Του Πέτρου Χασάπη *
Πρόσφατα, στην πρώτη ψηφοφορία για την αναθεώρηση του Συντάγματος, την οποία τα συστημικά ΜΜΕ την πέρασαν χωρίς πολλά πολλά και χωρίς συζητήσεις στα γνωστά περί άλλων πάνελ, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ συμφώνησαν και ψήφισαν, χωρίς να το πάρουν είδηση οι πολίτες, να
διατηρηθεί πλήρως η συνταγματική προστασία της ατιμωρησίας πρωθυπουργών και υπουργών.
Συγκεκριμένα συμφώνησαν χωρίς καμία διαφωνία και υπερψήφισαν την πλήρη διατήρηση του απαράδεκτου άρθρου 86 του Συντάγματος και μόνο για τα μάτια αφελών ψηφοφόρων, συμφώνησαν να αφαιρέσουν τη μικρή αποσβεστική προθεσμία που προβλέπει το άρθρο αυτό. Αυτή η πρόταση υπερψηφίστηκε από ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ και φυσικά θα είναι η μόνη σίγουρη που θα ψηφίσουν και πάλι από κοινού στην επόμενη βουλή, απλά για να ακυρώσουν, για μια δεκαετία, κάθε άλλη αναθεώρηση του απαρχαιωμένου και χρεοκοπημένου Συντάγματος. Οι υπόλοιπες δήθεν προτάσεις που έπεσαν στο τραπέζι και φυσικά δεν υπερψηφίστηκαν και από τους δύο και δεν πρόκειται να ισχύσουν, θεωρώ ότι ήταν μόνο ένα προπέτασμα καπνού, για να μην αντιληφθεί ο κόσμος τι ακριβώς γίνεται.
Όμως, για να συνειδητοποιήσει ο αναγνώστης τι ακριβώς σημαίνει αυτό το απαράδεκτο άρθρο 86, για την ευθύνη των υπουργών, θα πρέπει κατ’ αρχήν να ρίξει μια ματιά στην πιο κάτω διαχρονική εξέλιξη της συνταγματικής προστασίας των μελών των κυβερνήσεων, νυν και πρώην. Άλλωστε το θέμα αυτό αφορά όλους μας. Αφορά την προστασία των συμφερόντων όλων μας ως πολιτών, τα οποία συμφέροντά μας πλήττονται από τις κυβερνήσεις και αυτό το ζούμε έντονα τα τελευταία χρόνια. Παρατίθεται λοιπόν η διαχρονική εξέλιξη του σχετικού άρθρου 86 του Συντάγματος που προστατεύει τα μέλη της κυβέρνησης σε όλα τα Συντάγματα, από το Σύνταγμα του 1952 μέχρι σήμερα.
Παρατίθεται κατ' αρχήν η διαχρονική εξέλιξη του ίδιου άρθρου: 1) από το Σύνταγμα του 1952, 2) στο χουντικό Σύνταγμα του 1973 (έχει σημασία αυτό), 3) στο μεταπολιτευτικό Σύνταγμα του Καραμανλή του 1975 και τέλος φυσικά 4) στην αναθεώρηση του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου του 2001.
Στο τέλος του άρθρου, διαβάστε μόνοι σας τα ίδια τα σχετικά συνταγματικά άρθρα, που παρατίθενται αυτούσια και βγάλτε τα συμπεράσματά σας, απλά εγώ θα κάνω μερικές παρατηρήσεις και σας καλώ να συγκρατήσετε τα νεύρα σας:
1) Το κείμενο του ίδιου άρθρου διαχρονικά έχει αυξηθεί σε όγκο από το πιο απλό του 1952, φτάνοντας στο σημερινό τεράστιο άρθρο, το οποίο αποτελεί οχυρό εκ "μπετόν αρμέ" προστασίας του πολιτικού συστήματος απέναντι στην κοινωνία. Αυτή είναι η σημερινή έννοια της «δημοκρατίας».
2) Το χουντικό Σύνταγμα:
Προσθέτει για πρώτη φορά την προστασία, ότι εφόσον κατά την διεξαγωγή διοικητικής εξέτασης (προσέξτε και όχι κάθε εξέτασης, όπως λέει το σημερινό) προκύψουν στοιχεία για εν ενεργεία υπουργό, τότε αμέσως (το σημερινό αμελλητί) η δικογραφία μεταβιβάζεται στη Βουλή. Επιπλέον προσέθεσε προστασία και για τους υφυπουργούς.
3) Το Σύνταγμα του Καραμανλή:
Α) Προσέθεσε για πρώτη φορά και τους διατελέσαντες υπουργούς και υφυπουργούς, δηλαδή επεξέτεινε την προστασία των υπουργών κ.λ.π. όχι μόνο για τους εν ενεργεία που ήταν μέχρι τότε αλλά και για τους διατελέσαντες.
Β) Διατήρησε την μεταβίβαση της δικογραφίας στη Βουλή όταν διαπιστώνεται ευθύνη υπουργού κ.λ.π. αλλά μόνο στα πλαίσια διοικητικής εξέτασης.
Γ) Όμως απάλειψε την χουντική διακοπή της εξέτασης και όρισε ότι η δικογραφία θα μεταβιβαστεί στη Βουλή, αφού πρώτα περατωθεί η διοικητική εξέταση. Δηλαδή αφού πρώτα αποκαλυφθεί ολόκληρη η αλήθεια.
4) Η αναθεώρηση Βενιζέλου του 2001
Προσέθεσε απίστευτα πράγματα, έκανε τα πάντα, πρόσθεσε τα πάντα και πολλά άλλα επιπλέον. Συγκεκριμένα:
Α) Όρισε ως αρμόδια για την δίωξη ΜΟΝΟ τη Βουλή και όχι και τα αρμόδια δικαστικά όργανα.
Β) Διατήρησε φυσικά την προστασία και για τους διατελέσαντες υπουργούς κ.λ.π..
Γ) Τόνισε ότι τους προστατεύει και από τα ποινικά αδικήματα (εγκλήματα)!!!.
Δ) Απαγόρευσε στη Βουλή να θεσπίσει ιδιώνυμα εγκλήματα κατά υπουργών κ.λ.π., ώστε να μην υπάρξει ποτέ περίπτωση να τιμωρηθούν με κάποιοι νόμο «από την πίσω πόρτα»..
Ε) Επανέφερε την χουντική άμεση διακοπή της εξέτασης, όχι μόνο για τη διοικητική εξέταση, αλλά για κάθε εξέταση.
ΣΤ) Όρισε ότι διακόπτεται αμέσως όχι μόνο η διοικητική εξέταση, όπως όριζε η χούντα, αλλά κάθε ανάκριση, προανάκριση, προκαταρκτική εξέταση και φυσικά και διοικητική εξέταση και ο σχετικός φάκελος αποστέλλεται αμελλητί στη Βουλή. Δηλαδή δεν διακόπτει άμεσα την διεξαγόμενη ΕΔΕ, αλλά απαγόρευσε και στους εισαγγελείς και ανακριτές να συνεχίσουν την ποινική έρευνα μέχρι τέλους, ώστε να αποκαλυφθεί η αλήθεια και μετά (έστω) να διαβιβάσουν το φάκελο στη Βουλή, ανατρέποντας πλήρως την διάταξη Καραμανλή, προχωρώντας πιο πέρα και από τη χούντα!!!!!
Ζ) Εισήγαγε μια πολυδαίδαλη διαδικασία εντός του Κοινοβουλίου, όταν φτάσει εκεί ο σχετικός φάκελος και το χειρότερο:
Η) Εισήγαγε στην παράγραφο 3 του άρθρου 86 συντομότατη παραγραφή των εγκλημάτων των μελών της κυβέρνησης.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Όπως είπα στην αρχή, σήμερα ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ προτείνουν στη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, να απαλειφθεί ΜΟΝΟ το ανωτέρω εδάφιο Η, δηλαδή τη σύντομη αποσβεστική προθεσμία των εγκλημάτων των υπουργών και πρωθυπουργών και αφήνουν ολόκληρο το υπόλοιπο άρθρο όπως ακριβώς έχει.
Προφανώς, η ορθή Λύση είναι να καταργηθεί πλήρως το ανωτέρω επαίσχυντο άρθρο 86.
Ακολουθούν ολόκληρα τα σχετικά Συνταγματικά κείμενα και βγάλτε εσείς τα συμπεράσματά σας:
Σύνταγμα 1952 άρθρο 80.
Η Βουλή έχει το δικαίωμα να κατηγορεί τους υπουργούς κατά τους περί ευθύνης των Υπουργών νόμους ενώπιον του επί τούτω δικαστηρίου, όπερ, προεδρευόμενον υπό του Προέδρου του Αρείου Πάγου, συγκροτείται εκ δώδεκα δικαστών κληρουμένων υπό του Προέδρου της Βουλής εν δημοσία συνεδριάσει εξ απάντων των προ της κατηγορίας διωρισμένων Αεροπαγιτών, εφετών και προέδρων αυτών, κατά τα ειδικότερον δια νόμου οριζόμενα.
Χουντικό Σύνταγμα 1973 άρθρο 94.
1. Η Βουλή έχει το δικαίωμα να κατηγορεί τα μέλη της Κυβερνήσεως και τους Υφυπουργούς κατά τους περί ευθύνης Υπουργών νόμους ενώπιον του επί τούτω Δικαστηρίου, το οποίον, προεδρευόμενον υπό του Προέδρου του Αρείου Πάγου, συγκροτείται εκ δώδεκα δικαστών, κληρουμένων υπό του προέδρου της Βουλής εν δημοσία συνεδριάσει εξ απάντων των προ της κατηγορίας διωρισμένων Αεροπαγιτών και προέδρων Εφετών κατά τα ειδικότερον δια νόμου οριζόμενα.
2. Δίωξης, ανάκρισης ή προανάκρισης κατά μέλους Κυβερνήσεως ή Υφυπουργού δεν επιτρέπεται πριν η Βουλή αποφασίσει περί τούτου. Ως ανάκρισης νοείται και πάσα διοικητική εξέτασις. Εάν κατά την διεξαγωγήν διοικητικής εξετάσεως προκύψουν στοιχεία δυνάμενα να θεμελιώσουν ευθύνη μέλους Κυβερνήσεως ή Υφυπουργού, οι ενεργούντες αυτήν διακόπτουν παρ΄ ευθύς την εξέτασιν και διαβιβάζουν δια του Εισαγγελέως τα προκύψαντα στοιχεία εις την Βουλήν.
3. Η Βουλή αποφασίζει περί διατυπώσεως κατηγορίας εναντίον μέλους της Κυβερνήσεως ή Υφυπουργού μετά την διενέργειαν εξετάσεως και υποβολήν πορίσματος του εν άρθρω 127 Επιτρόπου, ως νόμος ορίζει.
Σύνταγμα Μεταπολίτευσης του Καραμανλή 1975 άρθρο 86
1. Η Βουλή έχει το δικαίωμα να κατηγορεί τους διατελούντες ή διατελέσαντας μέλη Κυβερνήσεως και τους Υφυπουργούς κατά τους περί ευθύνης Υπουργών νόμους, ενώπιον του επί τούτω Δικαστηρίου, το οποίον, προεδρευόμενον υπό του Προέδρου του Αρείου Πάγου, συγκροτείται εκ δώδεκα δικαστών, κληρουμένων υπό του Προέδρου της Βουλής εν δημοσία συνεδριάσει εξ απάντων των προ της κατηγορίας διωρισμένων Αεροπαγιτών και Προέδρων Εφετών, κατά τα υπό του νόμου οριζόμενα.
2. Δίωξις, ανάκρισις ή προανάκρισις κατά των αν παραγράφω 1 προσώπων δια πράξεις ή παραλείψεις τελεσθείσας αν τη ασκήσει των καθηκόντων των, δεν επιτρέπεται άνευ προηγουμένης περί τούτου αποφάσεως της Βουλής.
Εάν κατά την διεξαγωγήν διοικητικής εξετάσεως προκύψουν στοιχεία δυνάμενα να θεμελιώσουν ευθύνην μέλους Κυβερνήσεως ή Υφυπουργού, κατά τας διατάξεις του νόμου περί ευθύνης Υπουργών, οι ενεργήσαντες αυτήν διαβιβάζουν ταύτα μετά το πέρας της διοικητικής εξετάσεως δια του αρμοδίου εισαγγελέως εις την Βουλήν.
Μόνη η Βουλή έχει το δικαίωμα να αναστέλλει την ποινικήν δίωξην.
3. Μη περατωθείσεης της διαδικασίας επί της προτάσεως κατά Υπουργού ή Υφυπουργού δι΄ οιονδήποτε λόγον, περιλαμβανομένου και του της παραγραφής, η Βουλή δύναται, αιτήσει του κατηγορηθέντος, δι΄ αποφάσεώς της να συστήσει ειδικήν επιτροπήν εκ βουλευτών και ανωτάτων δικαστικών λειτουργών, προς έλεγχον της κατηγορίας ως ο Κανονισμός ορίζει.
Αναθεώρηση Βενιζέλου 2001 άρθρο 86.
1. Μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της Κυβέρνησης ή Υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως νόμος ορίζει. Απαγορεύεται η θέσπιση ιδιώνυμων υπουργικών αδικημάτων.
2. Δίωξη, ανάκριση, προανάκριση ή προκαταρκτική εξέταση κατά των προσώπων και για τα αδικήματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 δεν επιτρέπεται χωρίς προηγούμενη απόφαση της Βουλής κατά την παράγραφο 3.
Αν στο πλαίσιο άλλης ανάκρισης, προανάκρισης, προκαταρκτικής εξέτασης ή διοικητικής εξέτασης προκύψουν στοιχεία, τα οποία σχετίζονται με τα πρόσωπα και τα αδικήματα της προηγούμενης παραγράφου, αυτά διαβιβάζονται αμελλητί στη Βουλή από αυτόν που ενεργεί την ανάκριση, προανάκριση ή εξέταση.
3. Πρόταση άσκησης δίωξης υποβάλλεται από τριάντα τουλάχιστον βουλευτές. Η Βουλή, με απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, συγκροτεί ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, διαφορετικά, η πρόταση απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη. Το πόρισμα της επιτροπής του προηγούμενου εδαφίου εισάγεται στην Oλομέλεια της Βουλής η οποία αποφασίζει για την άσκηση ή μη δίωξης. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.
Η Βουλή μπορεί να ασκήσει την κατά την παράγραφο 1 αρμοδιότητά της μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος.
Με τη διαδικασία και την πλειοψηφία του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής η Βουλή μπορεί οποτεδήποτε να ανακαλεί την απόφασή της ή να αναστέλλει τη δίωξη, την προδικασία ή την κύρια διαδικασία.
4. Αρμόδιο για την εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων σε πρώτο και τελευταίο βαθμό είναι, ως ανώτατο δικαστήριο, Ειδικό Δικαστήριο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από έξι μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και επτά μέλη του Αρείου Πάγου. Τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου κληρώνονται, μετά την άσκηση δίωξης, από τον Πρόεδρο της Βουλής σε δημόσια συνεδρίαση της Βουλής, μεταξύ των μελών των δύο ανώτατων αυτών δικαστηρίων, που έχουν διορισθεί ή προαχθεί στο βαθμό που κατέχουν πριν από την υποβολή πρότασης για άσκηση δίωξης. Του Ειδικού Δικαστηρίου προεδρεύει ο ανώτερος σε βαθμό από τα μέλη του Αρείου Πάγου που κληρώθηκαν και μεταξύ ομοιόβαθμων ο αρχαιότερος.
Στο πλαίσιο του Ειδικού Δικαστηρίου της παραγράφου αυτής λειτουργεί Δικαστικό Συμβούλιο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από δύο μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και τρία μέλη του Αρείου Πάγου. Τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου δεν μπορεί να είναι και μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου. Με απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου ορίζεται ένα από τα μέλη του που ανήκει στον Άρειο Πάγο ως ανακριτής. Η προδικασία λήγει με την έκδοση βουλεύματος.
Καθήκοντα εισαγγελέα στο Ειδικό Δικαστήριο και στο Δικαστικό Συμβούλιο της παραγράφου αυτής ασκεί μέλος της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου που κληρώνεται μαζί με τον αναπληρωτή του. Το δεύτερο και τρίτο εδάφιο της παραγράφου αυτής εφαρμόζονται και για τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου ενώ το δεύτερο εδάφιο και για τον εισαγγελέα.
Σε περίπτωση παραπομπής προσώπου που είναι ή διετέλεσε μέλος της Κυβέρνησης ή Υφυπουργός, ενώπιον του Ειδικού Δικαστηρίου συμπαραπέμπονται και οι τυχόν συμμέτοχοι, όπως νόμος ορίζει.
5. Αν για οποιονδήποτε άλλο λόγο, στον οποίο περιλαμβάνεται και η παραγραφή, δεν περατωθεί η διαδικασία που αφορά δίωξη κατά προσώπου που είναι ή διετέλεσε μέλος της Κυβέρνησης ή Υφυπουργός, η Βουλή μπορεί, ύστερα από αίτηση του ίδιου ή των κληρονόμων του, να συστήσει ειδική επιτροπή στην οποία μπορούν να μετέχουν και ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί για τον έλεγχο της κατηγορίας.
* Δικηγόρος και Οικονομολόγος, μελετητής του Συνταγματικού Δικαίου
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια