Γιατί είναι πιο συχνά τα ουρολογικά προβλήματα το καλοκαίρι

Κυστίτιδες, ουρολοιμώξεις, κολικοί νεφρού... Τα ουρολογικά προβλήματα είναι πολύ συνηθισμένα το καλοκαίρι, με τη συχνότητά τους να αυξάνεται έως και κατά 30%, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία.

Αυτό πιστεύεται ότι οφείλεται σε συνδυασμό διαφόρων παραγόντων, όπου κεντρικό ρόλο παίζουν η αυξημένη εφίδρωση με την αφυδάτωση που επιφέρει και τα βακτήρια που πολλαπλασιάζονται εύκολα σε συνθήκες ζέστης και υγρασίας.
Όπως εξηγεί ο χειρουργός ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, MD, PhD, επιστημονικός συνεργάτης του Ομίλου ΥΓΕΙΑ-Μητέρα και πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, όταν κάνει ζέστη ο οργανισμός προσπαθεί να ρυθμίσει την εσωτερική θερμοκρασία του διεγείροντας την παραγωγή και αποβολή του ιδρώτα. Αν αυτό δεν συνοδευτεί από αντίστοιχη αύξηση στην πρόσληψη υγρών, ώστε να αναπληρωθούν όσα χάνονται, το επακόλουθο είναι η αφυδάτωση.

«Ο οργανισμός είναι πολύ αποδοτικός στην ανίχνευση της αφυδάτωσης και αντιδρά αμέσως ελαττώνοντας την ποσότητα των ούρων που παράγει, ώστε να περιοριστούν οι απώλειες», λέει. «Έτσι, τα ούρα γίνονται πιο πυκνά και περιέχουν περισσότερα μεταλλικά ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, ουρικό οξύ, οξαλικό οξύ) απ’ όσα μπορεί το υγρό να διαλύσει, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος δημιουργίας κρυστάλλων. Οι κρύσταλλοι ευνοούν την ανάπτυξη νεφρολιθίασης (πέτρες στα νεφρά), η οποία μάλιστα εμφανίζεται κυρίως σε νεαρά άτομα, ακόμα και σε εφήβους».
Επειδή εξάλλου τα (λιγοστά) ούρα παραμένουν επί περισσότερες ώρες στην ουροδόχο κύστη έως ότου δημιουργηθεί η ανάγκη για κένωση, δίνεται η ευκαιρία στα βακτήρια που υπάρχουν σε αυτήν να πολλαπλασιαστούν.
Και μετά είναι κάθε τι που κάνουμε και διευκολύνουμε την είσοδο των βακτηρίων στην ουρήθρα και από εκεί στην ουροδόχο κύστη. «Η ουρήθρα είναι ο μικρός “σωλήνας” μέσω του οποίου διέρχονται τα ούρα από την ουροδόχο κύστη για να αποβληθούν από το σώμα», λέει ο Δρ. Πούλιας. «Από την ίδια οδό, όμως, μπορούν τα μικρόβια να εισβάλλουν στο ουροποιητικό σύστημα, όπου μπορεί να προκαλέσουν από μια ουρηθρίτιδα ή κυστίτιδα (λοίμωξη μόνο στην ουρήθρα ή στην ουροδόχο κύστη, αντίστοιχα) έως λοίμωξη που επεκτείνεται και στους ουρητήρες, που είναι τα “σωληνάκια” που ενώνουν τους νεφρούς με την κύστη. Αν η ουρολοίμωξη φθάσει μέχρι τους νεφρούς, τότε μπορεί να αναπτυχθεί πυελονεφρίτιδα που είναι πιο σοβαρή κατάσταση».
Η παραπάνω «διαδρομή» των μικροβίων και των λοιμώξεων δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Αντιθέτως, «το 90% των λοιμώξεων του ουροποιητικού είναι ανιούσες, δηλαδή τα μικρόβια μεταφέρονται από την ουρήθρα προς τους νεφρούς», υπογραμμίζει ο ειδικός. Βέβαια, «τα μικρόβια που εισβάλλουν στην ουρήθρα κατά κανόνα αποβάλλονται με τα ούρα πριν προλάβουν να εγκατασταθούν, αλλά όταν υπάρχει στάση ούρων (δηλαδή τα ούρα είναι επί ώρες μέσα στην κύστη) ή ορισμένες άλλες συνθήκες, αναπτύσσονται και προκαλούν λοίμωξη».
Η τριβή που προκαλείται κατά τις σεξουαλικές επαφές οι οποίες συνήθως είναι αυξημένες το καλοκαίρι και η ελλιπής τήρηση των κανόνων υγιεινής (π.χ. η γυναίκα δεν σκουπίζεται μόνο από εμπρός προς τα πίσω αλλά και αντίστροφα ή δεν σαπουνίζει καθημερινά την πετσέτα με την οποία κάθεται στην άμμο) είναι μερικοί πρόσθετοι παράγοντες που μπορεί να ευνοήσουν την εμφάνιση λοιμώξεων του ουροποιητικού.
Το ίδιο ισχύει, όμως, και για το υπερβολικό σαπούνισμα των ευαίσθητων περιοχών. «Όταν κάνει ζέστη, μπορεί κάποιος να κάνει μπάνιο πολλές φορές μέσα στην ημέρα, αλλά αν κάθε φορά σαπουνίζει την ουρογεννητική περιοχή μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των βακτηρίων στο δέρμα της περιοχής (υπάρχουν και “καλά” βακτήρια που δρουν προστατευτικά), ανοίγοντας το δρόμο στην εγκατάσταση μικροβίων, μυκήτων ή ιών», εξηγεί. «Αυτό είναι ακόμα πιο πιθανό όταν χρησιμοποιεί αντιβακτηριακά σαπούνια και όταν τρίβει την περιοχή την ώρα που την σαπουνίζει».
Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού είναι πιο συχνές στις γυναίκες, ενώ η νεφρολιθίαση στους άνδρες.
Μέτρα προστασίας
Για να προστατευθείτε από τα ουρολογικά απρόοπτα του καλοκαιριού, φροντίστε να πίνετε καθημερινά άφθονα υγρά και να τρώτε πολλά φρούτα και σαλάτες. «Στα συνιστώμενα υγρά δεν συμπεριλαμβάνονται μόνο νερό και χυμοί χωρίς ζάχαρη, αλλά και τσάι ή καφές με μέτρο. Στην πραγματικότητα, έως 400 mg καφεΐνης την ημέρα είναι ασφαλή για τον οργανισμό (αντιστοιχούν σε περίπου τέσσερα φλιτζάνια στιγμιαίο καφέ ή καφέ φίλτρου ή σε οκτώ φλιτζάνια τσάι)», επισημαίνει ο Δρ. Πούλιας. «Αν, όμως, μια γυναίκα έχει επαναλαμβανόμενες κυστίτιδες, ίσως πρέπει να δοκιμάσει καφέ χωρίς καφεΐνη, για να μην επιδεινώσει τη συχνουρία που προκαλεί η κυστίτιδα».
Πρέπει επίσης να ουρείτε συχνά, να αποφεύγετε να μένετε με τις ώρες με βρεγμένα ρούχα και να τηρείτε τους κανόνες υγιεινής. Μην ξεχνάτε επίσης να ουρείτε μετά το σεξ.
Τέλος, μπορείτε εύκολα να αντιληφθείτε αν είστε αφυδατωμένοι ή πίνετε αρκετά υγρά, κοιτάζοντας το χρώμα των ούρων σας. «Αν είναι διαυγή και σχεδόν λευκά, ο οργανισμός είναι πολύ καλά ενυδατωμένος, ενώ όσο πιο κίτρινα ή και σκούρα γίνονται, τόσο μεγαλύτερη είναι η αφυδάτωση», καταλήγει ο Δρ. Πούλιας.

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.