Οθωμανοί και Πρώσοι: Ποιος δουλεύει ποιον;

Γράφει ο Γιώργος Μαλούχος

«Η Τουρκία θα κάνει τα πάντα για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη»: αυτή ήταν η «δέσμευση» του πρωθυπουργού της χώρας Νταβούτογλου στη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ κατά την επίσκεψη του πρώτου στο Βερολίνο, επικεφαλής κλιμακίου υπουργών.

Λίγο μετά πάντως, ο Τούρκος πρωθυπουργός δήλωσε και ότι θα συνεχιστεί η πολιτική «των ανοιχτών συνόρων» προς τους Σύρους πρόσφυγες.
Ποια ήταν η απάντηση του Βερολίνου; Λεκτικά, ότι «δεν γίνεται να είναι νόμιμη η παρανομία στο Αιγαίο», όπως είπε η Αγκελα Μέρκελ. Πρακτικά, η επιβεβαίωση ότι η Γερμανία θα εξασφαλίσει την εκταμίευση 3 δισ. ευρώ προς την Τουρκία για τους πρόσφυγες αλλά και ότι θα εισηγηθεί την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες στη ζώνη Σένγκεν μέχρι το Φθινόπωρο.

Όλα τα παραπάνω επισημοποιήθηκαν και σε κοινή δήλωση Τύπου των δύο ηγετών, στην οποία αναφέρεται ότι «οι δύο κυβερνήσεις θεωρούν την παράνομη μετανάστευση στην περιοχή απειλή για την σταθερότητα σε περιφερειακό επίπεδο που πρέπει να αντιμετωπιστεί με επείγουσες διαδικασίες, ενώ ο Τούρκος πρωθυπουργός είπε ότι η Τουρκία σκοπεύει τώρα να δει τη σχετική ελληνοτουρκική συμφωνία επαναπροώθησης «λιγότερο γραφειοκρατικά».

Όλα τα παραπάνω γεννούν ένα και μοναδικό ερώτημα σε όποιον γνωρίζει τι συμβαίνει και αντιλαμβάνεται τη σημασία των γεγονότων: ποιος δουλεύει ποιον;

Το ερώτημα είναι όμως ρητορικό: και οι δύο μαζί, δουλεύουν όλους τους άλλους…

Το γιατί, είναι απλό να εξηγηθεί: Στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο, στην Αθήνα και, φυσικά, στην Αγκυρα, άπαντες γνωρίζουν ότι η Τουρκία όχι απλώς δεν δυσκολεύει τη ροή των προσφύγων προς την Ελλάδα και την Ευρώπη, αλλά, αντίθετα, ανέχεται απόλυτα, αν δεν υποστηρίζει έμπρακτα, τα κυκλώματα των διακινητών, τα οποία θα ήταν ΑΔΥΝΑΤΟΝ να δράσουν αν δεν είχαν πίσω τους την ανοχή ή και τη στήριξη των τουρκικών αρχών που κάνουν ότι δεν τα βλέπουν. Αυτό, είναι ξεκάθαρο, πιστοποιημένο, αποδεδειγμένο με σκληρό αποδεικτικό υλικό. Γιατί λοιπόν τέτοια υποκρισία, τουλάχιστον από πλευράς Γερμανίας;

Η Τουρκία έπαιξε δυνατά και ξαφνικά το χαρτί των μεταναστών στην Ευρώπη η οποία, ως συνήθως, πιάστηκε στον ύπνο. Τόσο πολύ, που για πρώτη φορά στα δέκα χρόνια της ως τώρα θητείας της η καγκελάριος Μέρκελ βλέπει τα ποσοστά της σε ελεύθερη πτώση.

Με το προσφυγικό να απειλεί ακόμα και να την ρίξει από την εξουσία, η Μέρκελ δεν έχει άλλη λύση παρά να δώσει τα πάντα προκειμένου να το σπρώξει μακριά της. Και αυτό κάνει: ξέρει ότι πληρώνει πολύ ακριβά κάτι που δεν πρόκειται να γίνει, αλλά, αυτή τη στιγμή, δεν έχει τίποτε άλλο να κάνει: πρέπει να υποκριθεί ότι κάνει βήματα να λύσει το πρόβλημα και να κερδίσει χρόνο, χωρίς να καταφύγει σε ακραίες επιλογές της μορφής του κλεισίματος των γερμανικών συνόρων που ξέρει πώς θα ερμηνευθούν την επομένη το πρωί που θα αποφασιστούν.

Πιθανότατα, ότι κι αν λένε οι επίσημες ανακοινώσεις, όλα αυτά έχουν συζητηθεί ανοιχτά μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες, όσο περνάει ο καιρός, τόσο πιο κοντά βρίσκονται στις ιστορικές, αληθινές τους παραδόσεις: οι Γερμανοί είναι και πάλι όλο και περισσότερο Πρώσοι στον τρόπο που ηγεμονεύουν την Ευρώπη, ενώ οι Τούρκοι είναι όλο και περισσότερο και πάλι Οθωμανοί στην πολιτική μιας αυτοκρατορικού τύπου πολιτικής η οποία δεν λαμβάνει υπόψη κανέναν και τίποτα.

Όμως, η διαφορά είναι ότι ενώ η Αγκυρα μπορεί πια να φερθεί σαν Υψηλή Πύλη – ήδη έχει πίσω της την αδιανόητη μέχρι προχθές κατάρριψη ρωσικού αεροσκάφους από τουρκικό πύραυλο, αλλά και τις απειλές ότι δεν θα ανεχθεί Ρώσους στρατιώτες στα σύνορά της -, το Βερολίνο δεν μπορεί να λειτουργήσει σαν αυτοκρατορία, ότι κι αν κάνει για να το πετύχει υπογείως και στους διαδρόμους των Βρυξελλών. Κι αυτό επειδή για κάτι τέτοιο, απαιτούνται άλλης μορφής δυνατότητες και μέσα τα οποία το Βερολίνο (ακόμα σήμερα) ξορκίζει.

Ετσι, από τη στιγμή που ο πλήρως αποσταθεροποιητικός παράγοντας του προσφυγικού έκανε την εμφάνισή του, το μόνο καταφύγιο για την ηγεμονεύουσα την Ευρώπη γερμανική πολιτική που όμως δεν μπορεί, δεν διαθέτει τα μέσα ή την διάθεση να δείξει άλλου τύπου αποφασιστικότητα και να κάνει πιο σκληρή πολιτική, είναι να κάνει ότι δεν καταλαβαίνει: η Γερμανία του σήμερα είναι πανίσχυρη στα πλαίσια του συστήματος που έχει επιβάλλει στις Βρυξέλλες, αλλά όλο αυτό έχει γυάλινα πόδια όταν έρθει η στιγμή των μεγάλων διεθνών προβλημάτων του ανοιχτού, αληθινού κόσμου...

Στην Αγκυρα όμως, όλα αυτά τα καταλαβαίνουν. Και μάλιστα πολύ καλά.

Και κάνουν, πολύ δυνατά, παιγνίδι.

Που, εν τέλει, όλοι γνωρίζουμε ποιος είναι εκείνος που θα το πληρώσει…

TO BHMA

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.