 |
Γράφει ο Σταύρος Λυγερός
|
Όλα τα προηγούμενα χρόνια, οι διαδοχικές κυβερνήσεις δήλωναν πως με την ψήφιση κάθε πακέτου μέτρων σωζόταν η Ελλάδα. Αντιθέτως, τα κόμματα που καταψήφιζαν δήλωναν το ακριβώς αντίθετο.
Οι θεσμοί υπάρχουν ακριβώς για να επιτυγχάνεται η δημοκρατική υπέρβαση τέτοιου είδους αντιθέσεων. Η δημοκρατία, όμως, δεν αρχίζει και τελειώνει στην αρχή της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Το Σύνταγμα προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες για να διασφαλίσει ότι αυτή η αρχή θα λειτουργήσει δημιουργικά κι όχι μηχανιστικά.
Με άλλα λόγια, οι βουλευτές πρέπει να ψηφίζουν με γνώση των διατάξεων κι αφού το νομοσχέδιο τεθεί στη δοκιμασία μίας ενδελεχούς κριτικής. Μόνο έτσι η ψήφος τους είναι άξια της λαϊκής εντολής.
«Ναι σε όλα» με συνοπτικές διαδικασίες
Το προαναφερθέν δεν ήταν ποτέ αυτονόητο στην ιστορία του ελληνικού κοινοβουλευτισμού. Εκτός από τον αρμόδιο υπουργό που εισάγει κάποιο νομοσχέδιο, εκτός από τον εισηγητή της πλειοψηφίας και τους εντεταλμένους βουλευτές της αντιπολίτευσης, οι υπόλοιποι βουλευτές έχουν μία γενική εικόνα. Ψηφίζουν ή καταψηφίζουν ανάλογα με την κομματική γραμμή. Ειδικά στην περίπτωση κρίσιμων ψηφοφοριών, η κακή αυτή παράδοση προσέλαβε διαστάσεις ουσιαστικά ακύρωσης του νοήματος της κοινοβουλευτικής διαδικασίας.
Μνημονιακά νομοσχέδια εκατοντάδων σελίδων, που επηρέασαν ευθέως τους όρους ζωής εκατομμυρίων Ελλήνων, παραδόθηκαν στους βουλευτές την προηγούμενη ημέρα της ψηφοφορίας και ψηφίσθηκαν με την ακραία διαδικασία του κατεπείγοντος! Ήταν πρακτικά αδύνατο και ο πιο επιμελής να τα μελετήσει σε μερικές ώρες, ώστε να ξέρει τι ψηφίζει. Και βεβαίως στις περιπτώσεις που ολόκληρα νομοσχέδια κατατέθηκαν ως ένα άρθρο, ο βουλευτής δεν είναι σε θέση να ψηφίσει ό,τι θεωρεί σωστό και να καταψηφίσει ό,τι θεωρεί λάθος.
Στην πραγματικότητα, με το τερτίπι αυτό οι κυβερνήσεις παρέκαμπταν το γράμμα και παραβίαζαν το πνεύμα του Συντάγματος για να αποτρέψουν διαφοροποιήσεις βουλευτών σε επιμέρους διατάξεις. Υπενθυμίζουμε ότι για κάθε νομοσχέδιο, με μοναδική εξαίρεση τους κώδικες, το Σύνταγμα προβλέπει ψηφοφορίες πρώτον επί της αρχής, στη συνέχεια για κάθε άρθρο και τέλος για το σύνολο. Στη δημοκρατία, το πολιτικό σύστημα ενοποιείται μέσω των θεσμών.
Παιχνίδια με τους θεσμούς
Όλα, βεβαίως, έγιναν και γίνονται στο όνομα της σωτηρίας της Ελλάδας. Στη δημοκρατία, όμως, κανένας σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Ειδικά όταν η –κατά τη συμπολίτευση– σωτηρία βιώνεται από εκατομμύρια Έλληνες ως καταστροφή. Το γεγονός ότι όλες σχεδόν οι κρίσιμες ψηφοφορίες της μνημονιακής περιόδου έγιναν την τελευταία στιγμή, υπό το βάρος εκβιαστικών διλημμάτων και ασφυκτικών πιέσεων, καταδεικνύει ότι πρόκειται για μέθοδο.
Στην πραγματικότητα, τόσο η Τρόικα όσο και οι εκάστοτε κυβερνώντες αντιμετωπίζουν την κοινοβουλευτική διαδικασία όχι ως αναγκαία δημοκρατική λειτουργία, αλλά σχεδόν ως πολιτικό εμπόδιο. Γι’ αυτό και την αφυδατώνουν, την μετατρέπουν σε κέλυφος. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι με κάθε μέσο να αποσπάσουν την κοινοβουλευτική νομιμοποίηση κι όχι να δημιουργήσουν τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση στο πολιτικό σύστημα και κυρίως στην κοινωνία. Ίσως επειδή στην κοινωνία φυσάνε άλλοι άνεμοι.
Όσοι σπεύσουν να υποβαθμίσουν τα παραπάνω σαν θεσμολάγνες λεπτομέρειες, ας αναλογισθούν ότι σ’ αυτό το γήπεδο κρίνεται πάντα η μάχη για τη δημοκρατία. Θα μου πείτε, για ποια δημοκρατία μιλάμε, όταν η Ελλάδα έχει ουσιαστικά μετατραπεί σε μία μεταμοντέρνα «αποικία» της Ευρωζώνης, όταν τις κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνουν οι δανειστές και όχι η αιρετή κυβέρνηση.
Το ερώτημα είναι καίριο και μας προσγειώνει στη μνημονιακή πραγματικότητα, όπου η εθνική κυριαρχία και η δημοκρατία έχουν καταντήσει κέλυφος. Εν τοιαύτη περιπτώσει, όμως, τί μπορεί να πει κάποιος στους ολοένα και περισσότερους πολίτες που στρέφουν την πλάτη στο κοινοβουλευτικό πολίτευμα, θεωρώντας ότι πρόδωσε την κοινωνία;
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια