Πως τα σχολεία ''σκοτώνουν'' τη δημιουργικότητα;

Πως τα σχολεία σκοτώνουν τη δημιουργικότητα;
Στο TED Talks, ο Σερ Κεν Ρόμπινσον κάνει μια διασκεδαστική και έντονα συγκινητική πρόταση για τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος που να γαλουχεί (αντί να υπονομεύει) τη δημιουργικότητα.

Καλημέρα. Πως είστε; Ήταν υπέροχα, έτσι δεν είναι; Έχω μείνει άναυδος από το όλο εγχείρημα. Στην πραγματικότητα φεύγω. Υπήρχαν τρεις θεματολογίες, έτσι δεν είναι, στο όλο συνέδριο, οι οποίες είναι σχετικές με αυτά που θέλω να πω. Μία από αυτές είναι η εντυπωσιακή απόδειξη της ανθρώπινης δημιουργικότητας σε όλες τις παρουσιάσεις που είχαμε και σε όλους τους ανθρώπους εδώ. Μόνο και μόνο η ποικιλία και το εύρος της. Η δεύτερη είναι ότι μας έβαλε σε μια θέση όπου δεν έχουμε ιδέα για το τι πρόκειται να συμβεί, όσο αφορά το μέλλον. Καμία ιδέα για το πώς μπορεί να εξελιχθεί αυτό.

Ενδιαφέρομαι για την εκπαίδευση- στην πραγματικότητα, βρίσκω ότι όλοι έχουν κάποιο ενδιαφέρον για την εκπαίδευση. Εσείς δεν έχετε; Το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον. Αν είστε σε ένα πάρτι, και πείτε οτι δουλεύετε στην εκπαίδευση- στην πραγματικότητα, δεν πάτε συχνά σε πάρτι, αν δουλεύετε στην εκπαίδευση. Δεν σας καλούν. Και δεν ανταποδίδουν την πρόσκληση, παραδόξως. Αυτό μου φαίνεται περίεργο. Αλλά εάν είστε σε πάρτι, και πείτε σε κάποιον, ξέρετε, σας ρωτάνε: «Τι δουλειά κάνεις;» και πείτε οτι δουλεύετε στη εκπαίδευση, βλέπετε το αίμα να φεύγει από το πρόσωπό τους. Σκέφτονται: «Ω Θεέ μου, γιατί σε μένα; Τη μοναδική βραδιά εξόδου μου όλη τη βδομάδα». Αλλά αν τους ρωτήσετε για τη δική τους εκπαίδευση, σας καρφώνουν στον τοίχο. Διότι είναι ένα από αυτά τα πράγματα που πάει βαθιά στους ανθρώπους, δεν έχω δίκιο; Όπως η θρησκεία και το χρήμα και άλλα πράγματα. Έχω μεγάλο ενδιαφέρον για την εκπαίδευση, και νομίζω ότι όλοι έχουμε. Έχουμε τεράστιο δικαιωματικό ενδιαφέρον γι' αυτή, εν μέρει επειδή η εκπαίδευση είναι προορισμένη να μας πάει σε ένα μέλλον που δεν μπορούμε να συλλάβουμε. Αν το σκεφτείτε, τα παιδιά που ξεκινούν το σχολείο φέτος θα συνταξιοδοτηθούν το 2065. Κανένας δεν έχει την παραμικρή ιδέα- παρ' όλη τη γνώση που παρελαύνει εδώ τις τελευταίες τέσσερις ημέρες - για το πώς θα είναι ο κόσμος σε πέντε χρόνια. Ωστόσο, πρέπει να τα εκπαιδεύσουμε γι' αυτόν. Έτσι η μη προβλεψιμότητα, νομίζω, είναι εντυπωσιακή.



Και το τρίτο μέρος της είναι αυτό, στο οποίο όλοι συμφωνήσαμε, οι πραγματικά εντυπωσιακές ικανότητες που έχουν τα παιδιά- οι ικανότητές τους για καινοτομία. Η Σερίνα, για παράδειγμα, χθες το βράδυ ήταν θάυμα, δεν ήταν; Και μόνο το να βλέπεις τι μπορούσε να κάνει. Και είναι ξεχωριστή, αλλά νομίζω οτι δεν είναι, θα λέγαμε, ξεχωριστή μέσα σε ολόκληρη την παιδική ηλικία. Αυτό που έχετε είναι ένα άτομο εξαιρετικής αφοσίωσης που βρήκε ένα ταλέντο. Και ο ισχυρισμός μου είναι οτι όλα τα παιδιά έχουν τρομερά ταλέντα. Και τα σπαταλάμε αλύπητα. Έτσι θέλω να μιλήσω για την εκπαίδευση και θέλω να μιλήσω και για τη δημιουργικότητα. Ο ισχυρισμός μου είναι ότι η δημιουργικότητα είναι σήμερα τόσο σημαντική για την εκπαίδευση όσο και ο αλφαβητισμός, και πρέπει να την αντιμετωπίζουμε με την ίδια τακτική. Ευχαριστώ. Αυτό ήταν, λοιπόν. Ευχαριστώ πάρα πολύ. Λοιπόν, έχω ακόμη 15 λεπτά. Που λέτε, γεννήθηκα--όχι εντάξει.

Άκουσα μια φοβερή ιστορία πρόσφατα - που λατρεύω να τη διηγούμαι - για ένα μικρό κορίτσι σε κάποιο μάθημα ζωγραφικής. Ήταν έξι ετών και καθόταν στο πίσω μέρος της αίθουσας και ζωγράφιζε και η δασκάλα είπε ότι το κοριτσάκι σπάνια πρόσεχε, αλλά σε αυτό το μάθημα ζωγραφικής το έκανε. Η δασκάλα ήταν εντυπωσιασμένη και πήγε προς τα εκεί και τη ρώτησε: «Τι ζωγραφίζεις;» Και το κοριτσάκι είπε: «Ζωγραφίζω μία εικόνα του Θεού». Και η δασκάλα είπε, «Μα κανείς δεν ξέρει πώς είναι ο Θεός». Και το κοριτσάκι απάντησε, «Θα μάθουν σε ένα λεπτό».

Όταν ο γιος μου ήταν τεσσάρων ετών στην Αγγλία- στην πραγματικότητα ήταν τεσσάρων παντού, για να είμαι ειλικρινής. Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, όπου και να πήγαινε ήταν τεσσάρων εκείνη τη χρονιά. Ήταν στη θεατρική παράσταση της Γέννησης. Θυμάστε την ιστορία; Όχι, ήταν σημαντικό. Ήταν μεγάλη ιστορία. Ο Μελ Γκίμπσον γύρισε τη συνέχεια. Μπορεί να τη έχετε δει: «Η Γέννηση 2». Αλλά ο Τζέιμς πήρε το ρόλο του Ιωσήφ, για τον οποίο ήμασταν όλοι ενθουσιασμένοι. Τον θεωρούσαμε από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Είχαμε γεμίσει το μέρος με ατζέντηδες που φορούσαν μπλουζάκια με το σλόγκαν: «Ο Τζέιμς Ρόμπινσον ΕΙΝΑΙ ο Ιωσήφ!» Δεν χρειαζόταν να μιλήσει, αλλά γνωρίζετε το σημείο όπου οι τρεις μάγοι έρχονται φέρνοντας δώρα. Φέρνουν σμύρνα, λιβάνι και χρυσάφι. Αυτό συνέβη στ' αλήθεια. Καθόμασταν εκεί και νομίζω μπερδεύτηκαν, γιατί μιλήσαμε με το αγοράκι λίγο αργότερα και του είπαμε: «Είσαι εντάξει με αυτό;» και είπε: «Ναι, γιατί; Ήταν λάθος;» Απλά αλλάξανε σειρά, αυτό ήταν. Τέλος πάντων, τα τρία αγοράκια βγήκαν, τετράχρονα με πετσέτες στα κεφάλια τους, και ακούμπησαν αυτά τα κουτιά κάτω, και το πρώτο αγόρι είπε, «Σου φέρνω χρυσό». Και το δεύτερο αγόρι είπε, «Σου φέρνω σμύρνα». Και το τρίτο αγόρι είπε, «Ο Φρανκ έστειλε αυτό».

Αυτό που έχουν κοινό αυτά τα παραδείγματα είναι ότι τα παιδιά θα ρισκάρουν. Εάν δεν ξέρουν, θα κάνουν μια προσπάθεια. Δεν έχω δίκιο; Δεν φοβούνται να κάνουν λάθος. Δεν εννοώ ότι το να κάνεις λάθος είναι το ίδιο πράγμα με το να είσαι δημιουργικός. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι αν δεν είσαι προετοιμασμένος να κάνεις λάθος, δεν θα σκεφτείς ποτέ κάτι πρωτότυπο. Αν δεν είσαι προετοιμασμένος να κάνεις λάθος. Και μέχρι να φτάσουν στην ενηλικίωση, τα περισσότερα παιδιά έχουν χάσει αυτή την ικανότητα. Φοβούνται να κάνουν λάθος. Διοικούμε τις εταιρίες μας με αυτό τον τρόπο. Στιγματίζουμε τα λάθη. Και διευθύνουμε σήμερα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα όπου τα λάθη είναι το χειρότερο πράγμα που μπορείς να κάνεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι εκπαιδεύουμε τους ανθρώπους κάνοντάς τους να ξεχνούν τις δημιουργικές του ικανότητες. Ο Πικάσο κάποτε είπε αυτό: είπε ότι όλα τα παιδιά γεννιούνται καλλιτέχνες. Το ζήτημα είναι να παραμείνουν καλλιτέχνες καθώς μεγαλώνουν. Το πιστεύω αυτό ακράδαντα: ότι δεν μεγαλώνουμε ώστε να γίνουμε δημιουργικοί, μεγαλώνουμε ώστε να την ξεχάσουμε. Ή αλλιώς, εκπαιδευόμαστε να την ξεχάσουμε. Γιατί συμβαίνει αυτό; Η συνέχεια εδώ: 


* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια