Το… πατατράκ της Αττάλειας
Του Νίκου Μελέτη
Σε μια συνάντηση η οποία όχι μόνο δεν συνέβαλε στην αποκλιμάκωση των εντάσεων, αλλά αντιθέτως επιβεβαίωσε με ηχηρό τρόπο την διεύρυνση της απόστασης που χωρίζει τις δυο χώρες, παρά τις επίμονες προσπάθειες του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών να εξωραΐσει την τουρκική πλευρά και να εμφανισθεί ως συνήγορος των συμφερόντων που έχει η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, εξελίχθηκε το τετ α τετ του Μεβλούτ Τσαβούσογλου με τον Γιώργο Κατρούγκαλο στην Αττάλεια.
Ο κ. Κατρούγκαλος όμως θέλοντας ίσως να στείλει θετικά μηνύματα στην άλλη πλευρά, τελικά το κάνει με εντελώς λάθος τρόπο.
Και έτσι την στιγμή που η Τουρκία με απειλές και εκβιασμούς προς κάθε κατεύθυνση επιχειρεί να «εισβάλει» με το έτσι θέλω σε ενεργειακούς σχεδιασμούς των άλλων χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και να επιβληθεί ως… εταίρος, και κατηγορεί όσους αντιδρούν σε αυτή την πειρατική πολιτική ότι «επιχειρούν να την αποκλείσουν», η δήλωση του Έλληνα υπουργού ότι κανείς δεν μονοπωλεί την Ανατολική Μεσόγειο και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την Τουρκία είναι σε εντελώς λάθος κατεύθυνση.
Το πρόβλημα στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι η αμφισβήτηση των δικαιωμάτων της Τουρκίας, αλλά αντιθέτως η προσπάθεια της Τουρκίας να επιβάλει το δικό της στάτους κβο, που αμφισβητεί τα δικαιώματα των άλλων χωρών της περιοχής που ασκούν τα δικαιώματα τους βάσει της Συμβάσης του Δικαίου της Θάλασσας.
Και δεν είναι η Ελλάδα και η Κύπρος που επιχειρούν να «μονοπωλήσουν» ως… μοναχοφάηδες την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά είναι η Τουρκία η οποία διεκδικεί υφαλοκρηπίδα μέχρι και νότια της Ιεράπετρας και ελληνική υφαλοκρηπίδα ταυτισμένη μόνο με το εύρος των χωρικών υδάτων των νησιών και μάλιστα των 6 ν.μ..
Εξάλλου, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας την ίδια ημέρα επανέφερε την θεωρία της “Γαλάζιας Πατρίδας” που καταλαμβάνει όλη την ελληνική και κυπριακή υφαλοκρηπίδα στην Μεσόγειο και προβλέπει συγκυριαρχία στο Αιγαίο μέχρι τον 25ο Μεσημβρινό.
Η κανονική συζήτηση είναι ότι καμιά χώρα δεν μπορεί να απειλεί, να προειδοποιεί και να εκβιάζει και η μόνη οδός για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων είναι η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, οι Διεθνείς Συνθήκες και εν τέλει το Δικαστήριο της Χάγης.
Η Τουρκία και ο κ. Τσαβούσογλου με έξυπνο τρόπο έχουν παρασύρει την Αθήνα να συζητά στο δικό τους τερέν για το εάν δηλαδή οι γειτονικές χώρες επιχειρούν να την απομονώσουν και να την αποκλείσουν. Με το πραγματικό ζήτημα να είναι εντελώς διαφορετικό: ότι η Τουρκία επιχειρεί με κάθε τρόπο να ανατρέψει την γεωγραφία εκεί που δεν την βολεύει. Επιστρατεύοντας κάθε είδους αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων των γειτόνων της.
Η εικόνα ενός Έλληνα υπουργού Εξωτερικών να γίνεται πρωτοσέλιδο στην Τουρκία με την δήλωση ότι η «Ελλάδα αναγνωρίζει τα δικαιώματα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο» (παρά την συμπλήρωση περί δικαιωμάτων που αναγνωρίζει το Δίκαιο της Θάλασσας), δικαιώματα που φυσικά κανείς δεν έχει αμφισβητήσει, δημιουργεί και διαπραγματευτικά αρνητικό υπόβαθρο για την Ελλάδα. Διότι η Τουρκία, παρά την αναφορά σε δεύτερο χρόνο του κ. Κατρούγκαλου για την ανάγκη σεβασμού του Δικαίου της Θάλασσας, φρόντισε να ερμηνεύσει την δήλωση του Έλληνα υπουργού (ενώπιον του μάλιστα) ως παραδοχή ότι «καμία ενέργεια και κανένα σχέδιο δεν μπορούν να υλοποιηθούν στην Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς την Τουρκία».
Και αυτή πλέον η αντίληψη αλλά και οι άστοχες δηλώσεις περί των δικαιωμάτων της Τουρκίας λόγω των δεκάδων χιλιομέτρων ακτών στην Μεσόγειο (σ.σ. που παραπέμπουν ευθέως στην τουρκική θέση για μηδενισμό των θαλασσίων ζωνών του Καστελόριζου), θα αποτελέσουν μια ιδιαίτερα αρνητική βάση για την επανέναρξη, όταν γίνει, των διερευνητικών συνομιλιών.
Το εάν θα προσμετρηθούν και με ποιο τρόπο τα «χιλιόμετρα ακτών της Τουρκίας στην Μεσόγειο», δεν αποτελεί θέμα δηλώσεων ούτε του κ. Κατρούγκαλου, ούτε του κ. Τσαβούσογλου. Και το εάν τελικά η οριοθέτηση καταλήξει στο ΔΔ της Χάγης οπου πιθανόν κρίνει με βάση την (αρνητική για την Ελλάδα στην περίπτωση του Καστελόριζου, Αρχή της Αναλογικότητας), αυτό θα γίνει αφού προηγουμένως όμως η Τουρκία έχει αποδεχθεί ως βάση το Δίκαιο της Θάλασσας και την αναγνώριση πλήρους επήρειας στα νησιά και όλων των άλλων διατάξεων που σήμερα η Τουρκία δεν αποδέχεται.
Η συζήτηση περί των «χιλιομέτρων τουρκικών ακτών» δεν μπορεί να γίνει προκαταβολικά, καθώς έτσι απλώς και μόνο παραδίδεται αμαχητί, μια ιδιαίτερα σημαντική ελληνική διαπραγματευτική θέση.
Όσο για το Κυπριακό εκεί η προσγείωση στην πραγματικότητα ήταν ακόμη πιο ανώμαλη. Απέναντι στην ελληνική πλευρά που καλόπιστα πρότεινε την έναρξη συνομιλιών ώστε να «ακούσει τις ιδέες της Τουρκίας για την αντικατάσταση του συστήματος των Εγγυήσεων από άλλο μηχανισμό» , άκουσε τελικά τον κ. Τσαβούσογλου να δηλώνει ότι οι Εγγυήσεις κάθε άλλο παρά είναι αναχρονιστικές και ότι οι Εγγυήσεις είναι ακόμη περισσότερο αναγκαίες τώρα που γίνονται «μονομερείς ενέργειες (σ.σ. εννοώντας τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ).
Και φυσικά με τέτοια προσέγγιση είναι προφανές ότι δεν υπάρχει καν αφετηρία για συζήτηση, πολύ περισσότερο μάλιστα που ενόψει εκλογών αλλά και διαμόρφωσης νέων συσχετισμών στο εσωτερικό (με την πλήρη συμμαχία με το ακραίο εθνικιστικό κόμμα ΜΗΡ) είναι απίθανο να υπάρξει μεταστροφή της τουρκικής πολιτικής στο κυπριακό.
Σε ότι αφορά την ατζέντα για την «τουρκική μειονότητα», τα «μειονοτικά σχολεία που κλείνουν στην Θράκη» σε αντιδιαστολή με τα σχολεία που ανοίγουν στην Ίμβρο έστω και με ελάχιστους μαθητές, η απαγόρευση λειτουργίας των Συλλόγων με τον όρο τουρκικός στον τίτλο τους, το θέμα των οκτώ αξιωματικών, τέθηκαν όλα τα ζητήματα υπό μορφή καταλόγου από τουρκικής πλευράς. Απαντήθηκαν βεβαίως από τον κ. Κατρούγκαλο αλλά αυτό κάθε άλλο παρά καλύπτει τις προθέσεις της Άγκυρας.
Η εικόνα και το μήνυμα που εκπέμπεται είναι ότι τελικά ίσως να έχει και δίκιο η Τουρκία όταν διαμαρτύρεται για τον «αποκλεισμό» της. Δυστυχώς όλα αυτά συμβαίνουν την ίδια στιγμή που κρίσιμες περιφερειακές πρωτοβουλίες όπως οι Τριμερείς της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ αλλά και την Αίγυπτο για την εξασφάλιση ενεργειακών πόρων και ασφαλών οδών μεταφοράς τους προς την Ευρώπη, εκλαμβάνονται ως προσπάθειες «αποκλεισμού» της Τουρκίας. Πρωτοβουλίες που πλέον αποκτούν σημαντική γεωστρατηγική διάσταση, όπως φάνηκε και με την παρουσία του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο στα Ιεροσόλυμα και για πρώτη φορά δημιουργούν τις βάσεις για ένα πλαίσιο ασφάλειας έναντι της πιο ακραίας αναθεωρητικής πολιτικής στην Ανατολική Μεσόγειο, αυτή της Τουρκίας. Ας μην πυροβολούμε λοιπόν τα πόδια μας… Δεν πρόκειται ούτε έτσι να εξευμενισθεί η Άγκυρα, αν αυτό είναι που περιμένουν στην Αθήνα.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια