Ο Άντζαν Σάτερτζι χρησιμοποιεί εργαλεία από την εξελικτική ψυχολογία και τη γνωσιακή νευροεπιστήμη για να μελετήσει μια από τις πιο συναρπαστικές έννοιες της φύσης: την ομορφιά. Μάθετε περισσότερα για την επιστήμη που κρύβεται πίσω από το ερώτημα πώς κάποιες συνθέσεις γραμμής, χρώματος και σχηματος μάς συναρπάζουν, σε μια εκπληκτική βαθιά μελέτη μέσα στον εγκέφαλό σας.
Είναι 1878. Ο Σερ Φράνσις Γκάλτον δίνει μια εξαίσια ομιλία. Μιλάει στο ανθρωπολογικό Ινστιτούτο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας. Γνωστός για την πρωτοποριακή του δουλειά στην ανθρώπινη ευφυία, ο Γκάλτον είναι ένας λαμπρός πολυμαθής. Είναι εξερευνητής, ανθρωπολόγος, κοινωνιολόγος, ψυχολόγος, και στατιστικολόγος. Είναι επίσης ευγενιστής. Σε αυτή την ομιλία, παρουσιάζει μια νέα τεχνική με την οποία μπορεί να συνδυάζει φωτογραφίες και να φτιάχνει σύνθετα πορτραίτα. Αυτή η τεχνική μπορεί να συμβάλλει στο χαρακτηρισμό διαφορετικών τύπων ανθρώπων. Ο Γκάλτον πιστεύει ότι εάν συνδυάσει φωτογραφίες βίαιων εγκληματιών, θα ανακαλύψει το πρόσωπο της εγκληματικότητας. Προς έκπληξή του, όμως, το σύνθετο πορτραίτο που παρήγαγε είναι όμορφο.
Το ασυνήθιστο αυτό εύρημα του Γκάλτον εγείρει ουσιώδεις ερωτήσεις: Τι είναι η ομορφιά; Γιατί ορισμένοι συνδυασμοί γραμμής, χρώματος και σχήματος μάς ενθουσιάζουν; Για μεγάλη περίοδο της ιστορίας, αυτές οι ερωτήσεις έχουν διερευνηθεί με λογική και εικασίες. Αλλά τις τελευταίες δεκαετίες, επιστήμονες χρησιμοποίησαν στην εξέταση του ερωτήματος της ομορφιάς τις ιδέες της εξελικτικής ψυχολογίας και τα εργαλεία της νευροεπιστήμης. Έχουμε αρχίσει να διακρίνουμε τα «γιατί» και τα «πώς» της ομορφιάς, τουλάχιστον σε σχέση με το ανθρώπινο πρόσωπο και σχήμα. Και σε αυτή τη διαδικασία, συναντάμε κάποιες εκπλήξεις.
Όταν κοιτάμε την ομορφιά σε κάποιον άλλο, αν και η απόφαση είναι σαφώς υποκειμενική για κάθε άτομο, επηρεάζεται από παράγοντες που συμβάλλουν στην επιβίωση της ομάδας. Πολλά πειράματα έχουν δείξει ότι αρκετές βασικές παράμετροι συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός ελκυστικού προσώπου. Αυτές είναι η μη απόκλιση από το μέσο όρο, η συμμετρία και η επίδραση των ορμονών. Ας εξετάσουμε την καθεμία ξεχωριστά.
Το εύρημα του Γκάλτον, ότι σύνθετα ή κοινά πρόσωπα είναι συνήθως πιο ελκυστικά από κάθε επιμέρους πρόσωπο που συμβάλλει στον μέσο όρο, έχει υποστηριχθεί πολλές φορές. Τα εργαστηριακά ευρήματα συμπίπτουν με το ένστικτο πολλών ανθρώπων. Τα κοινά πρόσωπα εκπροσωπούν τις κεντρικές τάσεις μιας ομάδας. Άνθρωποι με μεικτά χαρακτηριστικά εκπροσωπούν διαφορετικούς πληθυσμούς, και πιθανότατα ενσωματώνουν μεγαλύτερη γενετική διαφοροποίηση και προσαρμοστικότητα στο περιβάλλον. Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν ελκυστικά τα άτομα με μεικτά φυλετικά στοιχεία, και λιγότερο ελκυστικούς τους απογόνους ομόφυλων γονέων.
Ο δεύτερος παράγοντας που συμβάλλει στην ομορφιά είναι η συμμετρία. Οι άνθρωποι γενικά βρίσκουν τα συμμετρικά πρόσωπα ελκυστικότερα από τα ασύμμετρα. Εξελικτικές ανωμαλίες συχνά συνδέονται με ασυμμετρίες. Τόσο στα φυτά και τα ζώα, όσο και στους ανθρώπους, οι ασυμμετρίες πολλές φορές προκύπτουν από παρασιτικές μολύνσεις. Προκύπτει επίσης πως η συμμετρία είναι επίσης ένας δείκτης υγείας. Τη δεκαετία του 1930, ένας άνδρας, ο Μαξιμίλιαν Φακτορόβιτς, αναγνώρισε τη σημασία της συμμετρίας στην ομορφιά όταν σχεδίασε το μικρόμετρο της ομορφιάς. Με αυτήν τη συσκευή, μετρούσε μικρά ασυμμετρικά ελαττώματα, τα οποία μετά διόρθωνε με προϊόντα που πουλούσε η εταιρεία του, η οποία ονομαζόταν ευφυώς από το όνομά του Max Factor, που όπως γνωρίζετε, είναι ένα από τα πιο γνωστά εμπορικά ονόματα στο μακιγιάζ.
Ο τρίτος παράγοντας, ο οποίος συμβάλλει στην ελκυστικότητα ενός προσώπου, είναι η επίδραση των ορμονών. Και εδώ, πρέπει να με συγχωρήσετε γιατί θα περιορίσω τα σχόλιά μου σε ετεροφυλοφιλικούς κανόνες. Αλλά είναι τα οιστρογόνα κι η τεστοστερόνη που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση χαρακτηριστικών που βρίσκουμε ελκυστικά. Τα οιστρογόνα δημιουργούν χαρακτηριστικά που εκφράζουν γονιμότητα. Οι άνδρες βρίσκουν ελκυστικές τις γυναίκες που έχουν στοιχεία νεότητας και γονιμότητας. Ένα πολύ παιδικό πρόσωπο ίσως σημαίνει ότι το κορίτσι δεν είναι ακόμη γόνιμο, οπότε οι άντρες βρίσκουν ελκυστικές τις γυναίκες που έχουν μεγάλα μάτια, σαρκώδη χείλη και στενό πηγούνι, ως δείκτες νεότητας, και έντονα ζυγωματικά, ως δείκτη ωριμότητας. Η συνέχεια εδώ:
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια