«Μεταλλαγμένα» κουνούπια εμποδίζουν τη μετάδοση ελονοσίας

Χρησιμοποιήθηκε μια νέα ισχυρή τεχνική γονιδιακής επεξεργασίας

Επιστήμονες στις ΗΠΑ έκαναν σε κουνούπια τις κατάλληλες μεταλλάξεις, ώστε αυτά να μην μολύνονται με ελονοσία και έτσι να μην εξαπλώνουν τη νόσο. Αν αυτό που κατέστη εφικτό στο εργαστήριο, βρει ανάλογη πρακτική εφαρμογή και στη φύση,
τότε τα γενετικά τροποποιημένα κουνούπια θα αποτελέσουν ένα χρήσιμο μέσο για να μπει ένα «φρένο» στην ελονοσία, η οποία μεταδίδεται στους ανθρώπους με το τσίμπημα των μολυσμένων θηλυκών εντόμων.

Η τεχνική

Χρησιμοποιώντας τη νέα ισχυρή τεχνική γονιδιακής επεξεργασίας Crispr, οι επιστήμονες εισήγαγαν ένα «ανθεκτικό» γονίδιο στο DNA των κουνουπιών. Όταν τα μεταλλαγμένα κουνούπια ζευγάρωσαν, η μετάλλαξη μεταφέρθηκε και στους απογόνους τους (σε ποσοστό 99,5%). Θεωρητικά, αν ένα τέτοιο κουνούπι τσιμπήσει έναν άνθρωπο, δεν θα του μεταφέρει την ελονοσία.

Σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Γης -περίπου 3,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι- κινδυνεύουν να κολλήσουν ελονοσία κάποια στιγμή στη ζωή τους. Αν και με διάφορους τρόπους (κουνουπιέρες, εντομοαπωθητικά, εντομοκτόνα κ.α.), καθώς και με φάρμακα, ο κίνδυνος περιορίζεται, η λοιμώδης νόσος σκοτώνει πολλούς ανθρώπους κάθε χρόνο - άγνωστο πόσους ακριβώς.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2015 θα υπάρξουν 214 εκατομμύρια περιστατικά λοιμώξεων από ελονοσία και 438.000 θάνατοι, οι περισσότεροι στην υποσαχάρια Αφρική. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ, τα περιστατικά λοιμώξεων κάθε χρόνο κινούνται μεταξύ 300 - 500 εκατομμυρίων, ενώ οι θάνατοι αγγίζουν το ένα εκατομμύριο.

Τα πειράματα

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, με επικεφαλής τον καθηγητή μοριακής βιολογίας Αντονι Τζέημς πειραματίσθηκαν με ένα είδος κουνουπιού (Anopheles stephensi) που ενδημεί στην Ασία. Τα πειράματα έδειξαν ότι, χάρη στην μετάλλαξη του DNA, το κουνούπι παύει πλέον να γίνεται φιλόξενος ξενιστής για το παράσιτο της ελονοσίας. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι κάτι ανάλογο μπορεί να γίνει και με άλλα είδη κουνουπιού, που επίσης είναι φορείς της νόσου. Αλλοι επιστήμονες επιδιώκουν μεταλλάξεις που θα καθιστούν στείρα τα κουνούπια, μία λύση όμως που δημιουργεί ανησυχίες, καθώς μια πλήρης εξαφάνιση των κουνουπιών μπορεί να έχει άλλες ανεπιθύμητες συνέπειες στα οικοσυστήματα. Το επίτευγμα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PNAS».

ΤΟ ΒΗΜΑ science

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.