Η Τουρκία δαπανά δισεκατομμύρια για τα κέντρα στρατηγικών ερευνών

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης Δημοσιογράφος - Συγγραφέας - Τουρκολόγος

Τις δυο τελευταίες δεκαετίες με την εμπέδωση στην Άγκυρα της αντίληψης ότι η Τουρκία είναι μια ανερχόμενη περιφερειακή υπερδύναμη η οποία όλο και περισσότερο παίζει ενεργό και καθοριστικό ρόλο σε όλες τις περιφερικές αλλά και διεθνείς εξελίξεις,
έχουν δημιουργηθεί μια σειρά Κέντρων Στρατηγικών Ερευνών που καλύπτουν όλο το φάσμα των διεθνών σχέσεων και διεθνών προβλημάτων που αφορούν την Τουρκία, τον τουρκικό κόσμο και όχι μόνο. Τα μεγαλύτερα από αυτά τα Κέντρα, σε μεγάλο, αν όχι αποφασιστικό βαθμό, επηρεάζουν την νεοοθωμανική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Παράλληλα μελετούν την πορεία των εσωτερικών προβλημάτων που άπτονται και των σχέσεων της Τουρκίας με όλες τις γειτονικές χώρες, όπως μειονοτικό, ενεργειακό, τομέας οπλικών συστημάτων, ενταξιακή πορεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκδημοκρατισμός θεσμών και συντάγματος, καθώς και το νεοοθωμανική πολιτική που προβάλλει την Τουρκία σαν την κύρια ηγέτιδα δύναμη στον ισλαμικό κόσμο.
Οι γενικές αρχές που καθορίζουν και την βασική ιδεολογία όλων αυτών των Κέντρων και Ιδρυμάτων Στρατηγικής Έρευνας, έχουν από λίγο έως πολύ ένα επεκτατικό εθνικιστικό χαρακτήρα. Σε γενικές γραμμές προσπαθούν να συνθέσουν την κεμαλική στρατοκρατική αντίληψη περί στρατιωτικής υπεροχής της Τουρκίας, με τον νεοοθωμανικό ισλαμικό επεκτατισμό, γεγονός που αναδεικνύει και την γενικότερη θεωρητική κατεύθυνση τους προς δημιουργία μιας νέας και σύγχρονης Τουρκίας, τα σύνορα της οποίας όπως προβάλλονται ιδεατά θυμίζουν εκείνα της παλιάς Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Χαρακτηριστική είναι επίσης και η έμφαση άλλοτε σε παντουρκικές ιδεολογικές τοποθετήσεις, άλλοτε σε πανισλαμικές και πάντα σε υπεροπτικές θέσεις που τονίζουν την απόλυτη υπέροχη μιας σύγχρονης Τουρκίας υπό μορφή ραγδαίας ανερχόμενης οικονομικής και στρατιωτικής υπερδύναμης.
Τα πιο γνωστά από αυτά τα Κέντρα και Ιδρύματα είναι τα εξής :
1) USAK. Uluslarası Stratejik Araştımalar Kurumu.
2) TÜRKSAM Uluslarası İlişkiler ve Stratejik Analizer Merkezi.
3) TURANSAM. Turan Araştırmalar Merkezi
4) TASAM Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi
5) BİLGESAM. Bilge Stratejik Araştımalar Merkezi. Κέντρο Στρατηγικών Ερευνών οι «Σοφοί».
6) ORSAM. Ortadoğu Stratejik Araştımalar Merkezi.
7) SAM. Stratejik Araştımalar Merkezi.
8) ESAM. Ege Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin, ( Το Κέντρο αυτό ασχολείται κυρίως με θέματα του Αιγαίου και με τις ελληνοτουρκικές διαφορές).
Τέλος να σημειώσουμε ότι το πιο σημαντικό νέο Κέντρο Στρατηγικής που δημιουργήθηκε πριν από τρία χρόνια είναι το «Ankara Strategi Enstitüsü», δηλαδή το «Ινστιτούτο Στρατηγικής της Άγκυρας». Το Κέντρο αυτό, όπως αναφέρετε στο εισαγωγικό του δελτίο, είναι ανεξάρτητο από κόμματα, οικονομικούς και πολιτικούς οργανισμούς και συνθέτει μια μεγάλη τράπεζα σκέψεων και ιδεών πάνω στις Πολιτικές, Οικονομικές, Νομικές και Γεωστρατηγικές εξελίξεις σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Μεγάλη σημασία δίνετε και εδώ στην στόχευση της Τουρκίας να παίξει ρόλο υπερδύναμης και καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις της ευρύτερης περιοχής. Το Κέντρο χωρίζετε σε τρία μεγάλα τμήματα ερευνών που είναι το Νομικό, Οικονομικό και Πολιτικό. Το Νομικό εξετάζει τις εξελίξεις στην σύνταξη του νέου τουρκικού συντάγματος, τις διεθνείς σχέσεις, το διεθνές δίκαιο καθώς και την νομική υπόσταση των κυριότερων διεθνών ενώσεων όπως Ευρωπαϊκή Ένωση, Ευρασιατική Ένωση, κλπ. Το Οικονομικό εξετάζει τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις, την οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας και τέλος το Πολιτικό και Γεωστρατηγικό έχοντας στην σύνθεση του γνωστούς Τούρκους ακαδημαϊκούς και στρατηγικούς αναλυτές, εξετάζει όλες τις διεθνείς εξελίξεις ειδικά ότι έχει σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Μέση Ανατολή και γενικότερα την ευρύτερη περιοχή όπου βρίσκεται η Τουρκία.

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.