Γράφει ο Άρης Χατζηστεφάνου
Καθώς οι εκατέρωθεν βομβαρδισμοί, που πραγματοποίησαν τα τελευταία 24ωρα Ινδία και Πακιστάν, δημιουργούν φόβους γενικευμένης σύρραξης μεταξύ δυο πυρηνικών δυνάμεων, ελάχιστοι δίνουν προσοχή στο (όχι και τόσο) αόρατο χέρι που πυροδότησε την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης.
Θεωρητικά, αφορμή αποτέλεσαν οι τρομοκρατικές επιθέσεις που πραγματοποίησε η ισλαμική οργάνωση Jaish-e Mohammed, στις ελεγχόμενες από την Ινδία περιοχές του Κασμίρ. Το πραγματικό «πράσινο φως» όμως για τους βομβαρδισμούς που πραγματοποίησε η πολεμική αεροπορία της Ινδίας ίσως να άναψε στον Λευκό Οίκο.
Όταν ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Τζον Μπόλτον, δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον «υποστηρίζει το δικαίωμα της Ινδίας να αμύνεται απέναντι σε επιθέσεις τρομοκρατών που έχουν την έδρα τους σε άλλες χώρες», το Νέο Δελχί γνώριζε ότι μπορεί να προχωρήσει στα σχέδιά του. Η δήλωση Μπόλτον και οι μετέπειτα δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, μπορούν να χαρακτηριστούν σαν ένα «δώρο» για τον Ινδό πρωθυπουργό, Ναρέντα Μόντι, ο οποίος προετοιμάζεται για μια κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση. Το παρασκήνιο της σύγκρουσης όμως ξεπερνά τα στενά μικροπολιτικά όρια.
Η σύγκρουση Ινδίας — Πακιστάν είναι γέννημα της βρετανικής αποικιοκρατίας αλλά αναζωπυρώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα με παρέμβαση της Ουάσιγκτον, που στηρίζει τη μια από τις δυο πλευρές προκειμένου να τιμωρήσει την άλλη. Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, η συμμετοχή της Ινδίας στο Κίνημα των Αδεσμεύτων έστρεψε τις ΗΠΑ προς το Πακιστάν, το οποίο με την πολιτική κάλυψη του Λευκού Οίκου και τα χρήματα της Σαουδικής Αραβίας μετατράπηκε σε εργαστήριο «παραγωγής» ισλαμιστών τρομοκρατών (αρχικά των Μουτζαχεντίν και αργότερα των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα). Κάθε φορά όμως που το Ισλαμαμπάντ «αλληθώριζε» από τη στρατηγική του σχέση με την Ουάσιγκτον, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ του έδειχνε και πάλι τον σωστό δρόμο συμμαχώντας με την Ινδία.
Αυτό είναι και το σκηνικό των τελευταίων χρόνων. Όταν το Πακιστάν άρχισε να στρέφεται προς την Κίνα, οι ΗΠΑ μετέτρεψαν την Ινδία σε βασικό κέντρο ανεφοδιασμού των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στην περιοχή — ουσιαστικά δηλαδή σε ένα ακόμη προπύργιο στην προσπάθεια στρατηγικού αποκλεισμού της Κίνας.
Πυροδοτώντας ένα νέο κύκλο έντασης, η Ουάσιγκτον φιλοδοξεί να πετύχει σειρά διαφορετικών στόχων: να τιμωρήσει το Πακιστάν για τα ανοίγματά του προς την Κίνα, να προκαλέσει γενικευμένη αστάθεια σε μια περιοχή που δραστηριοποιείται οικονομικά το Πεκίνο αλλά και να προειδοποιήσει το Νέο Δελχί ότι χρειάζεται περισσότερο από ποτέ τη στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ. Οι πρόσφατες αποφάσεις της Ινδίας να αγοράσει πετρέλαιο από το Ιράν και τη Βενεζουέλα, αψηφώντας τις αμερικανικές κυρώσεις, εξόργισαν τον Λευκό Οίκο. Μια χώρα όμως που θα βρίσκεται σε διαρκή απειλή πολέμου θα σκεφτεί διπλά, αν θέλει να αμφισβητεί τις εντολές του Λευκού Οίκου.
Η πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ ίσως δεν διαφέρει σε τίποτα από αυτή που ακολούθησαν όλοι οι προκάτοχοί του μετά την κατάρρευση της πρώην ΕΣΣΔ, όταν η Κίνα μετατράπηκε στον υπ' αριθμόν ένα γεωστρατηγικό και οικονομικό αντίπαλο των ΗΠΑ. Υπάρχει όμως μια φρικιαστική διαφορά. Η Ινδία και το Πακιστάν αποτελούν πλέον πυρηνικές δυνάμεις. Η αντιπαράθεσή τους δεν αποτελεί απλώς κατάλοιπό των μετα-αποικιακών συγκρούσεων, αλλά εν δυνάμει εικόνα από το μέλλον των πυρηνικών πολέμων. Καθώς οι δυο χώρες διαθέτουν τακτικά πυρηνικά όπλα (δηλαδή πυρηνικές κεφαλές χαμηλής ισχύος, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μάχες περιορισμένης γεωγραφικής έκτασης) θα μπορούσαν να προσφέρουν μια πρόγευση των σύγχρονων πυρηνικών συρράξεων.
Αυτό ακριβώς είναι άλλωστε και το νέο πυρηνικό δόγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες με εντολή του Ντόναλντ Τραμπ αντικαθιστούν σταδιακά τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα με τακτικά πυρηνικά. Με αυτό τον τρόπο όμως διαλύεται η λεγόμενη «ισορροπία του τρόμου» που γνωρίσαμε από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου — η αντίληψη δηλαδή ότι κανένας ηγέτης πυρηνικής δύναμης δεν θα πατήσει το κουμπί για την εκτόξευση πυρηνικών πυραύλων καθώς γνωρίζει ότι θα καταστρέψει ολοκληρωτικά και τη δική του χώρα. Οι νέοι πυρηνικοί πόλεμοι θα είναι πολύ πιο εύκολο να ξεκινήσουν και φυσικά πολύ πιο εύκολο να κλιμακωθούν.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια