Η μεγαλύτερη ηφαιστειακή έκρηξη στο ηλιακό σύστημα

Συνέβη πριν από 3.5 δισ. έτη στον Άρη προκαλώντας μετατόπιση του άξονα του

Πριν από περίπου 3.5 δισεκατομμύρια χρόνια η επιφάνεια του  νεαρού ακόμη Άρη πήρε μια κλίση 20 έως 25 μοιρών και ο πλανήτης έγινε στη συνέχεια γεωλογικά και κλιματολογικά αγνώριστος. Μία νέα γαλλική επιστημονική έρευνα αποδίδει το κατακλυσμικό αυτό γεγονός σε συνεχείς και τεράστιες ηφαιστειακές εκρήξεις.

Σύμφωνα με τους ερευνητές μια (ή περισσότερες) από αυτές τις εκρήξεις ήταν χιλιάδες φορές ισχυρότερη από οποιαδήποτε ηφαιστειακή έκρηξη έχει συμβεί όχι μόνο στη Γη αλλά σε ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα!

Πραγματική κόλαση

Οι εκρήξεις αυτές, από όπου διέρρευσαν στην επιφάνεια τεράστιες ποσότητες λάβας, σχημάτισαν την εκτεταμένη ηφαιστειακή περιοχή Θαρσίς, στην οποία βρίσκεται το όρος ΄Όλυμπος, το ψηλότερο στο ηλιακό μας σύστημα, με ύψος άνω των 21 χιλιομέτρων.

Οι ερευνητές των πανεπιστημίων του Παρισιού-Νότου,  της Τουλούζης 3-Πολ Σαμπατιέ και της Πολυτεχνικής Σχολής του Παρισιού, με επικεφαλής τoν γεωμορφολόγο Σιλβέν Μπουλέ εκτιμούν ότι, υπό την επήρεια των ηφαιστείων, όλο το εξωτερικό στρώμα του Αρη - ο φλοιός και το άνω τμήμα του μανδύα- υποχρεώθηκαν σε μια γιγαντιαίων διαστάσεων περιστροφή πέριξ του πυρήνα.

Αν μια παρόμοια κολοσσιαία αλλαγή είχε συμβεί στη Γη, τότε -σύμφωνα με τους ερευνητές- το Παρίσι θα είχε βρεθεί κοντά στο βόρειο πόλο. Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν μάλιστα ότι κάτι τέτοιο όντως συνέβηκε κάποτε στη Γη, αλλά η έντονη κίνηση των τεκτονικών πλακών που ακολούθησε, «έσβησε» τα όποια ίχνη του συμβάντος.

Το ιστορικό

Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στον 'Αρη εκτιμάται ότι ξεκίνησε πριν από τουλάχιστον 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια και συνεχίσθηκε για αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, σχηματίζοντας έτσι τη Θαρσίδα, ένα πλάτωμα από λάβα με διάμετρο πάνω από 5.000 χιλιόμετρα, πάχος περίπου 12 χιλιομέτρων και συνολική μάζα ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμυρίων τόνους. Αυτή η τεράστια μάζα προκάλεσε την περιστροφή της επιφάνειας του πλανήτη.

Η συνέπεια, μεταξύ άλλων, ήταν η Θαρσίς -που αρχικά βρισκόταν κοντά στο βόρειο πόλο- να βρεθεί στον ισημερινό του 'Αρη, όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα, καθώς οι δύο πόλοι του πλανήτη άλλαξαν θέσεις. Επίσης, άλλαξε ο ρους των ποταμών που υπήρχαν τότε στον 'Αρη, καθώς και οι περιοχές όπου συσσωρεύονταν πάγοι.

Είναι πιθανό ακόμη ότι αυτές οι κατακλυσμικές αλλαγές στο «πρόσωπο» του 'Αρη έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο να μετατραπεί σταδιακά από ένα ζεστό και υγρό μέρος, σε ένα κρύο και ξερό, χάνοντας επίσης το μεγαλύτερο μέρος από την προστατευτική ατμόσφαιρά του. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

ΤΟ ΒΗΜΑ science

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.