Η τουρκική εισβολή στη Συρία, η προέλαση προς το Ιράκ, η διείσδυση στα Βαλκάνια και οι απειλές για τα νησιά του Αιγαίου αποτελούν πτυχές ενός ενιαίου μετώπου. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι θέλει ο Ερντογάν αν παρακολουθούμε χωριστά τη Μέση Ανατολή από τα Βαλκάνια, ειδικά τη Θράκη και το Αιγαίο.
Για την Τουρκία συγκροτούν πλευρές μιας ενότητας με διαφορετική αντιμετώπιση, ένταση και εξέλιξη στο χρόνο.
Ο Ερντογάν κραυγάζει ότι οι Δυτικοί (ΗΠΑ και Αγγλία) θέλουν να διαλύσουν την Τουρκία. Είναι η μισή αλήθεια. Θέλουν, πράγματι, να της κόψουν ένα κομμάτι και να το δώσουν σε ένα κουρδικό προτεκτοράτο για να ελέγχουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Μια τόσο ογκώδης Τουρκία αποδεικνύεται δύσχρηστη. Η άλλη μισή αλήθεια είναι ότι θέλουν να διώξουν τον Ερντογάν, γιατί τους έχει μπει στο μάτι. Οι Άγγλοι ενίσχυσαν τον Κεμάλ και πούλησαν τους Έλληνες, επειδή ήθελαν ένα φράχτη απέναντι στη Ρωσία, αλλά και γιατί δεν ήθελαν να υπάρχει ναυτική δύναμη στη Μεσόγειο που θα μπορούσε να γίνει ανταγωνιστική, η Ελλάδα.
Ο εμπορικός στόλος ελληνικών συμφερόντων είναι και σήμερα μεγάλος, αλλά δεν υπάρχει φιλόπατρις πολιτική ηγεσία ώστε να αποτελεί άμεσο παράγοντα ισχύος. Πριν ακόμα από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ως σήμερα αμετάβλητη προτεραιότητα παραμένει να μην κατέβει η Ρωσία στη Μεσόγειο. Αν η Ρωσία μπορούσε να φτάσει ανεμπόδιστα από στεριά και θάλασσα στη Μεσόγειο θα ανατρέπονταν άρδην ο συσχετισμός δυνάμεων υπέρ των Ρώσων.
Αν η Τουρκία άνοιγε τις πόρτες στη Ρωσία για να κατέβει στη Μεσόγειο, η καταστροφή της Σμύρνης θα θυμίζει παιδικό παραμύθι μπροστά το μέγεθος της ήττας των Δυτικών. Το Αιγαίο και η Θράκη, διεκδικούμενες περιοχές από την Τουρκία, τυπικά είναι διμερής υπόθεση, αλλά μπορεί να προκαλέσουν γενικευμένη αναταραχή αν κάποιος ισχυρός ψάχνει για αφορμές. Οι Άγγλοι π.χ. δημιουργούν οξύ αντιρωσικό κλίμα και κόβουν γέφυρες δήθεν για ένα συνταξιούχο διπλό πράκτορα, άνευ αξίας και σημασίας.
Ρωσία και ΗΠΑ (Αγγλοσάξονες) έχουν ποικίλα σενάρια στο τραπέζι. Χώρες από την Ελλάδα και τη Σερβία έως την εύθραυστη Αίγυπτο, το Ιράκ και φυσικά τη Συρία, διαπρέπουν αποκλειστικά στο ρόλο της Ιφιγένειας, ελπίζοντας στον από μηχανής θεό. Οι Δυτικοί εμφανίζονται υποχωρητικοί απέναντι στον Ερντογάν. Έτσι ήταν οι Αγγλογάλλοι ενώπιον της Υψηλής Πύλης, ενώ έκαναν πλήθος υποχωρήσεις και στον Χίτλερ ενόψει του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Είχαν να επιλύσουν πολλά προβλήματα, π.χ. ισχυρό φιλοναζισμό στην Αγγλική Αυλή, πεταινισμό (δοσιλογισμό) στη Γαλλία, φόβο συμμαχίας Χίτλερ-Στάλιν κλπ.
Άξονας Μόσχας-Άγκυρας
Τώρα ασχολούνται πως θα μοιράσουν τη λεία μετά τον Πόλεμο, τι θα κάνουν με τους «διαβολικούς» ή μάλλον διαβολεμένους Ρώσους. Ο Ερντογάν προσέφυγε στην Αυλή του Πούτιν. Η ρώσικη αρκούδα τον αγκάλιασε. Αλλά κάθε λογικός θα είχε στο νου του τα νύχια της. Η σχέση της Ρωσίας με την Τουρκία προσομοιάζει με τη σχέση Μόσχας-Βερολίνου. Γερμανία και Τουρκία συνορεύουν με τη Ρωσία. Η Μόσχα έχει την υπεροχή απέναντί τους. Ο Τούρκος, ωστόσο, δεν πήγε στη Μόσχα ως κουρελής επαίτης, αλλά έχοντας στο σακούλι αιτήματα και δώρα. Τα δώρα τα είπαμε, είναι οι αγορές όπλων, τα πυρηνικά εργοστάσια, το άνοιγμα της πόρτας προς τη Μεσόγειο στους Ρώσους κλπ.
Τα αιτήματα τα βλέπουμε: Να του επιτρέψει ο Πούτιν να εγκαταστήσει τουρκικό διάδρομο στη Συρία. Και προς τους Αμερικάνους να επεκταθεί ως το Ιράκ. Το δώρο του προς τις ΗΠΑ είναι σταθερό: παραμένει πιστός στη Δυτική συμμαχία. Είναι λάθος η θεώρηση ότι ο Ερντογάν παίζει διπλό παιχνίδι. Έχει περιστασιακό φλερτ με τη Μόσχα, αλλά δεσμά γάμου έχει με τη Δύση. Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι η Μόσχα έχει ιστορικές βλέψεις στην Κωνσταντινούπολη για λόγους ιδεολογικούς/θρησκευτικούς (νέα Ρώμη). Αλλά και για προφανείς λόγους γεωπολιτικής.
Αν η Τουρκία άνοιγε στη Μόσχα τις πόρτες προς τη Μεσόγειο οι Ρώσοι θα έβρισκαν τρόπους να εγκατασταθούν μόνιμα. Η Τουρκία για να μη χάσει οριστικά το ευρωπαϊκό τμήμα της (την Πόλη) μόνο στήριγμα έχει τη Δύση. Ο Ερντογάν επαναλαμβάνει πότε-πότε ότι θέλει την Τουρκία στην ΕΕ. Αλλά μια Τουρκία με αυτοκρατορικές φιλοδοξίες ούτε θέλει την ένταξη που θα την δεσμεύει, ούτε οι Ευρωπαίοι θα την δεχτούν. Δυο καρπούζια (Γερμανία και Γαλλία) χωράνε δύσκολα στην ΕΕ, τρία θα την διαλύσουν.
Δούναι και λαβείν με ΕΕ
Ο Ερντογάν έχει και για την ΕΕ δούναι και λαβείν. Εκατομμύρια πρόσφυγες έναντι εκατομμυρίων ευρώ. Συναλλαγές γίνονται από όλους με όλους. Οι οξείες οικογενειακές φιλονικίες συμβαίνουν και στις καλύτερες οικογένειες. Κανείς δεν ξεχνάει ούτε το ρώσικο αεροπλάνο που έριξαν οι Τούρκοι ούτε το αποτυχημένο αμερικανόπνευστο πραξικόπημα, αλλά η εκδίκηση είναι πιάτο που τρώγεται κρύο. Ο Ερντογάν μπορεί να παραμείνει όσο καιρό δεν υπάρχει διάδοχος που θα εξασφαλίζει ότι η Τουρκία θα φράζει τον δρόμο στη Ρωσία. Πάντως, σιγά-σιγά οι επιλογές περιορίζονται στο «πάρτα όλα ή τα χάνεις όλα». Χωρίς εναλλακτικές λύσεις μειωμένου κόστους.
Ο Ερντογάν το είπε ξεκάθαρα μόλις πρόσφατα: «Θα χάσουμε ζωές, θα πάρουμε ζωές». Η ωμή αλήθεια. Η άγνωστη γλώσσα στην Αθήνα. Ο Κοτζιάς σε μια απολύτως υπολογισμένη έκρηξη ηττοπάθειας υπενθύμισε ότι χάσαμε από τους Τούρκους το 1922. Είναι γεγονός, αλλά έτσι σερβιρισμένο παραποιεί την αλήθεια. Δεν λέει ότι οι Άγγλοι ενίσχυσαν τον Κεμάλ για να φράξει την κάθοδο στους Ρώσους. Όποιος καλλιεργεί, άμεσα ή έμμεσα, την ιδέα ότι η Τουρκία είναι ανίκητη, την εξυπηρετεί. Άλλο η φρόνηση και άλλο το «σφάξε με Αγά μου».
Ο Ερντογάν καλεί το λαό του να ματώσει για να υπάρξει. Αλλιώς, με τις αυταπάτες, επέρχεται επώδυνος θάνατος. Εμείς π.χ. τρέχουμε σε Βερολίνα, Παρίσια και Ουάσιγκτον μήπως άλλοι μας γλιτώσουν. «Μοναχή το δρόμο πήρες εξανάρθες μοναχή», λέει για την Ελευθερία ο Σολωμός που δεν ήταν αριστερός ούτε δεξιός. Αλλά ήταν πατριώτης, αριστοκράτης, αγαπούσε την αλήθεια και ήξερε ότι αυτή σώζει.
ΥΓ. Οι Ρώσοι έφυγαν από τη Συρία, είπαν. Και οι ΗΠΑ θα φύγουν, είπε ο Τραμπ και πρόσθεσε ότι θα μείνουν άλλοι. Το κρέας για τα κανόνια.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια