Αναζωπυρώνονται οι ελπίδες για μεταμοσχεύσεις οργάνων ζώων σε ανθρώπους

Επιστήμονες από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία ανακοίνωσαν ότι μια καρδιά χοίρου, μεταμοσχευμένη σε μπαμπουίνο, έμεινε ζωντανή για πάνω από δυόμισι χρόνια. Πρόκειται για χρονικό διάστημα-ρεκόρ στις ξενομεταμοσχεύσεις. Η σημαντική αυτή εξέλιξη αυξάνει τις ελπίδες για μελλοντικές επιτυχείς μεταμοσχεύσεις οργάνων ζώων στους ανθρώπους, με δεδομένη την έλλειψη δοτών διεθνώς.

Έτσι, ίσως κάποια μέρα άνθρωποι να ζουν γύρω μας χάρη στη νέα τους καρδιά από χοίρο, υπάρχουν όμως ακόμη αρκετά να γίνουν μέχρι να φθάσουμε σε αυτό το σημείο - αν όντως φθάσουμε.

Η μέθοδος

Η μεταμόσχευση οργάνου από ζώο (γνωστή και ως ξενομεταμόσχευση) πυροδοτεί μια βίαιη και άμεση αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου. Κάτι ανάλογο συμβαίνει όταν ένα όργανο μεταμοσχεύεται από ένα ζώο σε ένα άλλο είδος ζώου, με συνέπεια την απόρριψη του μοσχεύματος, που θεωρείται ξένο και απειλητικό.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καρδιοχειρουργό Μουχάμαντ Μοχιουντίν του Εθνικού Ινστιτούτου Καρδιάς, Πνεύμονος και Αίματος στο Μέριλαντ χρησιμοποίησαν ένα συνδυασμό γενετικής τροποποίησης και ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων για να πετύχουν την βιώσιμη ξενομεταμόσχευση. Η γενετική τροποποίηση της καρδιάς του χοίρου τής  έδωσε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις επιθέσεις του ανοσοποιητικού συστήματος των μπαμπουίνων, ενώ μείωσε και τον κίνδυνο θρόμβωσης.

«Το επίτευγμα είναι πολύ σημαντικό, επειδή μάς φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην χρησιμοποίηση αυτών των οργάνων σε ανθρώπους. Τα ξενομοσχεύματα θα μπορούσαν να σώσουν χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο, οι οποίες σήμερα χάνονται εξαιτίας της έλλειψης ανθρωπίνων οργάνων για μεταμόσχευση. Νόμιζαν ότι κάναμε κάποιο εξεζητημένο πείραμα χωρίς επιπτώσεις. Όμως τώρα πια μάθαμε ότι (η ξενομεταμόσχευση στους ανθρώπους) μπορεί πράγματι να συμβεί» δήλωσε ο Μοχιουντίν.

Το επίτευγμα

Το πείραμα έγινε με πέντε καρδιές χοίρων που μεταμοσχεύθηκαν σε πέντε μπαμπουίνους. Οι καρδιές των τελευταίων δεν αντικαταστάθηκαν, αλλά οι καρδιές των χοίρων συνδέθηκαν στο κυκλοφορικό σύστημα των μαϊμούδων μέσω δύο αρτηριών στην κοιλιά των μπαμπουίνων.

Η μεταμοσχευμένη καρδιά χτυπούσε κανονικά, ενώ την ίδια στιγμή λειτουργούσε και η καρδιά του ίδιου του μπαμπουίνου. Ο μέσος όρος επιβίωσης των πέντε μεταμοσχευμένων καρδιών ήταν 298 μέρες, με το ρεκόρ να κατέχει μια καρδιά που έζησε για 945 μέρες, δηλαδή πάνω από δυόμισι χρόνια. Το προηγούμενο ρεκόρ από την ίδια επιστημονική ομάδα ήταν 500 μέρες.

Παρόλο που οι πίθηκοι έχουν μεγαλύτερη γενετική συγγένεια με τους ανθρώπους, έχουν ουσιαστικά αποκλεισθεί ως δυνητικοί δότες για διάφορους λόγους (αργή ωρίμανση, επαπειλούμενα είδη, κίνδυνοι μετάδοσης ασθενειών, ηθικοί λόγοι κ.α.). Έτσι, οι χοίροι έχουν προβάλει ως η δεύτερη καλύτερη λύση, καθώς οι καρδιές τους μοιάζουν ανατομικά με τις ανθρώπινες, ωριμάζουν ταχύτερα και έχουν μικρότερο κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών.

Το επόμενο βήμα, όπως είπαν οι ερευνητές, θα είναι να γίνει πλέον μια πλήρης μεταμόσχευση καρδιάς χοίρου σε μπαμπουίνο, μετά την αφαίρεση της καρδιάς του τελευταίου. Τα πειράματα μεταμόσχευσης οργάνων ζώων σε ανθρώπους άρχισαν στη δεκαετία του ΄60 και κανένας ασθενής δεν έζησε για πάνω από μερικούς μήνες. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Communications».

ΤΟ ΒΗΜΑ science

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.