Την Παρασκευή βρισκόμουν για επαγγελματικούς λόγους στις Βρυξέλλες. Έτσι, υπήρξα αυτόπτης μάρτυρας μιας γκάμας συναισθημάτων που ξεκινούσε από τη παγωμάρα κι έφτανε στον πανικό μεταξύ των υπαλλήλων της ΕΕ, για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Βρετανία.
Πολλοί αναρωτιούνταν αν θα υποστούν μειώσεις στις αποδοχές τους λόγω περικοπών στον προϋπολογισμό της ΕΕ, άλλοι απλά σκέφτονταν ποιοι θα αντικαταστήσουν τους βρετανούς συναδέλφους τους που θα φύγουν και κάποιοι έφταναν ως το σενάριο της διάλυσης της ΕΕ και μαζί με αυτό ασφαλώς και το τέλος της «ευτυχισμένης ζωής» γι αυτούς. Κοινώς ζουν στον κόσμο τους.
Αυτό ακριβώς είναι και το μεγάλο πρόβλημα της ΕΕ. Μια προνομιούχα γραφειοκρατία στις Βρυξέλλες που ζει “στον κόσμο της” και είναι αποκομμένη από την πραγματική ζωή των πραγματικών ανθρώπων στις χώρες – μέλη της Ε.Ε. Ένας ολόκληρος στρατός υπαλλήλων που σχεδιάζει και αποφασίζει με βάση κάποιες υποτιθέμενες τεχνοκρατικές κατευθύνσεις και τα νούμερα που έχει στο excel. Γι αυτό και η Ευρώπη συλλαμβάνεται μονίμως στον ύπνο κι έχει αποδειχθεί ανίκανη να επιδείξει πολιτικά αντανακλαστικά σε κάθε κρίση. Αν όλα πηγαίνουν σύμφωνα με το «πρόγραμμα» έχει καλώς, αν κάτι όμως ξεφύγει από την αναμενόμενη κανονικότητα του «προγράμματος», τότε η Ευρώπη δείχνει τη γύμνια της.
Υπό αυτή την έννοια είμαι από αυτούς που πιστεύουν πως το Brexit ήρθε για να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά της Ευρώπης, πριν καταλήξει ένας απέραντος γερμανικός «βάλτος». Το ίδιο ταρακούνημα θα μπορούσε να έχει κάνει και η Ελλάδα το 2010, αν είχε βρει το σθένος να διαπραγματευτεί σοβαρά το χρέος της με την Ευρώπη. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα τότε αποδείχθηκε πολύ κατώτερο των περιστάσεων και γι αυτό «σερνόμαστε» τα τελευταία χρόνια και το ίδιο θα συνεχίζει να συμβαίνει και στα επόμενα χρόνια, αν δεν υπάρξουν δομικές αλλαγές στην ΕΕ.
Η Βρετανία, ασφαλώς, έχει άλλο μέγεθος και άλλη ισχύ από την Ελλάδα. Έκανε λοιπόν το βήμα που πραγματικά είναι αναγκαίο αυτή την ώρα προκειμένου η Ευρώπη να αφυπνιστεί και να επανασχεδιάσει το μέλλον της. Η Βρετανία δεν είπε όχι στην Ευρώπη, είπε όχι στη συγκεκριμένη ΕΕ, η οποία έχει αρχίσει να φέρνει επικίνδυνα στο νου των ευρωπαϊκών λαών την πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση: πλάνα, κομισάριοι, ρύθμιση των πάντων με το υποδεκάμετρο, κυνήγι μαγισσών, διαρκείς περιορισμοί στην άσκηση ελευθεριών και αποτέλεσμα μηδέν.
Οι πρώτες αντιδράσεις πάντως δείχνουν πως ο πανικός που υπάρχει αυτή την ώρα στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από τις γνωστές και μονότονες επιδείξεις της γερμανικής αυστηρότητας. Αλλά η Βρετανία δεν είναι Ελλάδα και αυτό δεν θα αργήσει να φανεί.
Σε ό,τι μας αφορά, πιστεύω πως μακροπρόθεσμα το αποτέλεσμα θα είναι θετικό. Η Ευρώπη για να μπορεί πλέον να υπάρξει πρέπει να αλλάξει. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως θα αρχίσουν να πέφτουν δώρα από τον ουρανό. Θα απαιτηθεί χρόνος και στο διάστημα αυτό η ελληνική κυβέρνηση που έχει δεσμευτεί για συγκεκριμένα πράγματα οφείλει να τα τηρήσει.
Ωστόσο είναι σαφές πως μέσα στο σημερινό σκηνικό, μπορούν να διαμορφωθούν σοβαρά περιθώρια για μια αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη διαχείριση της τύχης του ελληνικού χρέους. Αλλά αυτό δεν θα γίνει ούτε με «τζάμπα μαγκιές», ούτε με τα γνωστά ευχολόγια. Χρειάζεται στρατηγική, χρειάζεται πολιτική συμμαχιών εντός κι εκτός Ε.Ε και πάνω απ’ όλα χρειάζεται προσοχή σε τυχόν παγίδες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμη και σε Grexit, προκειμένου να δείξει ο Σόιμπλε πως όποιος βγαίνει από το μαντρί τρώγεται από το λύκο. Κι επειδή αυτό είναι μάλλον δύσκολο να συμβεί στη Βρετανία, η Ελλάδα παραμένει η ιδανική περίπτωση «σωφρονιστικού» παραδειγματισμού, κατά τη γερμανική αντίληψη.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια