Γράφει ο Κύρα Αδάμ
Τα τουρκικά σκάφη SAR, δηλαδή, βρίσκονται σε επιφυλακή στο Αιγαίο ώστε να φτάνουν αυτά πρώτα και όχι οι ελληνικές δυνάμεις σε περίπτωση αεροπορικού ή ναυτικού ατυχήματος και να είναι η Τουρκία αυτή που θα κάνει τη διάσωση.
Ο πραγματικός λόγος των τουρκικών κινήσεων δεν είναι ανθρωπιστικού περιεχομένου, αλλά η διχοτόμηση και ο έλεγχος του Αν. Αιγαίου.
Όπως είναι γνωστό, ο ICAO το 1950 έχει καθορίσει τα όρια (Boundaries) του FIR Αθηνών ως περιοχή της Αθήνας για Έρευνα και Διάσωση σε περίπτωση αεροπορικού ατυχήματος ΜΟΝΟΝ και όχι ναυτικού ατυχήματος που είναι αρμοδιότητα του ΙΜΟ, ο οποίος δεν έχει ακόμα ορίσει περιοχή ευθύνης Ελλάδας – Τουρκίας για τα ναυτικά ατυχήματα.
Σύμφωνα με τον ΙΜΟ οι χώρες οφείλουν να συμφωνήσουν μεταξύ τους τις περιοχές ελέγχου για θαλάσσια Έρευνα και Διάσωση (SAR).
«Φυσικά» Ελλάδα και Τουρκία δεν έχουν ακόμα έρθει σε συμφωνία, διότι η Τουρκία θέλει τον έλεγχο της περιοχής μέχρι τη μέση του Αιγαίου. Ο ΙΜΟ επιτρέπει σε περίπτωση μη συμφωνίας, κάθε χώρα να ορίζει μονομερώς την περιοχή ευθύνης της για SAR.
Η Τουρκία έσπευσε το 2011 να στείλει στον ΙΜΟ την περιοχή μέχρι τη μέση του Αιγαίου ως περιοχή SAR της Άγκυρας, ισχυριζόμενη ότι διαθέτει περισσότερα και αξιόπιστα σωστικά μέσα (ναυτικά και αεροπορικά) από την Ελλάδα. Αυτή την τουρκική θέση την καταχώρησε επισήμως ο ΙΜΟ.
Από την άλλη η Ελλάδα απλώς δήλωσε στον ΙΜΟ τα όρια του FIR Αθηνών ως περιοχή της Αθήνας για SAR ναυτικών ατυχημάτων, τα οποία συμπίπτουν με τα όρια της περιοχής για τα αεροπορικά ατυχήματα του ICAO. Χωρίς όμως ο ΙΜΟ να καταχωρήσει επισήμως την ελληνική θέση.
Έτσι έχει δημιουργηθεί μια επικαλυπτόμενη (overlapping) περιοχή για την Αθήνα και την Άγκυρα από τη μέση του Αιγαίου (25ος Μεσημβρινός) μέχρι το FIR Αθηνών - Kωνσταντινούπολης και αυτό έχει ως αποτέλεσμα Ελλάδα και Τουρκία να μην δικαιούνται νομικά και θεσμικά να έχουν ένα Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης ( ΕΚΣΕΔ-JCCC) στο πλαίσιο του ICAO και ΙΜΟ.
Και τούτο διότι η Eλλάδα έχει καθορισμένη περιοχή στο πλαίσιο του ΙCΑΟ (αεροπορικά ατυχήματα) και δεν έχει στο πλαίσιο του ΙΜΟ (ναυτικά ατυχήματα) και η Τουρκία ακριβώς το αντίστροφο.
Περιέργως το ελληνικό ΥΠΕΞ, αργότερα συμφώνησε ότι στη διεθνή θάλασσα της επικαλυπτόμενης περιοχής SAR Ελλάδα και Τουρκία έχουν ίδιες δυνατότητες Έρευνας Διάσωσης.
Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι το περιστατικό της 18ης Φεβρουαρίου 2019 όταν η ΥΠΑ εξέδωσε βεβιασμένα τη ΝΟΤΑΜ Α552/19 ότι το Κέντρο του Πειραιά θα εκτελεί Έρευνα Διάσωσης λόγω θαλασσίου ατυχήματος σε περιοχή, που φαίνεται στο χάρτη με κόκκινο κύκλο.
Η περιοχή αυτή είναι στα όρια της τουρκικής παράνομης περιοχής άσκησης εντός του FIR Αθηνών, για την οποία ή Άγκυρα δηλώνει διεθνώς ότι αποτελεί τουρκική επικράτεια γιατί κείται εντός του FIR Κων/λης (βλέπε προγενέστερα άρθρα στο pronews).
Λόγω της τουρκικής άσκησης στην παράνομη τουρκική, περιοχή η Άγκυρα διέθετε προληπτικώς δύο ναυαγοσωστικά πέραν των έξι που αλωνίζουν μονίμως στο Αιγαίο. Με την έκδοση της ελληνικής ΝΟΤΑΜ Α552/19 η Τουρκία ενημερώθηκε για το ναυτικό ατύχημα και αμέσως τρία τουρκικά ναυαγοσωστικά και ένα ελικόπτερο έσπευσαν στην περιοχή και διέσωσαν του ναυαγούς και τους μετέφεραν στην Τουρκία, ενώ η Αθήνα δεν ζήτησε εγκαίρως από τις ελληνικές δυνάμεις να κινητοποιηθούν.
Έτσι 59 λεπτά μετά την τουρκική διάσωση η Άγκυρα εξέδωσε ΝΟΤΑΜ Α1062/19 που επιβεβαιώνει την διάσωση από τα τουρκικά μέσα και την οποία παρουσιάζει το pronews.gr
Το παραπάνω περιστατικό δεν είναι μεμονωμένο.
Με τις ενέργειες αυτές η Τουρκία ετοιμάζει νομικό φάκελο με στοιχεία για να αποδείξει ότι μόνον η Τουρκία μπορεί να παρέχει αποτελεσματική έρευνα και διάσωση, στην περίπτωση, που η ελληνοτουρκική αυτή διαφορά (ανάμεσα στις άλλες) οδηγηθεί και αυτή σε κάποιο Δικαστήριο, ή στον ΟΗΕ ή στον ΙΜΟ για την επίλυση του, με στόχο την αναδιάταξη των περιοχών SAR στο Αιγαίο.
Το θέμα δεν είναι μόνον πολύ επικίνδυνο για τη χώρα. Μπορεί να αποβεί καταστροφικό.
Και τούτο διότι στην περίπτωση που η Τουρκία αποκτήσει νομικά και θεσμικά τον έλεγχο των διεθνών υδάτων στο Αν. Αιγαίο για έρευνα και διάσωση ναυτικών ατυχημάτων, η Ελλάδα πολύ δύσκολα ή και ποτέ θα μπορέσει- μετέπειτα - να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα πέραν των 6νμ και να οριοθετήσει ΑΟΖ.
Και τούτο διότι τυχόν μετέπειτα προσπάθεια επέκτασης των χωρικών υδάτων αλλά και η ΑΟΖ θα... σκοντάφτουν πάνω στην τουρκική περιοχή SAR.
Με δεδομένο μάλιστα ότι ένα τέτοιο γεγονός θα αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία (και στο Δίκαιο της Θάλασσας δεν υπάρχουν σχετικές διατάξεις που να επιλύουν τέτοιες περιπτώσεις), ο ΟΗΕ ή θα πρέπει να συντάξει ένα νέο παράρτημα στο Δίκαιο της Θάλασσας ή το πιθανότερο να λύσει το πρόβλημα με Διαιτησία.
Η μεθόδευση της Τουρκίας έχει προετοιμαστεί καλά από το 2000 και εντεύθεν.
Έτσι από το 2003 έχει συγκεντρώσει στα τουρκικά δυτικά παράλια 22 ναυαγοσωστικά πλοία, 16 ελικόπτερα και 4 αεροσκάφη Έρευνας – Διάσωσης, (λες και όλα τα κρουαζιερόπλοια του κόσμου θα πάνε και θα βουλιάξουν ταυτόχρονα στο Αν Αιγαίο) για να μπορεί να επιχειρηματολογεί ότι μόνον αυτή μπορεί να κάνει SAR στο Αιγαίο.
Όμως το 2004 στη Σύνοδο του Συμβουλίου του ICAO στο Μόντρεαλ, η τότε ελληνική κυβέρνηση έκανε αποδεκτές δύο τουρκικές τροποποιήσεις που καταχωρήθηκαν στην «Βίβλο του ICAO».
Η μια εξ αυτών επιβάλει «η τοποθεσία εγκατάστασης των ελάχιστων μέσων έρευνας και διάσωσης (πλοιάρια ελικόπτερα) πρέπει να γίνεται με περιοχική συμφωνία». Αυτό απαιτεί την έγκριση της Τουρκίας προκειμένου η Ελλάδα να εγκαταστήσει το ελικόπτερο SAR της ΠΑ στη Λήμνο.
Η Τουρκία κάθε φορά θέτει βέτο και δεν το εγκρίνει, ώστε να αποδυναμώνεται το ελληνικό σύστημα SAR στο Αιγαίο. (Βέβαια το ελληνικό ελικόπτερο η Αθήνα το χρησιμοποιεί σε εθνικό επίπεδο και έχει διασώσει και Τούρκους πιλότους.
Η Τουρκία σε επίπεδο ICAO προβάλει ως επιχείρημα για το βέτο της στο ελικόπτερο της Λήμνου την παράνομη αιτιολογία ότι η νήσος είναι αποστρατιωτικοποιημένη, με βάση το «ειδικό καθεστώς» που έχει επιβάλει η Άγκυρα στο ΝΑΤΟ, που το έχει αποδεχθεί στην πράξη, (σσ. αντίστοιχο όμως ελληνικό βέτο για τα τουρκικά μέσα SAR στις τουρκικές ακτές δεν μπορεί να στοιχειοθετηθει).
*Το τουρκικό καραούλι σε βάρος της Ελλάδας δεν έχει καμιά σχέση με το προσφυγικό, διότι ο έλεγχος για πρόσφυγες πρέπει να γίνεται στα τουρκικά παράλια και μέχρι τα 6νμ των τουρκικών χωρικών υδάτων και όχι στη μέση του Αιγαίου... Όμως κι αυτό καταστρατηγήθηκε από την ίδια την ελληνική κυβέρνηση και το σύνολο του πολιτικού συστήματος της χώρας.
Και τούτο διότι τον Νοέμβριο του 2015, ύστερα από τη σύσκεψη των Πολιτικών Αρχηγών για το σχέδιο Δράσης ΕΕ-Τουρκίας, (η Ελλάδα δεν εκλήθη ποτέ στις διαπραγματεύσεις), η κυβέρνηση συμφώνησε στο απαράδεκτο σχέδιο και ο πρωθυπουργός το ενέκρινε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Το Σχέδιο καθόρισε ότι η Τουρκία θα εντείνει τις περιπολίες της στο Αιγαίο, χωρίς να καθορίζεται η περιοχή (patrol) στα 6νμ από τις τουρκικές ακτές.
Αντιθέτως η Ελλάδα συμφώνησε να ελέγχει μόνον τα ελληνικά χωρικά ύδατα στα νησιά...
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια