Του Αλέξανδρου Δρίβα *
Όλοι έχουμε παρατηρήσει μια μείωση του αντιαμερικανισμού στην Ελλάδα. Οι παρεμβάσεις των ΗΠΑ (με πιο σημαντική αυτήν του θέρους του 2015) στο ζήτημα ρύθμισης του ελληνικούς χρέους κατά τις δύο τετρατίες του Προέδρου Ομπάμα, αλλά και η σταδιακή αλλαγή πλεύσης των ΗΠΑ στα ελληνοτουρκικά (όπου παραδοσιακά, η ουδετερότητα των ΗΠΑ υπήρξε ευμενής για την Τουρκία) αποτέλεσαν τους δύο βασικούς παράγοντες που επηρέασαν θετικά την κοινή γνώμη. Έχοντας δει από πρώτο χέρι το πόσο «αλληλέγγυα» υπήρξε η Ε.Ε στα δημοσιονομικά προγράμματα προσαρμογής της Ελλάδας, οι πολίτες αντιλήφθηκαν ότι στις δύσκολες ώρες, οι σύμμαχοι είναι λίγοι (καθώς η φιλία είναι απαγορευμένη λέξη για τις διακρατικές σχέσεις). Η αυτοκαταστροφή φαίνεται πως είναι ίδιον της ελληνικής πολιτικής. Σε μια κρίσιμη περίοδο για τις διεθνείς σχέσεις της πατρίδας μας, φαντάσματα από τα 80’s και τα 90’s επιστρέφουν, απειλώντας την γεωστρατηγική υπεραξία που αποκτά η Ελλάδα με όλα όσα συμβαίνουν σε ανατολική Μεσόγειο, Βαλκάνια και Μέση Ανατολή. Βεβαίως, ο πρόλογος της αυτοκαταστροφής είχε εμφανιστεί το 2015.
Ενώ η Ελλάδα είχε ήδη αποσπάσει με κάθε τρόπο την αμέριστη στήριξη των ΗΠΑ στο ζήτημα της διευθέτησης του χρέους και η διαπραγμάτευση εξελισσόταν, η κυβέρνηση θεώρησε ορθό να δίνει άδειες στον Ξηρό. Ο Kerry είχε δημοσίως εκφράσει την διαφωνία των ΗΠΑ με κάτι τέτοιο και έφτασε στο σημείο να εξισώσει την στήριξη των ΗΠΑ με την εξέλιξη της άδειας. Η Ελλάδα υπέστη απίστευτα δεινά από την τρομοκρατία. Οι όψιμοι «σύμμαχοι» των ΗΠΑ σήμερα, δεν γνωρίζουν τι θα πει για τις ΗΠΑ η ασφάλεια και η σταθερότητα. Πόσο μάλλον, δεν μπορούν να κατανοήσουν τι σημαίνουν στις ΗΠΑ οι όροι «υπόθαλψη τρομοκρατίας», «εξοικείωση με την τρομοκρατία». Η Ελλάδα κατά τα τελευταία χρόνια της τελευταίας δεκαετίας του 20ου αιώνα, και ενώ τεκτονικές αλλαγές λάμβαναν χώρα στα Βαλκάνια, στις εκθέσεις του StateDepartment βρισκόταν στις κορυφαίες θέσεις της λίστας των χωρών που σχετίζονται με το θέμα της τρομοκρατίας. Κάπου κοντά στην Κολομβία και σε χώρες όπου το οργανωμένο έγκλημα και ο τρόμος έχουν χαρακτηριστικά κράτους, η Ελλάδα έχανε πολύτιμη διαπραγματευτική ισχύ τόσο για τον -τότε- ρόλο που μπορούσε να έχει στα Βαλκάνια, όσο και για τις σχέσεις της με την Τουρκία. Στο δε Σκοπιανό -νεογνό ζήτημα τότε- η αμερικανική κυβέρνηση συνυπολόγισε και το ζήτημα της τρομοκρατίας. Σε άλλες περιπτώσεις (στα όρια του τραγελαφικού) όπως του Οτσαλάν, η συνειρμική σύνδεση του ΡΚΚ με την τρομοκρατική ομάδα της 17Ν μας κατέστησαν σε θέση του να αποδείξουμε ότι δεν ήμασταν ελέφαντας.
Η σημερινή κατάσταση έντασης, ακούει σε ένα τρίπτυχο: Ρουβίκωνας, άβατο Εξαρχείων και ζήτημα Κουφοντίνα. Η αστάθεια επανεμφανίζεται ενόσω βρισκόμαστε σε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο και τα τρία ερωτήματα που προκύπτουν, είναι τα εξής: Πόσο αυθεντική είναι η βούληση της κυβέρνησης ώστε να υπάρχουν σταθεροί σύμμαχοι εκτός συνόρων όπως είναι οι ΗΠΑ; Πόσο έχει αντιληφθεί την κρισιμότητα της στιγμής των διεθνών υποθέσεων της χώρας; Την ώρα που ισχυρές χώρες εξετάζουν να κάνουν την Ελλάδα, εμπορικό και ενεργειακό κόμβο και ταυτόχρονα, σύνορο του δυτικού κόσμου, ποιο είναι το μήνυμα που στέλνουμε;
Οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν να συμβιβαστούν με την επάνοδο τρομοκρατικών ομάδων που διαπνέονται από αντιαμερικανισμό. Δεν είναι μόνο η γεωστρατηγική αναβάθμιση της Ελλάδας που θα επηρεαστεί αρνητικά. Οι επενδύσεις οι οποίες ζητά η Ελλάδα και οι οποίες ανέρχονται σε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ, δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν σε ένα τέτοιο επενδυτικό περιβάλλον. Η ασφάλεια, η σταθερότητα και η ομαλή ροή των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, αποτελούν τους θεμελιώδεις παράγοντες της ύπαρξης ενός ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, δεν πρόκειται ποτέ να σβηστεί ότι στην Ελλάδα δολοφονήθηκε στις 23/12/1975 ο Ρίτσαρντ Γουέλς. Για τις ΗΠΑ, όπως και για κάθε μεγάλη δύναμη, τέτοιες δολοφονίες δεν ξεθωριάζουν με την παρέλευση δεκαετιών καθώς η πρώτη μέριμνα μιας μεγάλης δύναμης είναι η διατήρηση της αποτρεπτικής της φήμης.
Συμπερασματικά, από όσα λαμβάνουν χώρα εδώ και μήνες, (πυκνώνουν οι «δράσεις» του Ρουβίκωνα, τα Εξάρχεια έχουν ουσιαστικά «αποσχιστεί» από το ελληνικό κράτος και η επικαιρότητα φέρνει όλο και πιο συχνά τις άδειες του Κουφοντίνα) δείχνουν ότι παρά τα αφηγήματα της κυβέρνησης που θέλουν τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις ζεστές όσο ποτέ άλλοτε, η πραγματικότητα έχει μια άλλη γνώμη. Η γνώμη αυτή στηρίζεται βέβαια και στο ότι δεν είναι λίγοι οι ειδικοί που θεωρούν ότι μια νέα γενιά ελληνικής τρομοκρατίας επωάζεται και ότι βρισκόμαστε σαν χώρα και κοινωνία, ενώπιον πολύ σημαντικών αποφάσεων.
* Ο Αλέξανδρος Θ. Δρίβας είναι Διεθνολόγος - Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Νοτιοανατολικής Ευρώπης – Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων
(Photo: Eurokinissi)
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια