Ανθρώπινα ωάρια και σπερματοζωάρια από δέρμα;

Δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο και ίσως μελλοντικά προσφέρουν λύση στα προβλήματα γονιμότητας

Βαγγέλης Πρατικάκης

Για πρώτη φορά, πρόδρομα κύτταρα από τα οποία σχηματίζονται ωάρια και σπερματοζωάρια δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο από κύτταρα ανθρώπινου δέρματος -μια μέθοδος που θα μπορούσε μελλοντικά να δώσει λύση σε αγόνιμα ζευγάρια.

H νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην κορυφαία επιθεώρηση Cell, ουσιαστικά εφαρμόζει στον άνθρωπο μια τεχνική που είχε δοκιμαστεί προ ετών σε ποντίκια στην Ιαπωνία.

Με βάση κύτταρα του δέρματος

Σε πρώτη φάση, οι ερευνητές μετέτρεψαν απλά κύτταρα δέρματος σε κύτταρα iPS, «τεχνητά» βλαστοκύτταρα που συμπεριφέρονται όπως τα κανονικά και μπορούν θεωρητικά να δώσουν οποιονδήποτε ιστό του σώματος. Τα κύτταρα iPS καλλιεργήθηκαν στη συνέχεια κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες και έδωσαν «αρχέγονα γεννητικά κύτταρα», από τα οποία παράγονται ωάρια ή σπερματοζωάρια.

Στην περίπτωση των ποντικών, οι ερευνητές είχαν εμφυτεύσει αυτά τα κύτταρα σε αρσενικά και θηλυκά ποντίκια, και επιβεβαίωσαν ότι ωρίμαζαν κανονικά σε σπερματοζωάρια ή ωάρια, από τα οποία προέκυψαν τελικά υγιείς και γόνιμοι απόγονοι.

Στη νέα μελέτη, τα κύτταρα δεν ήταν δυνατό να εμφυτευτούν σε ανθρώπους για προφανείς ηθικού λόγους. Ωστόσο οι ερευνητές έδειξαν ότι η παραγωγή τεχνητών αρχέγονων γεννητικών κυττάρων είναι δυνατή και στον άνθρωπο, και πιστεύουν ότι θα είναι δυνατό να αξιοποιηθεί από αγόνιμα ζευγάρια.

Η ερευνητική ομάδα στο Ισραήλ και τη Βρετανία επισημαίνει πάντως ότι αυτό απέχει αρκετά χρόνια.

Ωάρια από άνδρες;

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η πειραματική μέθοδος θα επέτρεπε θεωρητικά τη δημιουργία ωαρίων από άνδρες -με τη βοήθεια μιας παρένθετης μητέρας που θα αναλάμβανε την κύηση, ένα ζευγάρι ανδρών θα μπορούσε να αποκτήσει βιολογικούς απογόνους.

Στην περίπτωση των γυναικών αυτό θα ήταν δύσκολο έως αδύνατο με τη νέα τεχνική καθώς οι γυναίκες δεν διαθέτουν το χρωμόσωμα Υ που απαιτείται για την παραγωγή σπερματοζωαρίων.

Παρόλα αυτά, μια διαφορετική τεχνική που είχε εφαρμοστεί σε ποντίκια το 2004 επέτρεψε τη δημιουργία υγιών απογόνων από δύο ωάρια.

TO BHMA science
 
* Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του/της αρθρογράφου ή τα περιεχόμενα του άρθρου.