Του Κώστα Δεληγιάννη
Εντυπωσιακή απόδειξη για τη σημασία της αποστολής Gaia της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, και του ομώνυμου δορυφόρου, αποτελεί ο τρισδιάστατος χάρτης του Γαλαξία μας που συνέθεσαν επιστήμονες, χρησιμοποιώντας τις μετρήσεις που προέκυψαν από αυτήν.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
Εντυπωσιακή απόδειξη για τη σημασία της αποστολής Gaia της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, και του ομώνυμου δορυφόρου, αποτελεί ο τρισδιάστατος χάρτης του Γαλαξία μας που συνέθεσαν επιστήμονες, χρησιμοποιώντας τις μετρήσεις που προέκυψαν από αυτήν.
Κι αυτό γιατί ο συγκεκριμένος χάρτης, ο οποίος είναι ήδη αναρτημένος στο ίντερνετ, είναι ο πιο λεπτομερής που δημιουργήθηκε ποτέ, απεικονίζοντας περισσότερους από 1,1 δισεκατομμύρια αστέρες.
Το νούμερο αυτό αντιπροσωπεύει περίπου το 1% των άστρων που υπάρχουν στον Γαλαξία. Από αυτά, οι 400 εκατομμύρια αστέρες «αποκαλύπτονται» για πρώτη φορά χάρις στον Gaia, ο οποίος μπορεί να ανιχνεύει ουράνια σώματα έως και 500.000 φορές αμυδρότερα από το όριο της ευαισθησίας του ανθρώπινου ματιού.
Ο δορυφόρος βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1,5 εκατ. χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας, όπου η βαρυτική έλξη του πλανήτη μας εξισορροπείται από τη βαρύτητα του Ήλιου. Εκτοξεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2013, ενώ ξεκίνησε να χαρτογραφεί τους «ενοίκους» του Γαλαξία από τον Ιούλιο του 2014.
Ο χάρτης προέκυψε από τις μετρήσεις που πραγματοποίησε στους πρώτους 14 μήνες της λειτουργίας του, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015. Για τη σύνθεσή του συνεργάστηκαν 450 επιστήμονες και προγραμματιστές, από 160 ινστιτούτα από όλη την Ευρώπη.
Το αποτέλεσμα είναι πως νέος άτλαντας έχει διπλάσια ακρίβεια και περιλαμβάνει σχεδόν 20 φορές περισσότερα άστρα από τον Κατάλογο του Ίππαρχου, τον καλύτερο έως σήμερα χάρτη, που δημιουργήθηκε από τις μετρήσεις που εξασφάλισε ο δορυφόρος Hipparcos της ESA μέχρι το 1993.
Μέχρι την ολοκλήρωση της αποστολής Gaia, αναμένεται να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο, με τον καλύτερο προσδιορισμό της θέσης πολλών άστρων. Μάλιστα, η ακρίβεια προσδιορισμού της θέσης τους αναμένεται να είναι μικρότερη από το πάχος που φαίνεται να έχει μία ανθρώπινη τρίχα από απόσταση μεγαλύτερη από 950 χιλιόμετρα.
Παράλληλα, καταγράφοντας την αλλαγή της θέσης των άστρων, ο Gaia θα προσδιορίσει ποια ουράνια αντικείμενα κινούνται και προς ποια κατεύθυνση. Έτσι, οι επιστήμονες θα μπορέσουν να κατανοήσουν καλύτερα την εξέλιξη δομών όπως τα αστρικά σμήνη.
Επιπλέον, ο δορυφόρος θα συμβάλει στη μελέτη άλλων ουράνιων αντικείμενων, αφού για παράδειγμα στην τελική του μορφή, ο χάρτης θα περιλαμβάνει περίπου 250.000 αστεροειδείς, για τους οποίους θα υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για τον προσδιορισμό της τροχιάς τους. Την ίδια στιγμή, οι επικεφαλής της αποστολής εκτιμούν πως θα ανακαλύψουν επίσης 20.000 μεγάλους πλανήτες, με μέγεθος παρόμοιο με τον Δία.
Ο αστρικός χάρτης θα έχει όμως και πρακτική εφαρμογή, στην περίπτωση των μελλοντικών δορυφόρων που θα χρησιμοποιούν τη θέση των άστρων για να προσδιορίσουν την πορεία τους. Έτσι, με δεδομένο πως είναι εξαιρετικά πιο ακριβής, το αποτέλεσμα θα είναι πως οι δορυφόροι θα πλοηγούνται ακόμη καλύτερα στο διάστημα.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια