Πρωί πρωί, αμέσως μετά το περήφανο «όχι στην Ε.Ε.», του 52% των Βρετανών, ο Νάιτζελ Φάρατζ τούς επιφύλασσε μια δυσάρεστη έκπληξη. Ο λαϊκιστής ηγέτης και ψυχή του Brexit δήλωσε πως δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι τα 350 εκατ. στερλίνες ανά εβδομάδα θα γυρίσουν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, αντί να συνεισφέρονται την Ευρωπαϊκή Eνωση, όπως υποσχόταν η καμπάνια του.
«Hταν λάθος να υποσχεθούν κάτι τέτοιο», είπε φανερά αμήχανος, και αυτή δεν θα είναι η μόνη έκπληξη που πρέπει να περιμένουν οι πολίτες της Βρετανίας, ειδικά εκείνοι που πίστεψαν ότι ήρθε η «Ημέρα της Ανεξαρτησίας».
Η άλλη έκπληξη είναι πως κάποια από τα βασικά στελέχη του «Oχι», ιδίως από το Συντηρητικό Κόμμα, ζήτησαν από τον Ντέιβιντ Κάμερον να μην παραιτηθεί αλλά και να μη βιαστεί να καταθέσει την αίτηση εξόδου από την Eνωση. Ο πρώην υπουργός Aμυνας, Λίαμ Φοξ, δήλωσε στο BBC ότι «ο Κάμερον πρέπει να παραμείνει για να διατηρήσει την σταθερότητα» και ότι «δεν είναι λογικό να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία του άρθρου 50 (σ.σ.: της συνθήκης της Λισσαβώνας, που περιγράφει τον μηχανισμό αποχώρησης μιας χώρας από την Ε.Ε. μέσα σε δύο έτη) μέχρι να υπάρξει μια περίοδος στοχασμού». «Αυτή είναι μια φράση που χρησιμοποιείται από πολλούς υποστηρικτές του Leave, σήμερα το πρωί», σημειώνει το BBC. Και ο Κάμερον με τις δηλώσεις του τους έκανε το χατίρι. Η έναρξη της διαδικασίας θα ξεκινήσει από τον επόμενο πρωθυπουργό, ο οποίος θα εκλεγεί λίγο πριν από το συνέδριο των Συντηρητικών τον Οκτώβριο.
Τι σημαίνει όμως η οριακή επικράτηση του Brexit; Πολλά για την πολιτική και λίγα –μετά το αρχικό σοκ– για την οικονομία. Κατ’ αρχάς, όσοι πιστεύουν ότι «οι Βρετανοί έδωσαν ένα μάθημα στη νεοφιλελεύθερη Ευρώπη που δεν κατανοεί τις ανάγκες των λαών» είναι μακριά νυχτωμένοι. Οι γηραλέοι του Brexit ψήφισαν νοσταλγώντας το κλέος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και οι υπόλοιποι κατά της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, την οποία θεωρούν κάτι σαν την παλιά ΕΣΣΔ – ένα μηχανισμό που περιορίζει τις ελευθερίες τους και δη τις οικονομικές. Ενα μέρος του 52% ψήφισε αντιδραστικά (με το βλέμμα κολλημένο στο παρελθόν) και το άλλο με βάση τον «ταμπλόιντ νεοφιλελευθερισμό» που είναι κυρίαρχος στα λαϊκά στρώματα της Βρετανίας. Είναι αυτός που τα προηγούμενα χρόνια δηλητηρίασε το βρετανικό κοινό με «ειδήσεις» ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβάλλει να πωλούνται στα μανάβικα μόνο... ίσες μπανάνες και θα απαγορεύσει στα κρεοπωλεία να δίνουν κόκαλα στους πελάτες που τα θέλουν για τα κατοικίδιά τους. Το ορατό αποτέλεσμα της επικράτησης του «Leave» είναι η μετακίνηση του Συντηρητικού Κόμματος προς τα Δεξιά, όπως ορθώς σημείωσε ο λόρδος Μάντελσον των Εργατικών. Προς την παλαβή Δεξιά, θα συμπληρώναμε εμείς... Σε μια εποχή που η Κούβα ανοίγεται στον κόσμο, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τη Βρετανία αποκομμένη οικονομικώς από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Κατά τη μακρά περίοδο της ημιαποχώρησης, όλοι θα διαπιστώσουν ότι είναι επωφελές να διατηρηθούν πολλές από τις συνθήκες της Ε.Ε., έστω ως διμερείς συμφωνίες. Ηδη η EasyJet ανακοίνωσε ότι έστειλε επιστολή στη βρετανική κυβέρνηση και στην Κομισιόν ζητώντας την παραμονή της Βρετανίας στην Ενιαία Αγορά Αεροπορικών Υπηρεσιών. Το πιθανότερο είναι ότι η Βρετανία θα εξακολουθεί να εφαρμόζει ευρωπαϊκές ντιρεκτίβες (αν θέλει να εξάγει στην αγορά των 400 –πλέον– εκατομμυρίων καταναλωτών της Ενωσης) αλλά δεν θα έχει πολιτικό λόγο γι’ αυτές. Και αντιθέτως με τα βρετανικά πρωτοσέλιδα της βικτωριανής εποχής που έγραφαν «θαλασσοταραχή στη Μάγχη, απομονωμένη η Ευρώπη», κάθε αναταραχή στις σχέσεις με την Ε.Ε. θα απομονώνει τη Βρετανία και ουχί την Ενωση.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια