Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και κυβερνήσεις διασπώνται τώρα και συγκρούονται εξαιτίας της προσφυγικής κρίσης. Από τη μια μεριά, πολλοί άνθρωποι εκφράζουν και με πρακτικό τρόπο την αλληλεγγύη τους στους κατατρεγμένους που διακινδυνεύουν και μερικές φορές χάνουν τη ζωή τους, αναζητώντας καταφύγιο στην Ευρώπη.
Αλλά και πολλοί ανησυχούν για τις συνέπειες που θα έχει μια τέτοια μαζική εισροή στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Μερικές φορές ο «θυμός» παίρνει αποτρόπαιες μορφές, όπως με τους Γερμανούς πολίτες που πανηγυρίζουν το κάψιμο ενός κέντρου για πρόσφυγες. Ή μετατρέπονται σε κρατική πολιτική, με τη Δανία να νομιμοποιεί τη ληστεία των προσφύγων!
Στην πραγματικότητα, και τα δύο ρεύματα της κοινής γνώμης έχουν κάποιο δίκιο (δεν μιλάμε βεβαίως για όσους διαπράττουν εγκλήματα εις βάρος των προσφύγων και μεταναστών).
Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες δικαιούνται όλη την αλληλεγγύη μας, αν θέλουμε να παραμείνουμε άνθρωποι. Ιδιαίτερα αφού οι Ευρωπαίοι υποστηρίξαμε, ή πάντως δεν αντιταχθήκαμε επαρκώς, στις στρατιωτικές επεμβάσεις στις χώρες τους που τους μετέτρεψαν σε πρόσφυγες (ή τις οικονομικές και «κλιματικές» πολιτικές που τους μετέτρεψαν σε μετανάστες).
Μπορεί όμως να θεωρηθεί λύση, και για αυτούς και για μας, να μεταναστεύσει η μισή Μέση Ανατολή και η μισή Αφρική στην Ευρώπη, για να αποφύγει τις συνέπειες των καταστροφών που συμβάλαμε να συμβούν στις χώρες τους;
Μια τέτοια μετανάστευση, ιδίως των πιο μορφωμένων και ενεργών πολιτών αυτών των χωρών, δεν θα ολοκληρώσει τη διαδικασία καταστροφής τους;
Ποια είναι η σωστή απάντηση σε αυτό το πρόβλημα, που απειλεί ήδη τη συνοχή και τις (όλο και πιο θεωρητικές) αρχές, αν όχι την ύπαρξη της ΕΕ;
Είναι από την άλλη μεριά φανερό ότι τόσο η προσφυγική κρίση, όσο και οι τρομοκρατικές απειλές, όπως επίσης η γενικευμένη σύγχυση για τα αίτιά τους και για τις πιθανές λύσεις, χρησιμοποιούνται για να επηρεάσουν κατά ριζικό τρόπο την ευρωπαϊκή πολιτική, από τις ολοκληρωτικές δυνάμεις, όπως οι Νεοσυντηρητικοί και οι σύμμαχοί τους, που είναι κυρίως υπεύθυνες για τη δημιουργία αυτών των προβλημάτων, ιδίως των στρατιωτικών επεμβάσεων που σχεδίασαν στη Μέση Ανατολή και μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν χάρη στην επιρροή που διαθέτουν στην αμερικανική, γαλλική, βρετανική και άλλες κυβερνήσεις και κράτη.
Ποιος μπορούσε να φανταστεί, εδώ και μερικούς μήνες, ότι μια χώρα όπως η Γαλλία, πατρίδα και σύμβολο της ευρωπαϊκής Ελευθερίας τους τελευταίους αιώνες, θα αποτύπωνε στο Σύνταγμά της τη μονιμοποίηση του στρατιωτικού νόμου;
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, χωρίς να καταστραφούν τα θεμέλια και να διατηρηθεί η συνοχή, η ενότητα, η δυνατότητα ανεξαρτησίας αλλά επίσης η δημοκρατία στην Ευρώπη, πρέπει να γίνουν άμεσα δύο πράγματα.
Ένα είναι να οργανωθεί η φροντίδα όσων έχουν ήδη διασχίσει τα ευρωπαϊκά σύνορα κατά τρόπο που να εξασφαλίζει την ισότητα και τη δικαιοσύνη μεταξύ των μελών της ΕΕ. Δεύτερο, να ασκηθεί η απαραίτητη πίεση στην Τουρκία για να σταματήσει η εισδοχή περισσότερων προσφύγων στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας και να βοηθηθούν εκεί που τώρα βρίσκονται, μέχρις ότου δημιουργηθούν συνθήκες για την ασφαλή επιστροφή στις πατρίδες τους.
Μια τέτοια πολιτική είναι απολύτως αναγκαία στο σημείο που βρισκόμαστε, αλλά δεν είναι και ικανή.
Η Ευρώπη χρειάζεται να αλλάξει επειγόντως και ριζικά την πολιτική της στη Μέση Ανατολή, να σταματήσει την αποσταθεροποίηση οποιασδήποτε ανεξάρτητης εξουσίας στην περιοχή, να συμβάλει στην άμεση διακοπή του πολέμου στη Συρία, βοηθώντας στην αποκατάσταση της εδαφικής της ακεραιότητας, να προσφέρει μαζική οικονομική βοήθεια για να επιτρέψει την ανοικοδόμηση των χωρών που γκρεμίσαμε ή βοηθήσαμε να γκρεμιστούν.
Μακροχρόνια, οφείλει επίσης να εφαρμόσει τη μέγιστη πίεση για μια λύση στη διαμάχη Ισραήλ και Παλαιστινίων. Πολλοί θα πουν ότι αυτά είναι ωραία, αλλά μη ρεαλιστικά, ουτοπικά. Μπορούμε να τα αποφύγουμε. Αλλά πρέπει να έχουμε συνείδηση ποια είναι η «ρεαλιστική εναλλακτική».
Η πραγματική, «ρεαλιστική» εναλλακτική σε μια τέτοια πολιτική είναι να εισάγουμε το μεσανατολικό Χάος στην Ευρώπη, επιτρέποντας ταυτόχρονα, στις ίδιες ακριβώς δυνάμεις που το δημιούργησαν, να συνεχίσουν το καταστρεπτικό τους έργο (και, στην πραγματικότητα, να επιβάλουν το καθεστώς τους) στην ήπειρό μας.
* Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Διηύθυνε το γραφείο του ΑΠΕ- ΜΠΕ στη Μόσχα την περίοδο 1989- 99.
** Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια