Η κυβέρνηση «γκριζάρει» το Αιγαίο

Απαγορευμένη ζώνη εδώ και είκοσι ημέρες το σύμπλεγμα των Φούρνων για όλους τους Ελληνες. Η σύμπτωση (;) με την απαίτηση της τρόικας για εκκένωση των μικρών νησιών

Από τον Ανδρέα Καψαμπέλη

Την ώρα που η Τουρκία συνεχίζει τις προκλήσεις στο Αιγαίο, όπως κατέδειξε και το νέο περιστατικό τα ξημερώματα της Παρασκευής, το τελευταίο διάστημα έχει μετατραπεί, σύμφωνα με πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», σε «απαγορευμένη ζώνη» το σύμπλεγμα των Φούρνων για όλους τους Έλληνες, ακόμη και για τους μόνιμους κατοίκους των νησιών.

Επίσης, ακολουθείται μια νέα -άκρως ανησυχητική- τακτική όσον αφορά τα θέματα έρευνας και διάσωσης στην περιοχή των Ιμίων, η οποία προκαλεί -αν μη τι άλλο- σοβαρά ερωτήματα για τη στάση που ακολουθεί πλέον η ελληνική πλευρά απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα.

Η κατάσταση στην περιοχή των Φούρνων έχει αλλάξει άρδην το τελευταίο εικοσαήμερο, από τότε δηλαδή που υψώθηκε η ελληνική σημαία από τρεις νεαρούς Έλληνες στη βραχονησίδα Μικρός Ανθρωποφάς στη μνήμη του ηρωικού πιλότου Γιώργου Μπαλταδώρου. Ακολούθησαν οι ισχυρισμοί του πρωθυπουργού της Τουρκίας Γιλντιρίμ ότι η τουρκική ακτοφυλακή κατέβασε την ελληνική σημαία, κάτι που επισήμως όμως δεν επιβεβαιώθηκε.

Οι περίπου 20 νησίδες και βραχονησίδες παραμένουν υπό τον κλοιό του Λιμενικού και η πρόσβαση σε αυτές δεν επιτρέπεται. Ομως, το σημαντικό είναι ότι η απαγόρευση δεν περιορίζεται μόνο σε επισκέπτες ή δημοσιογράφους, που θα μπορούσε υπό μία έννοια να είναι κατανοητή λόγω των συνθηκών έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αν και πρόκειται για ελληνική επικράτεια, τις τελευταίες τρεις εβδομάδες έχει επιβληθεί απαγορευτικό και στους κατοίκους του συμπλέγματος των Φούρνων οι οποίοι διατηρούν περιουσίες στις διάσπαρτες νησίδες. Είναι κυρίως οικογένειες μεγάλης ηλικίας, με χωράφια τα οποία χρησιμοποιούν ως βοσκοτόπια. Μέχρι πριν από έναν μήνα μετέβαιναν εκεί για να φροντίζουν και να συντηρούν τα ζώα δίχως πρόβλημα. Με απορία και προβληματισμό φέρεται τώρα ότι αντιμετωπίζουν την απαγόρευση να προσεγγίσουν, όπως έκαναν επί δεκαετίες, τις νησίδες, έστω για να ποτίσουν για λίγη ώρα τα κοπάδια τους.

Νέα εγκατάλειψη

Για τους περισσοτέρους εξ αυτών μάλιστα είναι και ζήτημα βιοπορισμού, καθώς πρόκειται για φτωχές οικογένειες οι οποίες σε κάθε περίπτωση αποτελούν και τους σύγχρονους Ακρίτες των ανατολικών συνόρων μας. Τώρα βιώνουν μια δεύτερη εγκατάλειψη - οικονομικής μορφής.
Σε αυτή την κατηγορία συγκαταλέγεται και η οικογένεια ενός εκ των τριών νεαρών που είχαν υψώσει τις ελληνικές σημαίες. Οπως είχε δηλώσει με παράπονο ο Νίκος Μαρούδας, θείος του Χαράλαμπου Τσαγαλά, «έχουμε οικογενειακά χωράφια στον Μεγάλο Ανθρωποφάγο - ο Μικρός Ανθρωποφάγος είναι ο μισός της γιαγιάς μου. Ζούσαν σε αυτά τα νησιά, είχαμε ζώα...».

Tο σύμπλεγμα των Φούρνων

Το γεγονός αποκτά και μια άλλη διάσταση, μείζονος διπλωματικής σημασίας: Εφόσον συνεχιστεί η κατάσταση αυτή, είναι ορατός ο κίνδυνος να διευκολυνθεί έτι περαιτέρω η de facto γκριζοποίηση του ανατολικού Αιγαίου, όπως επιδιώκει η Τουρκία, λόγω της απόλυτης ερήμωσης και νέκρωσης των νησιών και νησίδων. Το κρίσιμο σημείο εντοπίζεται στο άρθρο 121 της Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, που ορίζει ότι «βράχοι, οι οποίοι δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινη διαβίωση ή δική τους οικονομική ζωή, δεν έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη ή υφαλοκρηπίδα», σε αντίθεση με τα κατοικημένα νησιά. Είναι η ίδια διεθνής σύμβαση που επιτρέπει την επέκταση των χωρικών υδάτων μας σε 12 μίλια, την οποία όμως η Αγκυρα χαρακτηρίζει εχθρική ενέργεια και τη θεωρεί casus belli.

Κατά το παρελθόν, πάντως, όταν (το καλοκαίρι του 1995) ήταν υπουργός Αιγαίου το σημερινό κορυφαίο κομματικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Αντώνης Κοτσακάς, είχε εκδηλώσει την πρόθεση «να δημιουργηθούν στοιχειώδεις συνθήκες επιβίωσης» στα ακατοίκητα βράχια του Αιγαίου. «Σε κάθε βραχονησίδα εγκαθίστανται από μία ελληνική σημαία, μία δεξαμενή με πόσιμο νερό και μια άλλη με καύσιμα», θα χτιστούν «από ένα εκκλησάκι και ένα πέτρινο κτίριο» που «μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως κατάλυμα είτε ως καταφύγιο», θα παρέχονται δε υλικές διευκολύνσεις «σε όποιον επιθυμήσει να περάσει λίγες εβδομάδες οικολογικού τουρισμού εκεί», όπως είχε ανακοινώσει, προκειμένου να ενεργοποιηθεί το άρθρο 121. Η Αγκυρα απάντησε λίγο αργότερα με τις γκρίζες ζώνες και την αμφισβήτηση της κυριότητας των ακατοίκητων νησίδων του Αιγαίου, και το σχέδιο δεν προχώρησε...

Σήμερα, η ελληνική πλευρά κάνει μόνη της κινήσεις προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση σε σχέση με την προ κρίσης των Ιμίων του 1996 περίοδο, οπότε άρχισε η Τουρκία να ξεδιπλώνει τα επεκτατικά και παράνομα σχέδιά της. Το «γκριζάρισμα» του Αιγαίου αποτελεί, όμως, και μια παλιά απαίτηση των δανειστών, την οποία έρχονται τώρα να υπηρετήσουν (συμπτωματικά;) οι απαγορεύσεις μαζί με τις υπόλοιπες παρενέργειες για τους κατοίκους της περιοχής. Από τον Οκτώβριο του 2012, η τρόικα είχε απαιτήσει εκκένωση των νησιών με πληθυσμό κάτω των 150 κατοίκων, με πρόσχημα τη μείωση των επιδοτήσεων για την ακτοπλοΐα.

Η αποκάλυψη είχε γίνει διά στόματος του τότε υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας Κ. Μουσουρούλη και, λόγω του σάλου που ξεσηκώθηκε, ακολούθησαν διόλου πειστικές διαψεύσεις περί δήθεν «αστείου». Οι συζητήσεις, όμως, είχαν γίνει και το σχέδιο για «αποψίλωση» των νησιών (ώστε να μην έχουν δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, κι έτσι να ακρωτηριαστεί η Ελλάδα), που δεν στάθηκε εφικτό να προχωρήσει τότε, βρίσκει πεδίο υλοποίησης ύστερα από μια εξαετία, με τον εξαναγκασμό του τοπικού πληθυσμού σε μετανάστευση για να μπορέσει να επιβιώσει.

Σταμάτησαν και οι πτήσεις Super Puma στα Ιμια

Ενώ συμβαίνουν αυτά στους Φούρνους, το τελευταίο εξάμηνο (από τον περασμένο Νοέμβριο) έχουν σταματήσει και οι πτήσεις ελικοπτέρων Super Puma του Λιμενικού Σώματος -όσων παραμένουν αξιόπλοα- πάνω από την περιοχή των Ιμίων ακόμη και για επισκόπηση κατά τη διενέργεια επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης, στο πλαίσιο αντιμετώπισης των μεταναστευτικών ροών. Πρόκειται για πολύ κρίσιμο ζήτημα, δεδομένων των αμφισβητήσεων της Τουρκίας στα θέματα αυτά, τα οποία συνδέονται άμεσα με τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας. Η ανάληψη αρμοδιοτήτων για έρευνα και διάσωση αντικατοπτρίζει επί της ουσίας τη γεωγραφική πραγματικότητα στην περιοχή. Μάλιστα, η ελληνική πλευρά έχει καταγγείλει επανειλημμένα ότι η ενέργεια της Αγκυρας να συμπεριλάβει ελληνικά νησιά, ελληνικά χωρικά ύδατα και ελληνικό εναέριο χώρο στην τουρκική περιοχή έρευνας και διάσωσης σαφώς παραβιάζει την κυριαρχία της χώρας μας και τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις. Αν και μπορεί να δείχνει «αθώο», το θέμα είναι σοβαρότατο, διότι εν τέλει η Τουρκία αμφισβητεί το FIR Αθηνών, μέσα στα όρια του οποίου γίνονται «έρευνα και διάσωση» σε περιπτώσεις αεροπορικών και ναυτικών ατυχημάτων.
Η έξαρση του Προσφυγικού τα τελευταία χρόνια έχει κάνει ακόμη πιο σημαντικό τον ρόλο των διαδικασιών αυτών και της από αέρος επισκόπησης, καθώς η τουρκική πλευρά επιχειρεί με διάφορα τεχνάσματα να εκμεταλλευτεί προς όφελός της τα συχνά ατυχήματα με τις βάρκες που τουμπάρουν ή βουλιάζουν στη θαλάσσια περιοχή...

Πηγή Εφημερίδα Δημοκρατία

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.