Του Νίκου Μελέτη
Μια κουβέντα που είπε ο κ. Τσιρώνης ο οποίος προφανώς ούτε χαράσσει πολιτική ούτε εκφράζει επίσημη πολιτική έδωσε την αφορμή για μια ανοικτή δημόσια συζήτηση για ένα σοβαρό εθνικό ζήτημα, με επιπόλαιο ,ανεύθυνο και συχνά επιζήμιο τρόπο.
Ο κ. Τσιρώνης είπε ότι το «Καστελόριζο δεν βρίσκεται στο Αιγαίο, αλλά στην Ανατολική Μεσόγειο».
Σε μια εξέταση του μαθήματος της Γεωγραφίας ο κ. Τσιρώνης ίσως θα έπαιρνε άριστα.
Όμως η συζήτηση, στην οποία και συμμετείχε ο κ. Τσιρώνης δεν αφορούσε την γεωγραφία αλλά κάτι πολύ σημαντικό. Τις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία και την προσπάθεια της γειτονικής χώρας να αμφισβητήσει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και να αποψιλώσει τα δικαιώματα που προσφέρει στην χώρα μας η Σύμβασή του Δικαίου της Θάλασσας και οι Διεθνείς Συνθήκες.
Η Τουρκία παγίως από όταν ξεκίνησαν οι Διερευνητικές Επαφές για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας το 2002 και με ιδιαίτερη έμφαση από το 2011 και μετά επιχείρησε να διαχωρίσει το Καστελόριζο ,από την Δωδεκάνησο και το Αιγαίο και πάντως όχι για λόγους γεωγραφικούς…
Ο κ. Νταβούτογλου το 2011 δήλωνε ότι το Καστελόριζο δεν ανήκει στο Αιγαίο αλλά στην Μεσόγειο και είχε θέσει επισήμως στον τότε υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα την εξαίρεση του Καστελόριζου από τις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπιδας ζητώντας να υπάρξουν δυο παράλληλες διαπραγματεύσεις μεταξύ των δυο χωρών , η μια στο Αιγαίο και η άλλη στην Ανατολική Μεσόγειο. Πρόταση φυσικά που είχε απορριφθεί κατηγορηματικά.
Η Ελλάδα παγίως υποστηρίζει ότι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία πρέπει να γίνει σε όλο το μήκος των μεταξύ τους θαλασσίων συνόρων , από τις εκβολές του Έβρου έως και το Καστελόριζο και δεν νοείται να υπάρξει αποσπασματική συμφωνία για τμήματα μόνον των θαλασσίων συνόρων.
Και φυσικά κρίσιμη θέση στην διαπραγμάτευση έχει το Καστελόριζο καθώς η ελληνική διαπραγματευτική θέση είναι προφανές ότι θα απαιτεί την πλήρη επήρεια του Καστελόριζου , που εφόσον εφαρμοσθεί θα αποδώσει το μεγαλύτερο κομμάτι της υφαλοκρηπιδας μεταξύ Κύπρου και Κρήτης ,στην Ελλάδα.
Η Τουρκία επιδιώκει την «διάσπαση» αυτή για έναν και μόνον λόγο . Γνωρίζοντας ότι το Δίκαιο της Θάλασσας ευνοεί την Ελλάδα επιχειρεί με κάθε τρόπο να ανατρέψει αυτή την πραγματικότητα.
Καθώς στο Αιγαίο τα ελληνικά νησιά δημιουργούν ένα αρνητικό για την Τουρκία τετελεσμένο το οποίο όσο κι αν επιχειρήσει να υπονομεύσει δεν μπορεί να ανατρέψει ,θέλει να επιδιώξει μια «δίκαιη» οριοθέτηση στο Αιγαίο που για να είναι «δίκαιη» θα πρέπει να γίνουν «εκπτώσεις» από τα δικαιώματα τα οποία προσφέρει στην χώρα μας το Δίκαιο της Θάλασσας και συγχρόνως να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της στην Ανατολική Μεσόγειο , κάτι που μπορεί να το πετύχει με ξεχωριστή διαπραγμάτευση.
Στο Αιγαίο η Τουρκία αμφισβητεί ως βάση οριοθέτησης και συμφωνίας το Δίκαιο της Θάλασσας ,το οποίο όμως θα επικαλεσθεί στην Ανατολική Μεσόγειο, προσδοκώντας στην εφαρμογή της Αρχής της Αναλογικότητας. Βάσει της Αρχής αυτής που αποτελεί νομολογία του Δ.Δ. της Χάγης η υφαλοκρηπίδα που θα της αποδοθεί θα είναι αντίστοιχη του μήκους των ακτών της με απόδοση μειωμένης επήρειας στο Καστελόριζο.
Με το σπάσιμο της διαπραγμάτευσης η πρώτη για το Αιγαίο και η δεύτερη για την Ανατολική Μεσόγειο ,η Τουρκία απλώς θέλει να κερδίσει ,στην μια υποστηρίζοντας την μη εφαρμογή του Δικαίου της Θάλασσας και στην άλλη ακριβώς ζητώντας την εφαρμογή του.
Σε μια συνολική διαπραγμάτευση όμως η εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας από το ΔΔ της Χάγης στην Ανατολική Μεσόγειο είναι προφανές ότι θα γίνει με μέτρο και θα επιφέρει ευνοϊκές για την Ελλάδα ρυθμίσεις στο Αιγαίο ,προκειμένου να επιτευχθεί «δίκαιη» λύση.
Επίσης ,για να φθάσουμε στο σημείο αυτό θα πρέπει προηγουμένως η Τουρκία να έχει εγκαταλείψει την θεωρία των «γκρίζων ζωνών» να έχει αποδεχθεί ως βάση επίλυσης της διαφοράς το Δίκαιο της Θάλασσας και την προσφυγή στην Χάγη εφόσον οι συνομιλίες δεν καταλήξουν…
Και για να σταματήσει η ανόητη συζήτηση που άνοιξε από τον κ. Τσιρώνη. Η Τουρκία δεν αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία του Καστελόριζου και μάλιστα και ο κ.Νταβούτογλου δημοσίως έχει δηλώσει ότι το Καστελόριζο ανήκει στην Ελλάδα.
Εξάλλου τόσο η Συνθήκη της Λωζάνης όσο και η Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων είναι σαφείς για το καθεστώς του Καστελόριζου, όπως επίσης και για το ότι ιστορικά και πολιτικά το Καστελόριζο συνδέονταν πάντοτε με την Δωδεκάνησο, ενώ και διοικητικά από την ενσωμάτωση του στο Ελληνικό κράτος ανήκει στην Δωδεκάνησο (που παρά το όνομα της έχει δεκατέσσερα νησιά).
Συνθήκη Λωζάνης
Άρθρον 15
«Η Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας παντός δικαιώματος και τίτλου επί των κάτωθι απαριθμουμένων νήσων, τουτέστι της Αστυπαλαίας, Ρόδου, Χάλκης, Καρπάθου, Κάσσου, Τήλου, Νισύρου, Καλύμνου ,Λέρου , Πάτμου, Λειψούς, Σύμης και Κω, των κατεχομένων νυν υπό της Ιταλίας και των νησίδων των εξ αυτών εξαρτώμενων ,ως και της νήσου Καστελόρίζου»
Ο καθορισμός του καθεστώτος των νησίδων στην περιοχή έγινε βάσει της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 16 της Συνθήκης της Λωζάννης με την Συμφωνία που υπέγραψαν η Ιταλία και η Τουρκία στις 4 Ιανουαρίου 1932 οπου οροθετήθηκαν και τα σύνορα στην περιοχή του Καστελόριζου.
Στην Ιταλική κυριαρχία παραχωρήθηκαν οι «ακόλουθες νησίδες που περιλαμβάνονται μέσα στην περιφέρεια που διαγράφεται με κέντρο τον θόλο της εκκλησίας της πόλης του Καστελόριζου και με ακτίνα από το σημείο αυτό μέχρι το ακρωτήρι του Αγίου Στεφάνου (άρθρο 3): Ψωράδια, Πολυφάδος, Αγ. Γεώργιος ,Ψωμί,οι ύφαλοι Κουτσουμπόρας, Μαύρο Ποϊνάκι ,Μαύρο Ποΐνης. Και εκτός αυτών αποφασίστηκε να δοθούν στην Ιταλία και οι ακόλουθες εκτός περιφέρειας νησίδες (τέλος του άρθρου 3): Ρω (Αγ. Γεώργιος) Δρακονέρα, Ρως και Υψηλή (Στρογγύλη).
Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων 10 Φεβρουαρίου 1947
Τα νησιά που είχαν τεθεί υπό την κυριαρχία της Ιταλίας περιέρχονται στην κυριαρχία της Ελλάδας
Άρθρο 14
«1. Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου τας κατωτέρω απαριθμουμένας, ήτοι: Αστυπάλαιαν, Ρόδον, Χάλκην, Κάρπαθον, Κάσον, Τήλον, Νίσυρον, Κάλυμνον, Λέρον , Πάτμον, Λιψόν, Σύμην , Κω και Καστελόριζον ,ως και τας παρακειμένας νησίδας».
Η συζήτηση λοιπόν για το Καστελόριζο είναι χωρίς περιεχόμενο εφόσον δεν γίνεται μεταξύ μαθητών της πέμπτης δημοτικού στο μάθημα της γεωγραφίας.
Εκτός εάν ανοίγουν την συζήτηση και την πυροδοτούν όσοι πιστεύουν ότι προκειμένου να τα «βρούμε» με την Τουρκία, δεν έχει και τόση σημασία το Καστελόριζο ,η υφαλοκρηπίδα, η ΑΟΖ και ότι το Αιγαίο και η Μεσόγειος «ανήκει τα ψάρια του».
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια