα αυτό και μιας σειράς από αραβικές χώρες , σουνητικές , και όχι μόνον τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα προκειμένου να υπάρξει ουσιώδης και έμπρακτη ανάσχεση στην συμμαχία Ιράν-Τουρκίας , ως παράλληλων « Ισλαμικών Δημοκρατιών» .
Ο «άξονας» της ισχύος
Η δημιουργία μιας «νέας τάξης πραγμάτων» στην Ανατολή , με νέα οικονομικά, εμπορικά, ενεργειακά δεδομένα κι όχι μόνον γεωπολιτικά και στρατιωτικά δεν θα επέλθει χωρίς τοπικές και περιφερειακές δυνάμεις να συγκροτηθούν σε «άξονα ισχύος και σταθερότητας» τόσο στις ζώνες της Ανατολικής Μεσογείου όσο και του Περσικού , με επέκταση στην Κασπία και τον Εύξεινο Πόντο (Μαύρη Θάλασσα), θεωρώντας ότι οι Αμερικανοί θα πολεμήσουν με τις δικές τους δυνάμεις για τα συμφέροντα όλων.
Στις χώρες των Αράβων και στο «μέτωπο» που συνδέει την Βόρειο Αφρική με την Μέση Ανατολή ,μετά την πλήρη αποδόμηση του Ιράκ και της Συρίας στη Μεσοποταμία εξαιτίας των μακροχρόνιων πολέμων οι κύριες δυνάμεις είναι η Αίγυπτος , η Σαουδική Αραβία και φυσικά η Ιορδανία . Με δεδομένο ότι η «μεσογειακή συμμαχία» , έστω με έκκεντρο τρόπο έχει σπάσει τα δεδομένα του πολέμου των 6 ημερών και των συγκρούσεων που απαιτήθηκαν στις δεκαετίες του ’60 και ‘ 70 για την εμπέδωση της κρατικής οντότητας του Ισραήλ στην περιοχή, δείχνοντας την δυνατότητα σύγκλισης δυνάμεων όπως η Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος , Ιορδανία μπορεί πολύ εύκολα με τις απαραίτητες διπλωματικές πρωτοβουλίες να επεκταθεί προς την Σαουδική Αραβία και τις χώρες επιρροής της.
Διαφορετικοί ρόλοι
Κομβικό ρόλο σε αυτήν την εξέλιξη εκ της θέσης της και της ιστορικής της παράδοσης μπορεί να έχει από την «συμμαχία» μόνον η Ελλάδα. Το Ισραήλ στη φάση αυτή αναλαμβάνει έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο εναρμόνισης συμφερόντων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας , όπως γίνεται φανερό από την συνάντηση των τριών χωρών σε επίπεδο συμβούλων εθνικής ασφαλείας. Η Κύπρος χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητες τόσο στο επίπεδο της κατοχής εδαφών της από την Τουρκία και των επιθετικών στρατιωτικών κινήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει στις ΑΟΖ της , όσο και από το γεγονός ότι παίζει έναν ιδιαίτερα αναβαθμισμένο ρόλο στο τρίγωνο Ισραήλ- Κύπρος-Ελλάδα , αλλά και εξαιτίας της εμπλοκής της Qatar Petroleum στην σύμπραξη με την Exxon Mobil στις έρευνες στα θαλάσσια οικόπεδα της. Όπου το Κατάρ αποτελεί μέρος της «τριπλής συμμαχίας» με Τουρκία-Ιράν.
Σε αντίθεση η Ελλάδα έχει πλήρως την ευχέρεια να αναπτύξει περαιτέρω την σχέση με την Σαουδική Αραβία , επί των ημερών μάλιστα του διαδόχου Μπιν Σαλμάν , γεγονός που θα είχε συμβεί ήδη εάν άστοχοι , αν όχι περίεργοι , χειρισμοί του πρώην υπουργού Αμύνης Π. Καμμένου δεν είχε οδηγήσει σε «βατερλό» την πώληση παλαιότερου πολεμικού υλικού της Ελλάδας στην Σαουδική Αραβία. Ο κ. Καμμένος μεταξύ των άλλων είναι γνωστός για την ειδική σχέση με την Ντόχα μέσω επιχειρηματιών και στρατιωτικών που σχετίζονται με την Ελλάδα και κινούνται παραδοσιακά ως «υπεράνω υποψίας» σε αμερικανικά περιβάλλοντα.
Η Γαλλική παρέμβαση
Στην παρούσα πλέον φάση και στο μοντέλο που εξελίσσεται στην σχέση Ελλάδα-Κύπρος – Ισραήλ ο συσχετισμός με τις ΗΠΑ, στο έτερο μέρος της «μεσογειακής συμμαχίας» Ελλάδα- Κύπρος-Αίγυπτος ιδιαίτερο ρόλο και συσχετισμό θα μπορούσε να αναλάβει η Γαλλία. Ήδη άλλωστε ο πρόεδρος Μακρόν έχει δείξει την διάθεση του , με την Γαλλική πολεμική αρμάδα να συνδράμει στην προσπάθεια αποτροπής της Τουρκίας ως προς την παράνομη εμπλοκή στις έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ , όπου η Γαλλία μέσω της TOTAL, έχει ζωτικά συμφέροντα. Αποτέλεσμα ήδη η Γαλλία να έχει βρεθεί στο στόχαστρο εμπρηστικών και απαξιωτικών δηλώσεων του Τούρκου προέδρου Τ. Ερντογάν.
Θα πρέπει να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση , η Γαλλία απομένει η μόνη πυρηνική δύναμη στην ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά και η μόνη επαρκώς εξοπλισμένη στρατιωτικά « μεγάλη δύναμη» ( πρώην αυτοκρατορία).
Η συμπαράταξη του Παρισιού με την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο της δίνει την δυνατότητα εμπλοκής στο μεγαλύτερο γεωπολιτικό «παίγνιο» στην κρίσιμη θαλάσσια περιοχή που συνδέει την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Ο φιλόδοξος ένοικος των Ηλυσίων Πεδίων μπορεί στην περίπτωση αυτή να εξισορροπήσει την αδυναμία δομικής συνεννόησης με την Γερμανία για την μετεξέλιξη της Ένωσης σε «ομοσπονδία του πυρήνα», αλλά και να επανεξετάσει πιο θετικά και δημιουργικά την σχέση με τις ΗΠΑ και τον πρόεδρο Τράμπ ( μετά και την συνάντηση που θα υπάρξει μεταξύ των δύο ηγετών στο περιθώριο του G20) στη βάση της δημιουργίας μιας «νέας τάξης πραγμάτων» στη Μεσόγειο και την Ανατολή.
Γεωπολιτικό «παίγνιο» σε 3 φάσεις
Η Ελλάδα σε αντίθεση με όσα κάποιοι πολιτικοί και opinion leaders έσπευσαν να υποστηρίξουν έχει κάθε συμφέρον να ενθαρρύνει τον συσχετισμό της πενταμερούς «μεσογειακής συμμαχίας» που υφίσταται , με την υπό συγκρότηση «αραβική συμμαχία» -με δίδυμους «πύργους» από την πλευρά των Αράβων την Αίγυπτο και την Σαουδική Αραβία- ενισχύοντας ακόμη περισσότερο την επήρεια της στη διεθνή πολιτική , «διαχέοντας» ταυτόχρονα την ένταση με την Τουρκία σε ένα ευρύτερο «μέτωπο» χωρών που έχουν τα δικά τους συμφέροντα από μια μεγάλη σύγκρουση –πολεμική ή ψυχροπολεμική- με την Τουρκία και το Ιράν.
Σε μια πρώτη φάση η σύγκλιση των δύο περιφερειακών «συμμαχιών» που καλύπτονται σε επίπεδο αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων από την «ασπίδα» του 5ου και 6ου στόλου των Ηνωμένων Πολιτειών μπορούν να θέσουν ως στόχο την επαναφορά στη σταθερότητα της Λιβύης – με την συνδρομή των στρατιωτικών επιχειρήσεων του στρατηγού Χαφτάρ – απέναντι στις δυνάμεις και τις φυλές που εξοπλίζονται από την Τουρκία και το Κατάρ αλλά και να πετύχουν την οριστική ήττα των ανταρτών Χούτι , που εξοπλίζονται και στηρίζονται από το Ιράν, στην Υεμένη.
Σε μια δεύτερη φάση και εφόσον η Τεχεράνη επιλέξει τον δρόμο της τελικής σύγκρουσης με τις ΗΠΑ, η «μεσογειακή» μαζί με την «αραβική» συμμαχία θα πρέπει να συνδράμουν με κάθε τρόπο και μέσον προκειμένου η Περσία , ένας από τους παλαιότερους και σπουδαιότερους πολιτισμούς στην Ανατολή, απελευθερωθεί από το καθεστώς των Αγιατολαχ και επιστρέψει στο αστικό πρότυπο. Στην προσπάθεια αυτή ευθύνη έχει να συμβάλει και η Γαλλία , από την οποία στα τέλη της δεκαετίας του 1970 έφυγε ο «εξόριστος»μέχρι τότε στο Παρίσι Αγιατολαχ Χομεϊνί, που εγκαθίδρυσε την Ισλαμική Δημοκρατία και το καθεστώς των «φρουρών της επανάστασης».
ΣΕ μια τρίτη και τελική φάση το σύμπλεγμα των «συμμάχων» στην Μεσόγειο και την Ανατολή ( Λεβάντε) μπορούν να συμβάλουν στην οριστική αναδιάταξη της Μεσοποταμίας με βασική δομή της συγκρότηση εθνικού κράτους των Κούρδων και τελικά την οριστική λύση στο «ανατολικό ζήτημα» με την τριχοτόμηση της Τουρκίας.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια