Ο εφιάλτης του 2015 επιστρέφει
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι η Ελλάδα ξαναγυρνά στον εφιάλτη του 2015 με τις διαπραγματεύσεις να κρατούν μήνες, την οικονομία να έχει παραλύσει και τους κινδύνους ενός νέου εκτροχιασμού να έχουν ενισχυθεί. Όπως και πέρυσι η πλευρά των δανειστών βάζει δύσκολα εμπόδια και ζητά μέτρα τα οποία είναι αδύνατον να εφαρμοστούν, σε μια χώρα που διανύει τον έκτο χρόνο μιας πρωτοφανούς κρίσης.
Όμως, αν το deja vu για την ελληνική οικονομία ήταν αναμενόμενο εξαιτίας κυρίως της αδιαλλαξίας των δανειστών, αυτό που ίσως δεν περίμενε η κυβέρνηση είναι ότι θα άνοιγαν δύο πολύ «καυτά» μέτωπα που λειτουργούν προσθετικά στο βαρύ κλίμα των τελευταίων εβδομάδων. Πρόκειται ασφαλώς για την έκρηξη της κοινωνίας, την κλιμάκωση της λαϊκής δυσαρέσκειας από τη μια και το Προσφυγικό με όλες τις απειλές και τους εκβιασμούς για την Σένγκεν από την άλλη.
Το «τρίγωνο του Διαβόλου» θα μετατραπεί σε «θανατηφόρα» παγίδα, αν η κυβέρνηση αλλά και το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα δεν προσέξουν και δεν προβούν σε κινήσεις ενίσχυσης ενός εθνικού μετώπου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το κάθε κόμμα δεν θα κρατήσει τις θέσεις του. Ο κίνδυνος μιας εθνικής καταστροφής ενισχύεται είτε με την επαναφορά των σεναρίων περί Grexit (που πολύ θα ήθελε ο γερμανικός παράγοντας, ο οποίος εκπροσωπείται από τον Β. Σόιμπλε) είτε με ένα πιθανό κλείσιμο των συνόρων των γειτονικών χωρών και την de facto αποβολή της Ελλάδας από τη ζώνη Σένγκεν (χωρίς μάλιστα κάποια απόφαση από τις Βρυξέλλες, που έτσι κι αλλιώς είναι αδύνατη).
Το βαρύ κλίμα που επικρατεί είναι αυτό που τροφοδοτεί σενάρια για πολιτικές εξελίξεις, τις οποίες πάντως η κυβέρνηση διαψεύδει. Όπως λένε κυβερνητικές πηγές «μπορεί η Δημοκρατία να μην έχει αδιέξοδα και να πρέπει να μιλήσει ο λαός αν χρειαστεί, ωστόσο, στην παρούσα φάση ακόμη και ένας ανασχηματισμός, πόσο μάλλον η πτώση της κυβέρνησης και η σύσταση Οικουμενικής ή εκλογές, θα προκαλούσε βαρύ πλήγμα στην οικονομία. Θα γύριζε την Ελλάδα ακόμη πιο πίσω», τονίζουν χαρακτηριστικά.
Το «σύνδρομο» του 2015
Οι πολύμηνες διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν πέρυσι, μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, τα λάθη που έγιναν, η τακτική της καθυστέρησης και κυρίως η λάθος εκτίμηση των δυνατοτήτων των δανειστών και των αντοχών της ελληνικής οικονομίας προκάλεσαν οικονομική ασφυξία στη χώρα. Πέρυσι η Ελλάδα έφτασε ένα βήμα πριν από τη στάση πληρωμών και χρήματα βρέθηκαν την τελευταία στιγμή για να πληρωθούν δόσεις. Οι εφιαλτικές στιγμές του 2015 χρησιμοποιούνται από την πλευρά των Θεσμών ως όπλο πίεσης προς την Αθήνα. Οι εκπρόσωποι των δανειστών, στις διαπραγματεύσεις που γίνονται, δείχνουν να μη βιάζονται, θυμίζοντας ότι η αξιολόγηση μπορεί να κρατήσει μήνες. Από την πλευρά της κυβέρνησης θέλουν να τελειώσουν το συντομότερο, αν είναι δυνατόν εντός του Μαρτίου ώστε να ξεκινήσει η συζήτηση για το χρέος. Τα καλά στοιχεία για τα έσοδα και ένα πρωτογενές πλεόνασμα που μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητικό, αποτελούν τα όπλα του Μαξίμου στη διαπραγμάτευση.
Παράλληλα, τονίζουν στους Θεσμούς το γεγονός ότι η κοινωνία δεν αντέχει άλλα μέτρα φτωχοποίησης και ύφεσης. Μέχρι στιγμής φαίνεται να επικρατεί η σκληρή γραμμή των Θεσμών, ωστόσο, γίνονται αγωνιώδεις προσπάθειες ώστε να κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες το ταχύτερο και με τους λιγότερο επίπονους συμβιβασμούς. Το καλό σενάριο είναι να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση τις επόμενες εβδομάδες, να περάσουν τα μέτρα από τη Βουλή χωρίς απώλειες για την κυβέρνηση και να αρχίσει η συζήτηση για το χρέος, παράλληλα με μέτρα που θα απαλύνουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Το κακό σενάριο είναι διατήρηση της αβεβαιότητας που θα «γονατίσει» την αγορά, θα καταστρέψει τις επιχειρήσεις και κυρίως τις τράπεζες και θα βουλιάξει το χρηματιστήριο.
Η έκρηξη της λαϊκής οργής
Οι κινητοποιήσεις δημιουργούν έναν πολύ σφικτό βρόχο στην κυβέρνηση, η οποία φοβάται ότι η κλιμάκωση της λαϊκής δυσαρέσκειας θα πλήξει αφενός την εικόνα της και αφετέρου την οικονομία. Από τη μια οι αγρότες που παραμένουν αμετακίνητοι στα μπλόκα και όχι μόνο δεν σταματούν αλλά πλέον κλείνουν επ΄ αόριστον δρόμους και τελωνεία. Και από την άλλη, η «επανάσταση της γραβάτας», η έκρηξη από την πλευρά των ελεύθερων επαγγελματιών για τα σκληρά μέτρα στο Ασφαλιστικό και το Φορολογικό. H απεργία της Πέμπτης ήταν από τις μεγαλύτερες των τελευταίων ετών κι έστειλε μήνυμα στην κυβέρνηση, το οποίο ασφαλώς δεν μπορεί να αγνοήσει. Η κλιμάκωση της λαϊκής δυσαρέσκειας απειλεί καίρια την οικονομία. Συνέχιση των μπλόκων στους δρόμους θα προκαλέσει το επόμενο διάστημα προβλήματα στην ομαλή λειτουργία της αγοράς. Οι ελλείψεις προϊόντων είναι σίγουρο ότι θα εμφανιστούν, όπως είχε γίνει και στο παρελθόν, ενώ το μόνο που δεν επιθυμεί αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση της Αριστεράς είναι να ενισχύεται η οργή της κοινωνίας.
Ουκ ολίγες φορές κυβερνητικά στελέχη κάνουν λόγο για οργανωμένα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τις κινητοποιήσεις, ωστόσο, το σίγουρο είναι ότι η εικόνα που παρουσιάζεται τις τελευταίες εβδομάδες προκαλεί πονοκέφαλο στο Μαξίμου. Ειδικά από τη στιγμή που έχει πέσει στο κενό η πρόταση για διάλογο, ενώ τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούν καν να πλησιάσουν τις αγροτικές περιοχές. Κυβερνητικές πηγές λένε ότι υπάρχουν περιθώρια για βελτιώσεις και δεν αποκλείεται ο πρωθυπουργός να ανακοινώσει μέτρα ελάφρυνσης των αγροτών, ώστε να λήξει η αναταραχή. Σε κάθε περίπτωση στο Μαξίμου πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν το κλίμα παρουσιάζοντας ένα σχέδιο εξόδου από την κρίση με μείωση της ανεργίας, ελάφρυνση του χρέους και μέτρα κοινωνικής προστασίας.
Η προσφυγική «βόμβα»
Περισσότεροι από 62 χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες πέρασαν τον Ιανουάριο τα ελληνικά σύνορα, κάτι που σημαίνει ότι και το 2016 μπορεί να επαναληφθεί το φαινόμενο της προσέλευσης σχεδόν ενός εκατομμυρίου ξένων. Οσο κι αν οι περισσότεροι φεύγουν για την Ευρώπη καθώς η Ελλάδα είναι χώρα - transit, εντούτοις η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πολλαπλό και δυσεπίλυτο πρόβλημα. Είναι γεγονός ότι υπήρξαν καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων και στην ολοκλήρωση των απαραίτητων ενεργειών. Το τελεσίγραφο της Κομισιόν και οι απειλές περί... Grexit από τη ζώνη Σένγκεν, επιτάχυναν τις διαδικασίες και έβαλαν στο παιχνίδι και τις Ενοπλες Δυνάμεις, που μέχρι τώρα απείχαν από τον καθημερινό αγώνα για την απασφάλιση της προσφυγικής «βόμβας». Όμως, όλα θα κριθούν από τις προθέσεις των Ευρωπαίων εταίρων.
Αν δηλαδή θα πιέσουν και την Τουρκία να εφαρμόσει μέτρα αποτροπής του μεταναστευτικού κύματος προς την Ελλάδα και την Ευρώπη και αν θα προχωρήσουν σε κινήσεις ειρήνευσης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Σε κάθε περίπτωση ο Αλέξης Τσίπρας θα έχει δύσκολη αποστολή στη Σύνοδο Κορυφής στις 18 Φεβρουαρίου, καθώς θα πρέπει να αποκρούσει τις επιθέσεις κυρίως των «μικρών» χωρών που απειλούν να κλείσουν τα σύνορά τους και υβρίζουν την Ελλάδα για τη μεταναστευτική της πολιτική. Οι απειλές περί εξόδου από τη Σένγκεν δεν έχουν βάση σε νομικό επίπεδο, όμως, αν μπουν «φράχτες» στα βόρεια σύνορα της χώρας, τότε υπάρχει ο κίνδυνος εγκλωβισμού χιλιάδων ξένων εντός της Ελλάδας. Η κυβέρνηση, πάντως, τρέχει να ανακόψει τις μεταναστευτικές ροές και να αντικρούσει τις ακραίες φωνές που χωρίς ίχνος ανθρωπιάς ζητούν ακόμη και να... βουλιάξουν τα πλοία στο Αιγαίο.
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.
0 Σχόλια