Σχολική επίδοση: Ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν

Γράφει ο Στέλιος Μαντούδης,
αναπτυξιακός εργοθεραπευτής  www.mandou.gr

Η σχολική επίδοση των μαθητών επηρεάζεται από διαφορετικούς παράγοντες που δεν έχουν να κάνουν απαραίτητα μόνο με το σχολικό πλαίσιο του μαθητή αλλά και με το εκπαιδευτικό, οικογενειακό  αλλά και το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ζει και τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεται.
Ο κ. Στέλιος Μαντούδης, Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής και Επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Αθηνών, παρακάτω αναφέρει τους παράγοντες που επηρεάζουν την σχολική επίδοση των μαθητών:

• Κρίσιμη ηλικία για την εκμάθηση : μεταξύ δύο και δώδεκα ετών

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν ένα μεγάλο αριθμό αχρησιμοποίητων εγκεφαλικών κυττάρων που απλά περιμένουν να μάθουν καινούργια πράγματα. Μεταξύ των δύο και των δώδεκα ετών όσα από αυτά τα κύτταρα δεν χρησιμοποι­ηθούν αποβάλλονται, αφήνοντας ένα πιο γυμνασμένο εγκέφαλο. Αυτά τα κύτταρα μπορεί να μην έχουν να κάνουν με σημαντικούς τομείς τις μάθησης. Είναι όμως εξίσου πιθανό τα παιδιά μας να χάνουν ένα απόθεμα από ταλέντα που είναι διαθέσιμα μόνο σε αυτή τη νεαρή ηλικία.

• Περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες επιταχύνουν την μάθηση

Αναμφίβολα τα μικρά παιδιά δείχνουν τρομερές μαθησιακές ικανό­τητες. Εντυπωσιακό είναι επίσης το γεγονός πως πολλοί αθλητές, τραγουδιστές, ηθοποιοί και μουσικοί έχουν παιδιά με παρόμοια ταλέντα. Μέρος από αυτά τα τα­λέντα μπορεί να προέρχεται από τα γονίδια, αλλά και η εκμάθηση αυ­τών από μικρή ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο.

• Ακαδημαϊκές επιτυχίες : πολύτιμα εφόδια συνυφασμένα με την καριέρα

Ζούμε σε εποχές που τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα είναι ότι πιο σημαντικό και η εκπαίδευση από μικρή ακόμη ηλικία μάλλον έχει σημασία. Η μόρφωση στη ζωή μπορεί να είναι πιο σημαντική στο απώτερο μέλλον. Στη ζωή, το παιδί μαθαίνει ως μαθητευόμενος δίπλα στους γονείς του καθώς τους παρακολουθεί και εργάζεται μαζί τους.

• Μόρφωση στο σπίτι

Η ερώτηση που βρίσκεται στα χείλη όλων των γονιών είναι «Μέ­χρι πόσο μπορώ να πιέσω το παιδί μου;» Αυτό που προτείνουν οι Ειδικοί είναι απλά ένα ζεστό σπιτικό περιβάλλον που καλλιεργεί και παρέχει κάποια επιπλέον ερεθίσματα.
Ιδιαίτερα

Όταν τα παιδιά μας μαθαίνουν να οδηγούν, προσλαμβάνουμε ένα δάσκαλο, όχι μόνο γιατί είναι διατεθειμένοι να παίξουν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα, αλλά γιατί είναι συνήθως πιο υπομονετικοί και αποτελεσματικοί από ένα γονιό. Έτσι και οι δάσκαλοι που κάνουν ιδι­αίτερα: μπορούν να μεταδώσουν περισσότερη γνώση από τη μαμά και τον μπαμπά και με πολύ λιγότερο άγχος.

• Τα ιδιαίτερα μαθήματα είναι χρήσιμα γιατί :

• βοηθούν ένα παιδί που είναι αδύνατο να βελτιωθεί σε κάποιο τομέα
•  και να διατηρήσουν τον ενθουσιασμό και το κίνητρο του για μόρφωση.

• Στάση γονέων

Το πρόβλημα όμως είναι πως κάθε δουλειά που προ­σπαθεί να διορθώσει την αδυναμία του παιδιού, όπως είναι φυσικό εστιάζεται στους τομείς που το παιδί δυσκολεύεται και αποτυγχάνει. Οι γονείς μην μπορώντας να καταλάβουν τον πόνο που νιώθει το παι­δί τους το αποκαλούν συχνά τεμπέλη. Φυσικά και το παιδί δεν τεμπελιάζει, απλά σας λέει ότι είναι δύ­σκολο και όχι μόνο αυτό αλλά ότι οι έξτρα εργασίες είναι απαίσιες.

• Όταν προσλαμβάνετε ένα δάσκαλο για ιδιαίτερα, καλό είναι να σας τον έχουν συστήσει και να αφήσετε να περάσει μια δοκιμαστική περίοδος να δείτε τι χημεία θα υπάρξει με το παιδί.
• Μην αντικαθιστάτε όλες τις ώρες παιχνιδιού, αθλητισμού ή ακόμη και τηλεόρασης, με ιδιαίτερα μαθήματα. Πρέπει να υπάρχει μια ισορ­ροπία: αν το σχολείο δημιουργεί άγχος, το παιδί δεν χρειάζεται να τραυματίζεται ακόμα περισσότερο ψυχικά και την ώρα που έχει για να χαλαρώσει. Επομένως, διατηρήστε στο πρόγραμμα του παιδιού ώρες ελεύθερες με δραστηριότητες που του αρέσουν και δημιουργήστε άλλες ώρες διαθέσιμες για ιδιαίτερα μαθήματα.